قصه تراژیک ۶ آگوست
بسیاری از استانها تصمیم گرفتند که نمایندهای را به این مراسم اعزام نکنند. حاضران در این مراسم و مردم سراسر ژاپن به یاد قربانیان این جنگ یک دقیقه سکوت کردند. امپراتور «ناروهیتو» و ملکه «ماساکو» در بین حاضران در این مراسم حضور داشتند. امپراتور ناروهیتو «پشیمانی عمیق» از گذشته دوران جنگ ژاپن را چنین ابراز کرد: «ما بسیار پشیمان و متاسف هستیم و امیدواریم که وحشت آن جنگ دیگر هرگز تکرار نشود.» یوشیهیده سوگا، نخستوزیر ژاپن نیز در این مراسم بر تعهد کشورش به جلوگیری از تکرار تراژدی جنگ تاکید کرد؛ اما از ارائه عذرخواهی بهدلیل تهاجمهای ژاپن و قربانیشدن افراد در آسیا در طول جنگ اجتناب کرد. او گفت: «کشورش هرگز فراموش نخواهد کرد که صلح امروز نتیجه فداکاریهای جانباختگان در جنگ است. پس از پایان جنگ جهانی دوم، ژاپن بهعنوان کشوری که برای صلح ارزش قائل میشود، تبدیل شد. ما قصد داریم این اعتقاد را حفظ کنیم که وحشت جنگ نباید تکرار شود. ژاپن که پرچمدار صلح در جهان است، با همکاری جامعه بینالمللی قصد دارد تمام تلاش خود را برای حل وفصل مسائل مختلف جهانی انجام دهد.» او گفت از زمان پایان این جنگ، ژاپن همواره در مسیر کشوری قدم نهاده که برای صلح ارزش قائل است. ما هرگز نباید ویرانی یک جنگ دیگر را تکرار کنیم. ما همچنان به این عقیده پایبند خواهیم بود. با گذشت حدود هشتدهه از زمان پایان جنگ جهانی دوم، این درگیری همچنان محل تنش میان ژاپن و همسایگانش بهویژه چین، کرهشمالی و کرهجنوبی است و معبد یاسوکنی در مرکز توکیو از کانونهای این تنش بهشمار میرود. معبد یاسوکنی محل دفن کشتهشدگان جنگ ژاپن، از جمله ۱۴ تن از رهبران جنگ جهانی دوم است که بهعنوان مجرمان جنگی «دسته یک» محکوم شدند. بازدید از این معبد همچنان محل تنش است. دو کره همچنان به حاکمیت ژاپن از ۱۹۱۰ تا ۱۹۴۵ در شبه جزیره کره اعتراض دارند و چین هم به حمله ژاپن و اشغال وحشیانه بخشهایی از چین در سالهای ۱۹۳۱ تا ۱۹۴۵ انتقاد دارد. وزیر دفاع ژاپن در آستانه سالروز جنگ جهانی دوم به معبد یاسوکنی رفت و به کشتهشدگان جنگ ادای احترام کرد، اقدامی که از نگاه همسایگان ژاپن سمبل نظامیگری این کشور در گذشته تلقی میشود. این نخستین بازدید او بهعنوان وزیر دفاع از سال ۲۰۱۶ به شمار میرود که دو روز پیش از سالروز تسلیم ژاپن در جنگ جهانی دوم انجام شد. وزیر دفاع ژاپن به خبرنگاران همراهش گفت: بازدید او برای ادای احترام مقابل کسانی بود که در طول این جنگ برای این کشور کشته شدند، عادی است. بهدنبال این اقدام وزیر دفاع ژاپن، وزیر خارجه کرهجنوبی، معاون هیات دیپلماتیک سفارت ژاپن در سئول را در اعتراض به این بازدید احضار کرد و آن را «فراتر از اسفناک» توصیف کرد. وزارت دفاع کرهجنوبی در بیانیهای تاسف و نگرانی عمیق سئول را از ادای احترام وزیر دفاع ژاپن در معبد یاسوکنی، آن هم با وجود تاکیدهای مداوم دولت کره مبنی بر لزوم ایجاد یک روابط جدید، آینده محور میان کره و ژاپن ابراز کرد. مناسبات میان سئول و توکیو سالهاست در پایینترین سطح قرار دارد و از دلایل آن میتوان به مسائل مرتبط با اشغالگری ژاپن در شبه جزیره کره اشاره کرد. وزارت دفاع چین نیز در محکومیت این اقدام مقامات ژاپنی اعلام کرد: پکن با چنین رفتارهایی مخالف است و از توکیو میخواهد اقدامات غلط خود را تصحیح و با تاریخ خشونتبار خود مستقیما روبهرو شود تا بتواند اعتماد همسایگان خود را جلب کند.
روسیه و ژاپن نیز با گذشت بیش از ۷۶ سال از جنگ دوم جهانی، هنوز موافقتنامه صلح امضا نکردهاند. در ماه آوریل سال ۱۹۴۱ شوروی و ژاپن قرارداد بیطرفی با یکدیگر در جنگ دوم جهانی امضا کردند؛ اما رسانههای روسی ادعا میکنند، ژاپن که متحد آلمان هیتلری بود بیطرفی با شوروی را رعایت نکرده و از ارتش آلمان حمایت میکرد. شوروی هشتم ماه آگوست سال ۱۹۴۵ به ژاپن اعلام جنگ کرد و پس از آن عملیات نظامی ارتش شوروی علیه ژاپن آغاز شد تا ماه سپتامبر و تسلیم رسمی توکیو ادامه داشت. توکیو امضای موافقتنامه را مشروط به واگذاری جزایر کوریل کرده که در پایان جنگ دوم جهانی به تصرف نیروهای شوروی درآمد و روسیه نیز با وجود فروپاشی شوروی، همچنان مدعی حاکمیت این منطقه است و آن را بهعنوان پیامدهای جنگ دوم جهانی تمامشده و غیرقابل بازگشت میداند. مسکو بارها اعلام کرده است که حاکمیت روسیه بر جزایر کوریل جنوبی قابل تردید نیست و نتایج کنفرانس یالتا، بیانیه پوتسدام و برخی دیگر از اسناد را موید این موضع خود میداند. جزایر کوریل جنوبی از یکسو بهدلیل برخورداری از منابع نفت و گاز، ذخایر آبزیان و واقع شدن در اقیانوس آرام از موقعیت راهبردی برای روسیه و ژاپن برخوردار است. جزایر کوریل، همچنین دروازه ورود زیردریاییهای روسیه به اقیانوس آرام است و اهمیت نظامی برای این کشور دارد.