جاده جدید امپراتور
خورگوس، در راستای اعتباربخشی به مدیران این مرکز، همواره ۵ سال جلوتر است. عبور کاروان محققان و گزارشگران سابقهای طولانی از وعدههایی را خلق کرده که محقق نشده است. بااینحال، هنوز بیشتر بازدیدکنندگان شیفته آن چیزی هستند که خورگوس قرار است به آن تبدیل شود. بهجای این سوال که چرا این مرکز از سالها پیش اهداف ۲۰۲۰ خود را محقق نکرده، روزنامهنگاران مایلاند به جدیدترین سال فعالیت اشاره کرده و سپس برآورد بلندپروازانهای برای رشد آینده داشته باشند. مدیران پروژه رویای بزرگی در سر دارند و برخی با غلو، این پروژهها را عملی میدانند. برای اینکه مسیرهای جدید با موفقیت مواجه شوند، مردم باید بدانند که آنها وجود دارند. خورگوس به عنوان مدلی برای آوردن بهترین روشها به آسیای مرکزی جذابتر از آن است که با تغییر مقادیر قابلتوجهی از تجارت داخلی موجب تغییر در بخشهای دیگر جهان شود. این برای رئیسجمهور سابق قزاقستان، نورسلطان نظربایف که استعداد از نو شروع کردن دارد، یک اولویت بود. در دسامبر ۱۹۹۷، نظربایف پایتخت کشور را ۶۰۰ مایل آنسوتر و به سوی شمال منتقل کرد؛ یعنی از آلماتی به آستانه. درحالی که اقدام نظربایف از نظر اقتصادی شاید نفع چندانی نداشته باشد، اما از نظر سیاسی هوشمندانه بود و کمک کرد تا رقبای سیاسیاش به حاشیه بروند و کنترلش بر قدرت تحکیم و تقویت شود. فقط ظرف ۲۰ سال، جمعیت این شهر بیش از ۳ برابر رشد کرد یعنی از ۲۹۰ هزار به ۱/ ۱ میلیون نفر رسید. اندکی پس از اعلام بازنشستگی نظربایف در سال ۲۰۱۹، نام این شهر به طور رسمی به نورسلطان تغییر یافت. نظربایف با تعصب و غیرتی مشابه، جایگاه خاصی برای قزاقستان در امتداد ابتکار کمربند و جاده قائل شده است. در سپتامبر ۲۰۱۳، در دانشگاه نظربایف در نورسلطان، «شی» ابتدا خواستار ساخت «یک کمربند اقتصادی در امتداد جاده ابریشم شد». قزاقستان از آن زمان در بطن آن برنامهها بود و مقامهای قزاقستان - تقریبا به شوخی - میگویند که کشورشان مایل است «سگک»ی در «کمربند» چین باشد. مهمتر از همه، آنها از این ادبیات با منابع فراوان پشتیبانی کردند. سال بعد، یعنی در نوامبر ۲۰۱۴، نظربایف از طرح خود برای بهبود زیرساختهای قزاقستان پرده برداشت. این طرح «Nurly Jo» نامیده شد یعنی «مسیر روشن» و شامل سرمایهگذاریهای ۴۰ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۲۰ میشد و هدفش تبدیل قزاقستان به قطب تجارت شرق - غرب بود. قزاقستان با جغرافیای مطلوب و ثروت منابع طبیعی که میتواند از آن استفاده کند از بهترین موقعیت در میان کشورهای آسیای مرکزی برای تبدیلشدن به یک قطب برخوردار است.
چین بازی انحصار را در پیش گرفته است
اما نسل در حال ظهور قزاقستان آرزوهای بیشتری دارد. در مه ۲۰۱۸، در دانشگاه نظربایف سخنرانیای داشتم و یکی از دانشجویان سوالی ساده با پیامدهایی بزرگ پرسید: «آیا قزاقستان میتواند از ابتکار کمربند و جاده استفاده کند و به جایی تبدیل شود که بسیاری از مردم خواهان ماندن در آن هستند؛ جایی که خودش چیزهایی به جهان میدهد نه اینکه چیزها فقط از آن عبور کنند؟» اگر تنها مزیت قزاقستان از BRI همان نقطه عبور یا نقطه ترانزیتی باشد، مزایای آن کمتر خواهد بود و این مزیتها بیشتر در میان شرکتها و کارگرانی متمرکز خواهد شد که «خدماتی در مرز» و «حملونقل در سراسر کشور» ارائه میدهند. اگر این زیرساخت جدید به افزایش صادرات قزاقستان کمک کند و صنایع جدید را با دستیابی به بازارهای بیشتر توسعه دهد، بخشهای بیشتری از جامعه میتوانند بهرهمند شوند. نوبت میزبانی قزاقستان در نمایشگاه جهانی در سال ۲۰۱۷ تلاشی پرهزینه برای حرکت کشور در آن مسیر بود. موضوع این نمایشگاه «انرژی آینده» بنا بود منبع و تامینکننده انرژی آسیای مرکزی را به مثابه مبتکر انرژی از نو برندسازی کند. نظربایف آن را «نقطه عطفی برای قزاقستان برای آغاز فصل کاملا جدیدی در توسعه اقتصادی» نامید. این نمایش بزرگ همچنین به شکلی ناخواسته، نقایص کشور را در مرکز توجه قرار میدهد. هزینه ۵/ ۳میلیارد دلاری این نمایشگاه انتقاداتی را در کشوری برانگیخت که متوسط حقوق زیر ۵۰۰دلار در ماه است و نخستین مدیرعامل این نمایشگاه یعنی «تالگات یرمگیایف» به فساد متهم شد. هتلی با برند هیلتون که در مجموعه نمایشگاه ساخته شد، به تعویق افتاد و درنهایت ۷ هفته پس از پایان نمایشگاه افتتاح شد. پاویونها که از سوی هر ۱۱۵ کشور مشارکتکننده سازماندهی شده بود، شاید جالبترین مورد باشند. پاویون چین شامل یک شبیهسازپرسرعت راه آهن بود و طی سفر «شی» در ژوئن ۲۰۱۷، او و نظربایف به نوبت وارد کابین راهبر قطار شدند. آنها با استفاده از یک برنامه زنده ویدئویی، دروازه خورگوس را هم «بازرسی» کردند. روسها یک قطعه بزرگ یخی از قطب را به پاویون خود آوردند و زمانی که پوتین از آنجا بازدید کرد، به او توضیحی کوتاه درباره جایگاه یخشکنهای هستهای روسیه داده شد. در مقابل، ایالات متحده حتی یک مقام در سطح کابینه را به این نمایشگاه اعزام نکرد و قانون فدرال تامین مالی چنین نمایشگاههایی را ممنوع میسازد و مسوولیت آن را به دوش مشارکتکنندگان خصوصی میاندازد. در پاویون ایالات متحده، ویدئویی از مخترعان معروف آمریکایی همراه با گاراژها و مراکز تعمیراتی شان به نمایش درآمد. درحالیکه چین و روسیه در حال دسترسی به فضای بیرونی بودند، اما ایالات متحده مزیتهای در داخل ماندن را برجسته میکرد. قدرتهای بزرگ بازیهای متفاوتی را در آسیای مرکزی انجام میدهند. همانطور که «اریک مک گلینچی» محقق میگوید: «چین بازی انحصار را در پیش گرفته است. روسیه هم بازی پرخطری را پیش گرفته است. ایالات متحده هم بازی تکنفره را انجام میدهد. برای سیاستگذاران در پکن، این بازی یک بازی تجاری و اقتصادی است. برای سیاستگذاران در مسکو این بازی یک بازی موجودیتی است. برای سیاستگذاران در واشنگتن، این بازی یک بازیای است که دیرهنگام به فکرش افتادند.