بخش هفدهم

جاده جدید امپراتور

جاناتان ای. هیلمان محقق ارشد مرکز CSIS ترجمه: محمدحسین باقی البته همه مقام‌های دولت چین مخالف تلگراف نبودند. به‌طور نمونه، در میان طبقه بازرگان چین علاقه‌ای به گسترش شبکه تلگراف دیده می‌شد، اما دلایل دیگری هم برای مخالفت وجود داشت. مقام‌های استانی نگران بودند تلگراف با افزایش پاسخگویی و تقاضاهای دولت مرکزی استقلال آنها را با فرسایش مواجه ساخته و در عمل این استقلال را از میان ببرد. دیپلمات‌های خارجی هم نگرانی‌های مشابهی داشتند.

به‌طور رسمی، دیپلمات‌های بریتانیا در زمره فعال‌ترین افراد برای به‌کارگیری خطوط تلگراف در چین بودند. در خفا، آنها در مورد مدیریت خُردِ لندن در امور خود از دوردست‌ها ابزار نگرانی می‌کردند. نمایندگان امپراتوری هم وقتی پای تهدید قدرت و منافع‌شان به میان می‌آمد از امپراتوری خود بیزاری می‌جستند. شرکت‌های خارجی با یک سری تلاش‌های خلاقانه - و به لحاظ قانونی مشکوک - برای کابل‌های زمینی [خشکی] در چین فشار وارد می‌آوردند. در اواخر دهه ۱۸۶۰، مقام‌های چینی پذیرفتند که به کابل‌های زیر آب که سوار بر کشتی‌ها بودند، اجازه کارگذاری بدهند. آنها دلایلی داشتند مبنی بر اینکه کابل‌های زیر دریا کمتر در معرض سرقت و خرابکاری بوده یا شاید فهمیده بودند که نمی‌توانند مانع ادامه کار شرکت‌های خارجی شوند. شرکت‌های خارجی با انجام بازی «چراغ قرمز»، «چراغ سبز» بدون اجازه رسمی میلی‌متر به میلی‌متر به ساحل نزدیک شدند. آنها از کشتی‌های شناور به اسکله‌ها و به سازه‌های موقتِ نزدیک ساحل آمدند و در نهایت وارد فضای آزاد در بندرهای آزاد و زمین تحت کنترل خارجی‌ها شدند. در میان اولین کابل‌های فضای آزاد [خشکی] خطی بود که در امتداد مسیر خط آهن ووسونگ برپاشده بود. مقام‌های چینی در ابتدا دستور برچیدن آن همراه با خط آهن در سال ۱۸۷۸ را دادند اما بعدها موضع خود را تغییر دادند.

در اواخر دهه ۱۸۷۰، مقام‌های چینی پی برده بودند که سیاستشان به‌نوعی «شکست خودشان» بود. در ابتدا آنها نگران بودند که پذیرش تلگراف به خارجی‌ها یک مزیت اطلاعاتی می‌دهد. چین فاقد متخصص فنی برای عملیات بود. همچنین فاقد متخصص برای ساخت خطوط بود. خارجیانی که این خدمات را ارائه می‌دادند به پیام‌های رسمی چین قبل از اینکه دریافت‌کنندگان آن را دریافت دارند دسترسی داشتند. اما قدرت‌های خارجی از همان فناوری در سواحل خودشان استفاده می‌کردند؛ درحالی‌که آنها به روش‌های قدیمی‌تر اعتماد می‌کردند. «شن بائو ژن» در سال ۱۸۷۰ نوشت که در ظاهر، خارجیان در تصمیم خود برای ساخت خطوط تلگراف پافشاری می‌کردند. او افزود: «اگر فقط به آنها اجازه دهیم که تلگراف را خودشان به‌تنهایی بسازند، درصورتی‌که ضرورتی برای ارتباط در امور محرمانه وجود داشته باشد، آنها ظرف یک یا دو روز مطلع خواهند شد درحالی‌که ما پس از گذشت ۱۰ روز هنوز در بی‌خبری هستیم.» نگرانی‌های امنیتی محرک توسعه شبکه تلگراف چین در دهه‌های بعدی شد. دولت چین با اتکای اولیه به حمایت خارجی به‌ویژه «Great Northern» - یک شرکت دانمارکی - در زمینه مهندسی، تامین لوازم و حتی معلمانی برای مدرسه تلگراف، به‌تدریج تجربه و تخصص خود را گسترش داد. خطوط جدید برای کمک به رفع تهدیدهای امنیتیِ در حال تغییر سر برآورد. طی نیمه دهه ۱۸۸۰، در واکنش به نیروهای فرانسوی در ویتنام، چین خطوطی را به استان‌های جنوبی‌اش افزود. یک دهه بعد، وقتی تنش‌ها با نیروهای ژاپنی در کره تشدید شد، چین خطوط بیشتری در شمال ساخت.