آمریکا برای تضمین آتش‌بس بین اسرائیل و حماس به دپیلماسی روی آورد
تور خاورمیانه‌ای بلینکن
وزیر خارجه آمریکا در توییتی نوشت: «بنا به درخواست جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا به قدس، رام‌الله، قاهره و امان برای حمایت از تلاش‌ها جهت تثبیت آتش‌بس میان فلسطین و رژیم صهیونیستی سفر می‌کنم.» آنتونی بلینکن گفت: «آمریکا وارد دیپلماسی فشرده‌ای برای پایان درگیری‌ها و کاهش تنش‌ها شده است.» سفر بلینکن به چهار شهر مذکور از دوشنبه ۳ خرداد تا پنج‌شنبه ۶ خرداد به طول می‌انجامد. اولین نقطه ورود بلینکن به تل‌آویو و فرودگاه بن‌گورین بود. بلینکن ابتدا با روون ریولین، رئیس رژیم صهیونیستی و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم و گابی اشکنازی، وزیر خارجه دیدار کرد. وی همچنین در رام‌الله با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و محمد اشتیه، نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان دیدار می‌کند. بلینکن بعد از آن برای دیدار با عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر به قاهره می‌رود و بعد در امان با عبدالله دوم، پادشاه اردن دیدار می‌کند. «لارا جیکس»، «وی ویان یی» و «ایزابل کرچنر» در گزارش ۲۴ می برای نیویورک‌تایمز نوشتند، بلینکن در سفر به منطقه سعی دارد آتش‌بس را تقویت و آن را به یک توافق صلح بلندمدت‌تر تبدیل سازد؛ آتش‌بسی که اکنون شانس موفقیت آن تقریبا صفر است. هواپیمای بلینکن در حالی در اسرائیل فرود آمد که غزه با بحرانی بشردوستانه دست به گریبان است و به حمایت بین‌المللی نیاز فوری دارد. افزون بر این، خشونت در میان ساکنان عرب و یهودی اسرائیل هم رو به افزایش است. بلینکن در مصاحبه با ABC News در برنامه «This Week» گفت: باید این چرخه خشونت را تغییر دهیم و اکنون باید به وضعیت بشردوستانه غزه توجه کنیم، به ساخت‌وساز بپردازیم و تعاملاتمان با فلسطینی‌ها و اسرائیلی را در مورد این مساله تعمیق بخشیم.» بلینکن گفت از این مذاکرات دو روزه به‌عنوان گشایشی برای آغاز مجدد گفت‌و‌گوهای صلح خاورمیانه میان اسرائیل و فلسطین استفاده نخواهد کرد؛ گفت‌و‌گوهایی که سال‌هاست در وضعیت «سکون» و «خفتگی» قرار دارد. این مقام آمریکایی افزود: «دیپلماسی رفت و برگشت» میان این دو طرف احتمالا به نتیجه مثبتی دست نیابد.
با این وجود، این دیدار مرحله جدیدی از دیپلماسی آمریکایی- فلسطینی را پس از سال‌ها قطع ارتباط دولت ترامپ با تشکیلات فلسطینی آغاز خواهد کرد. کارشناسان می‌گویند که این هیات می‌تواند گام‌هایی را برای حرکت به جلو مشخص سازد مانند تغییر در برنامه کمک‌های آمریکا و طرح بازگشایی کنسولگری در اورشلیم که نقطه کانونی تماس واشنگتن با فلسطینی‌ها بود. اما به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز، بلینکن روی تقویت و تداوم توقف در وضعیت خصومت میان طرفین متمرکز خواهد شد. کارشناسان می‌گویند که این وظیفه‌ای دشوار در نوع خود است. مارتین ایندیک، سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل و نماینده ویژه سابق مذاکرات اسرائیل و فلسطین گفت: «این موضوع مساله‌ای بسیار حساس است.» ایندیک گفت که بلینکن تلاش می‌کند آتش‌بسی را که دیپلمات‌های آمریکایی و مصری پس از ۱۱ روز خشونت میان اسرائیل و حماس به انجام رساندند را ثبات بخشد.
«جیکس- یی- کرچنر» در بخش دیگری از گزارش خود نوشتند، تنش‌ها همچنان بالاست. درگیری‌ها و اعتراض‌ها علیه نیروهای امنیتی اسرائیل در بیت المقدس از جمله در محله فلسطینی شیخ جراح ادامه دارد و مقامات پلیس در مورد خشونت‌های تازه در لود، شهر مختلط عربی- یهودی در اسرائیل هشدار دادند. بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، هفته گذشته متعهد شد که همراه با سازمان ملل در بازسازی غزه همکاری کند. ایالات متحده، حماس را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده و با این گروه ارتباط مستقیم ندارد و از طریق واسطه‌هایی مانند مصر، اردن، قطر و ترکیه با این گروه ارتباط می‌گیرد. دولت آمریکا می‌گوید بازسازی غزه را بدون حضور حماس و در همکاری با تشکیلات خودگردان آغاز می‌کند.
الجزیره هم در گزارش ۲۴ می به نقل از این مقام آمریکایی نوشت، مهم‌ترین اولویت و تمرکز ما حفظ آتش‌بس و البته تبدیل آن به یک صلح بلندمدت‌تر است. بلینکن گفت: «ایالات متحده به راه‌حل دو دولت وفادار است... شاید در این مرحله درست نباشد که طرفین را برای دیدار یا اقدامی دیگر به واشنگتن دعوت کنیم.» الجزیره همچنین نوشت، منتقدان دیپلماسی پشت پرده دولت بایدن را زیر سوال می‌برند و استدلال می‌کنند که فشار عمومی در واداشتن اسرائیل به صلحی بلندمدت‌تر موثرتر خواهد بود. با این حال، بلینکن در مجموعه مصاحبه‌هایی اعلام کرد که دولت آمریکا تلاش‌ها را آغاز خواهد کرد تا شرایطی برقرار کند که هر دو طرف وارد تعاملی معنی‌دار و مثبت به سوی تشکیل دو دولت شوند.
«مکس فیشر» هم در گزارش ۲۴ می در نیویورک‌تایمز نوشت، اسرائیل به‌عنوان بازیگری کوچک همواره به حمایت دیپلماتیک و نظامی آمریکا متکی است. ایالات متحده با این کار ضامن اسرائیل بوده و نفوذ قابل‌توجهی بر اقداماتش اعمال می‌کند. این امری متعارف است. برای دهه‌ها، این امر درست بود. رهبران و رای‌دهندگان اسرائیلی، واشنگتن را برای بقای کشور خود حیاتی می‌انگاشتند. اما این وابستگی ممکن است رو به پایان باشد. در حالی که اسرائیل از کمک‌های آمریکا به شدت بهره‌مند است اما تحلیلگران سیاسی و کارشناسان امنیتی می‌گویند که این کشور بی‌سر و صدا می‌رود که از آمریکا خودمختاری یابد. «ویپین نارانگ»، عالم سیاسی در موسسه فناوری ماساچوست که استراتژی اسرائیل را مطالعه می‌کند، می‌گوید: «شاهد استقلال بیشتر اسرائیل از آمریکا هستیم.» اسرائیل برای محافظت از خود در برابر کشورهای همسایه‌ای که با بیشترشان صلح کرده است، دیگر نیازی به تضمین‌های امنیتی آمریکا ندارد. همچنین دیگر نیازی به میانجیگری آمریکا در درگیری خود با فلسطینی‌ها ندارد. اسرائیل که زمانی به تسلیحات آمریکایی اتکا داشت اکنون بسیاری از تسلیحات را در داخل می‌سازد. به لحاظ دیپلماتیک هم خودکفاتر شده و مستقل از واشنگتن متحدانی اختیار کرده است. حتی به لحاظ فرهنگی هم اسرائیل حساسیت کمتری نسبت به تایید آمریکا دارد و فشار چندانی بر رهبران خود در راستای حفظ موضع مثبت آمریکا وارد نمی‌کند.
فیشر در بخش دیگری از گزارش خود نوشت، در حالی که کمک آمریکا به اسرائیل بسیار زیاد است اما اقتصاد اسرائیل ظرف چند دهه اخیر باعث شده اتکای این کشور به آمریکا باز هم کاهش یابد. در سال ۱۹۸۱، کمک‌های آمریکا تقریبا معادل ۱۰ درصد اقتصاد اسرائیل بود. در سال ۲۰۲۰ هم این رقم نزدیک به ۴ میلیارد دلار یعنی حدود یک درصد بود. کاهش نسبی نفوذ آمریکا بر اسرائیل هفته گذشته عیان‌تر شد یعنی زمانی که آمریکا پس از آتش‌بس مصر وارد میدان شد. اسرائیل اعلام کرد با طرح مصر به این دلیل موافقت کرد که در این جنگ ۱۰ روزه به بیشتر اهداف خود دست یافته است. سفر بلینکن به منطقه هم در حالی است که او قصد ندارد مذاکرات رسمی صلح اسرائیل و فلسطین را از سر بگیرد. این تغییر در زمانی است که تنها بخش کوچکی از دموکرات‌ها و جناح چپ از رفتار اسرائیل با فلسطینی‌ها و بمباران غزه انتقاد کردند. تعداد قابل‌توجهی از آمریکایی‌ها حمایت خود از اسرائیل را ابراز داشته‌اند در حالی که سیاستمداران دموکرات در برابر حمایت روزافزون رای‌دهندگان خود از فلسطینی‌ها مقاومت کرده‌اند. ایالات متحده همچون هر کشور دیگری با ارائه کمک‌های دیپلماتیک و نظامی از میزانی از نفوذ و تاثیرگذاری برخوردار است اما اهرم‌های آمریکا در حال کاهش است و اسرائیل قادر و مایل است که هر طور بخواهد عمل کند.
«فرح نجار» هم در گزارش دیگری برای نیویورک‌تایمز در تاریخ ۲۴ می نوشت که پلیس اسرائیل مبادرت به دستگیری صدها عرب اسرائیلی کرد. موج دستگیری‌های شهروندان فلسطینی مقیم اسرائیل در حالی است که اسرائیل آن را «عملیات نظم و قانون» نام‌گذاری کرده است. این عملیات درصدد است تا کسانی که در تظاهرات و خشونت‌ها علیه شهرک‌نشینان حضور داشته‌اند و با نیروهای امنیتی اسرائیل در مسجدالاقصی درگیر شده‌اند را مجازات کند. پلیس اسرائیل روز یکشنبه در بیانیه‌ای گفت که حدود ۱۵۵۰ نفر از ۹ می به این سو دستگیر شده‌اند و این عملیات «ادامه» خواهد یافت تا معترضانی را که به خیابان‌ها آمده بودند «تحت پیگرد قرار دهد.» این بیانیه می‌گوید هزاران نیروی امنیتی «از تمام واحدها و یگان‌ها» به کار گرفته شده‌اند تا این ماموریت را به انجام برسانند. فلسطینیان مقیم اسرائیل حدود ۲۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. این بیانیه همچنین افزود، پلیس خانه‌ها را تفتیش می‌کند تا متهمان تسلیم و حکم زندان به اجرا در آید.
