نتانیاهو مسوول تشکیل کابینه شد
دردسرهای بی‌بی برای حفظ قدرت
«روون ریولین»، رئیس‌جمهوری اسرائیل، در سخنان ظهر سه‌شنبه خود اعلام کرد که آگاه است محاکمه بنیامین نتانیاهو، در محول کردن وظیفه تشکیل کابینه جدید به رهبر حزب لیکود، شاید نامناسب باشد اما او «چاره‌ای ندارد جز آن که به بخت احتمال تشکیل کابینه از سوی سیاستمداری که شاید توان بیشتری برای انجام این وظیفه دارد، توجه کند». ریولین روز دوشنبه با نمایندگان ۱۳ حزبی که در این دوره از انتخابات شماری از ۱۲۰ کرسی مجلس اسرائیل را به خود اختصاص دادند، دیدارهای جداگانه انجام داد تا توصیه آنها را در مورد مکلف کردن یکی از سیاستمداران به تشکیل دولت جدید بشنود. ۵۲ نماینده به ریولین گفته بودند که بنیامین نتانیاهو را مامور تشکیل دولت کند در حالی که تنها ۴۵ تن از یائیر لاپید، رهبر جناح مخالفان نتانیاهو، برای احراز این پست حمایت کردند. طبق قوانین اسرائیل، هرچند مردم نمایندگان کنست را انتخاب می‌کنند، اما تشخیص رئیس‌جمهوری در محول کردن کار تشکیل کابینه به یکی از سیاستمداران که بخت بیشتری برای تشکیل ائتلاف دارد، نخست‌وزیر را عملا تعیین می‌کند.
گزارشگر نیویورک تایمز نوشت: نتانیاهو به مثابه یک «بقا یافته سیاسی» ۱۲ سال است که در مسند قدرت نشسته است. اما پس از ۴ انتخابات پیاپی در مدت ۲ سال، او و متحدانش نتوانستند حمایت کافی برای تضمین اکثریت پارلمانی را به دست آورند که می‌تواند به شکلی قاطعانه بن‌بست سیاسی این رژیم را پایان دهد. در هر حال، در نخستین واکنش به تصمیم ریولین، یائیر لاپید گفت: «رئیس‌جمهوری وظیفه قانونی خود را انجام داد و چاره‌ای نداشت، اما محول کردن تشکیل دولت به بنیامین نتانیاهو، لکه ننگی بر پیشانی اسرائیل است.» لاپید افزود که این «رسوایی شرم‌آور»، اسرائیل را به‌عنوان کشوری که از قانون‌مداری به دور است، جلوه خواهد داد. همه کابینه‌های اسرائیل در بیش از چهار دهه گذشته ائتلافی از احزاب متعدد بوده‌اند. در انتخابات پارلمانی که روز سوم فروردین برگزار شد و چهارمین انتخابات در دو سال گذشته بود، جناح راست و مذهبیون ۵۲ کرسی (حزب لیکود متعلق به نتانیاهو ۳۰ کرسی به دست آورد) و جناح مخالفان ادامه نخست‌وزیر، شامل چند حزب راست، میانه و چپ و عرب‌های اسرائیلی، ۵۷ کرسی به دست آوردند. حزب راست یامینا به رهبری نفتالی بنت که هفت کرسی دارد، از رئیس‌جمهوری اسرائیل خواسته بود که نخست‌وزیری را به بنت محول کند. منصور عباس، رهبر یک حزب تازه تاسیس عرب‌های اسرائیل به نام «موحده»، که چهار کرسی به دست آورده، گفته بود که آماده حمایت از هر نوع کابینه است مشروط به اینکه امتیازات مورد نظر این حزب برای رفاه عرب‌های ساکن کشور را بگیرد. رئیس‌جمهوری اسرائیل با تاکید بر واژه «شاید» گفت در این وضعیت بغرنج، نتانیاهو «شاید» تنها اقبالی کمی بیشتر از بقیه برای تشکیل کابینه دارد و لذا این امر را به او محول کرده است.
طبق قانون، نتانیاهو باید در ۲۸ روز آینده کابینه خود را معرفی کند که مورد حمایت حداقل ۶۱ نماینده کنست، نیم به علاوه یک، باشد. در صورت عدم توفیق او، این مهلت ممکن است دو هفته دیگر هم تمدید شود. اگر شکست بخورد، رئیس‌جمهور می‌تواند از نامزد دیگری بخواهد کابینه را تشکیل دهند یا این گزینه را بر عهده پارلمان بگذارد. گزارشگر نیویورک تایمز در بخش دیگری از گزارش خود نوشت: با این حال، رئیس‌جمهور اسرائیل در مورد شانس موفقیت نتانیاهو ابراز تردید کرد؛ البته یک روز پس از آنکه ریولین با نمایندگان ۱۳ حزب منتخب در پارلمان دیدار و توصیه‌های آنها برای نخست‌وزیری را دریافت کرد. او در همین باره در یک نطق تلویزیونی گفت:«نتایج مشورت‌ها مرا به این باور رساند که هیچ نامزدی از بختی واقعی برای تشکیل کابینه برخوردار نیست و نخواهد توانست رأی پارلمان را به دست آورد غیر از احتمالا نتانیاهو. قانون مرا موظف می‌کند که به یکی از نامزدها برای تشکیل کابینه اعتماد کنم».
کرچنر، گزارشگر نیویورک تایمز، در بخش دیگری از گزارش خود افزود: برای نتانیاهو، اسرائیل و آینده‌اش خطرات زیادی وجود دارد. برخی از متحدان وی وعده داده اند که از کابینه جدید برای ارائه نوعی مصونیت به او استفاده خواهند کرد (خواه از طریق قانون یا از طریق نصب یک دادستان کل همراه‌تر و همدل‌تر با او). حامیان نتانیاهو همچنین وعده دادند که از قدرت دیوان عالی بکاهند. منتقدان از بحران قریب الوقوع قانون اساسی خبر داده‌اند. ساعاتی پس از خروج نتانیاهو از دادگاه، وی اتهامات منتسب به خود را غیرقانونی اعلام کرد و افزود که دادستان کل در تلاش برای یک «کودتای قضایی» است. «بن کاسپیت»، مفسر سیاسی و نویسنده بیوگرافی نتانیاهو در سال ۲۰۱۷، در مصاحبه با «معاریو» او را «رهبری» توصیف کرد «که می‌کوشد نهادهای دولتی را از درون متلاشی سازد.» نتانیاهو برای تشکیل «دولت دست راستی تمام عیار» به رای‌دهندگان خود قول داده است. با این حال، او به حمایت یک حزب کوچک راست دیگر نیاز دارد. وی همچنین به جناح راست افراطی ائتلاف بالقوه خود نیاز دارد تا با اتکا به حمایت یک حزب کوچک عرب - اسلامی که به یک تاج بخش بالقوه تبدیل شده موافقت کند. تاکنون، شرکای نتانیاهو در راست افراطی این پیشنهاد را رد کرده‌اند. گزینه دیگر برای نتانیاهو همانا جلب موافقت مخالفان از اردوگاه رقیب است. «دانی دانون»، از وزرای سابق لیکود که سفیر اسرائیل در واشنگتن هم بود، می‌گوید: «ما باید خلاق باشیم. همه چیز روی میز خواهد بود. مردم، از جمله نتانیاهو، هم باید منعطف باشند.» دادگاه نتانیاهو در ماه مه شروع شد و او منکر هرگونه اتهامی است. در قانون فعلی هیچ منعی برای نخست‌وزیر در حال محاکمه برای ماندن در قدرت وجود ندارد. اما چشم‌انداز دادگاهی شدن یک نخست‌وزیر مستقر سابقه‌ای دردناک برای اسرائیل بر جا می‌گذارد و منتقدان استدلال کرده‌اند که به نامزد در حال محاکمه نباید اجازه داده شود که کابینه جدید تشکیل دهد. به نوشته گزارشگر نیویورک تایمز، ریولین گفت که از مباحث قانونی و محدودیت‌هایی که اسرائیل و نخست‌وزیر با آن دست به گریبان هستند آگاه است. رئیس‌جمهور اسرائیل همچنین افزود: «مساله دادن نقش به نامزدی که با اتهامات کیفری مواجه است یکی از اختلافات سیاسی و عمومی سخت بر سر کمپین اخیر انتخاباتی بود.» وی افزود: اما من به‌عنوان رئیس‌جمهوری که نماینده همه اسرائیلی‌هاست باید از این بحث‌ها دوری می‌کردم. ریولین افزود: «این پارلمان است که در مورد مسائل اساسی و اخلاقی مناسب یک نامزد تصمیم‌گیری می‌کند؛ نامزدی که با اتهامات کیفری در کسوت نخست‌وزیری مواجه است.»
گزارش‌ها حاکی است که در نشست روز دوشنبه دادگاه، بنیامین نتانیاهو به کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی و سارا نتانیاهو به ری سول‌جو، همسر کیم جونگ اون تشبیه شدند. در دفعات قبل، ریولین نامزدها را برای تشکیل کابینه به محل اقامت خود دعوت می‌کرد تا برای گفت‌وگویی کوتاه گرد یک میز بنشینند. تصاویری هم از آن دیدارها موجود است. اما این مساله این بار رخ نداد. در عوض، فقط نامه‌ای به نتانیاهو داده شد و دفتر نخست‌وزیر هم هیچ دلیل رسمی‌ای برای این تغییر رویکرد ریولین ارائه نداد. غیر از ۳۰ کرسی حزب لیکود، ۹۰ کرسی پارلمانی دیگر در میان چندین حزب پراکنده شده است. حزب «ییش عاتید» متعلق به یاییر لاپید با ۱۷ کرسی در جایگاه دوم قرار گرفت. تمام احزاب دیگر کرسی‌هایی تک رقمی دارند. کرچنر، گزارشگر نیویورک تایمز، افزود: جناح سیاسی ضد نتانیاهو آنقدر منسجم نیست که بتواند او را از مسند قدرت به زیر بکشد. این جناح متشکل از احزابی است با دستور کارهای متفاوت.
