فراخوان برای چندجانبهگرایی در سازمان ملل
فراخوان «چندجانبهگرایی اصلاح شده» به بخش جداییناپذیری از سیاست خارجی هند تبدیل شده و تلاش دارد که مشارکت این کشور در سیستم چندجانبه را به حداکثر رسانده و تبدیل شدن آن به یکی از قدرتهای بزرگ قرن ۲۱ را تسریع بخشد. هند به ایجاد سیستم چندجانبه کنونی کمک شایانی کرده است. یک قرن پیش، بیش از ۳/ ۱ میلیون سرباز هندی با پیوستن به ارتشهای متفقین پیروزی در جنگ جهانی اول را تضمین کرده و این کشور را قادر ساختند تا معاهده ۱۹۱۹ ورسای را امضا کرده و تبدیل به یکی از اعضای موسس جامعه ملل شود. بیش از ۵/ ۲ میلیون سرباز هندی داوطلب پیوستن به ارتشهای متفقین در طول جنگ جهانی دوم شدند و این امکان را برای هند فراهم کردند که «اعلامیه سازمان ملل متحد» ۱۹۴۲ واشنگتن و متعاقبا «منشور ملل متحد» را در ژوئن ۱۹۴۵ در سانفرانسیسکو امضا کند. هند بهعنوان کشوری با یکششم جمعیت جهان و یک دموکراسی پررونق، یکی از ذینفعان اصلی یک سیستم چندجانبه کاربردی است. نخستوزیر مودی پس از فراخوان خود برای یک رویکرد چندجانبه جهت دستیابی به صلح و رفاه پایدار در نشست مقامات شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل در ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۰، در اجلاس هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس سازمان ملل در ۲۱ سپتامبر ۲۰۲۰، از نیاز برای چندجانبهگرایی اصلاح شده «که واقعیتهای امروز را منعکس میکند، به صدای تمام ذینفعان گوش فرا میدهد، به چالشهای معاصر پرداخته و رفاه انسان را مورد توجه قرار میدهد» صحبت کرد. سخنرانی وی در مجمع عمومی سازمان ملل در تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۰، چشمانداز هند در مورد این موضوع را ارائه داد. به باور هند، کشورهای عضو سازمان ملل متحد «نمیتوانند با تکیه بر ساختارهای منسوخ شده با چالشهای امروز مبارزه کنند و بدون اصلاحات جامع، سازمان ملل متحد با بحران اعتماد روبهرو است.» شورای امنیت تنها ساختار سازمان ملل متحد است که مانع اجرای یکی از اصول مهم دموکراسی یعنی تصمیمگیری براساس اجماع یا رای اکثریت میشود که در آن اختیارات حق وتو برای پنج عضو دائمی که خودشان انتخاب کردهاند، بر تصمیمگیری دموکراتیک غلبه دارد. نخستوزیر شورای امنیت سازمان ملل را بهدلیل عدمموفقیت در جلوگیری از درگیریها، از جمله جنگهای داخلی و حملات تروریستی که منجر به مرگ بسیاری از انسانهای عادی، از جمله صدها هزار کودک شده، سرزنش کرد. میلیونها نفر به دنبال از بین رفتن شدن زندگیشان به خاطر جنگها و درگیریها آواره شدهاند. وی گفت که این اتفاق بهرغم کمکهای قابلتوجه بسیاری از کشورهای عضو سازمان ملل متحد به شورای امنیت به منظور کمک به حفظ صلح و امنیت صورت گرفته است. نخستوزیر یادآوری کرد که هند بیش از ۲۴۰هزار نیروی انسانی را در بیش از ۵۰ ماموریت متعلق به سازمان ملل متحد به کار گرفته و سربازان هند بیشترین تلفات را در بین نیروهای صلح سازمان ملل متحمل شدهاند. در ژوئن سال ۲۰۲۰، هند با کسب ۱۸۴ رای از مجموع ۱۹۳ رای در مجمع عمومی سازمان ملل برای یک دوره دو ساله به عضویت شورای امنیت سازمان ملل در سالهای ۲۲-۲۰۲۱ انتخاب شد. این هشتمین بار از سال ۱۹۴۹ است که بیش از دو سوم اعضای مجمع عمومی اعتبار هند را برای عضویت در این شورا تایید میکنند. نخستوزیر خاطرنشان کرد: «مردم هند مدتها منتظر تکمیل روند اصلاح سازمان ملل متحد بودهاند» و این پرسشها را مطرح کرد: «امروز مردم هند نگرانند که آیا این روند اصلاحات هرگز به نتیجه منطقی خود خواهد رسید؟ برای چه مدت هند از ساختارهای تصمیمگیری سازمان ملل دور خواهد ماند؟»
نخستوزیر هند در سخنان خود در اجلاس هفتاد و پنجمین سالگرد، به اعلامیه تصویب شده توسط رهبران جهان اشاره کرد و هشدار داد در صورتی که اصلاحات جامع در سازمان ملل متحد انجام نشود، چشمانداز اعلامیه «در جلوگیری از درگیری، حصول اطمینان از توسعه، پرداختن به تغییرات آب و هوایی، کاهش نابرابریها و همچنین در استفاده از فناوریهای دیجیتال» محقق نشده باقی خواهد ماند. درخواست هند برای چندجانبهگرایی اصلاح شده بر ارتباط بین صلح، امنیت و توسعه متمرکز است. یک شورای امنیت ناکارآمد تلاشهای ملی هند برای نیل به اهداف توسعه پایدار ۲۰۳۰ را به خطر میاندازد. ارتباط این مشاهدات برای فعالیتهای سازمان ملل در دهه پیش رو، با اشاره نخستوزیر به برخی از طرحهای مهم توسعه هند که از سال ۲۰۱۵ اجرا شدهاند، توضیح داده شد. با نشان دادن اینکه چگونه کشورهای عضو سازمان ملل میتوانند «اصلاح کنند - اجرا کنند - تغییر کنند»، نخستوزیر فهرستی از «تغییرات تحول آفرین» در هند طی پنج سال گذشته را ذکر کرد که صدها میلیون نفر را در این کشور قادر به ورود به بخش مالی رسمی کرده و خدمات بهداشتی رایگان را در دسترسی آنها قرار داده است. توانمندسازی زنان از طریق ارتقای کارآفرینی و مدیریت، دسترسی به بودجه خرد و مرخصی زایمان استحقاقی از سیاستهای توسعه بدون تبعیض هند به شمار میروند. به گفته نخستوزیر مودی هند «یکی از کشورهای پیشرو در تراکنشهای دیجیتال» بوده و سیاست «خوداتکایی هند» پس از پایان همهگیری کنونی کووید-۱۹، به عاملی برای چند برابر کردن نیروی اقتصاد جهانی تبدیل خواهد شد. وی هند را متعهد به «در اختیار گذاشتن تجربیات توسعه خود» دانست که روش عملی برای اجرای اصل همکاری بینالمللی است. این شامل تعهد برای تامین داروهای ضروری بیش از ۱۵۰ کشور توسط هند برای مقابله با همهگیری کووید-۱۹ با استفاده از ظرفیت تولید و تحویل واکسن این کشور برای «کمک به همه بشریت» است. هند براساس تجربه خود در زمینه اجرای اهداف توسعه پایدار (SDGs)، از یک رویکرد «چند ذینفعی» برای دستیابی به اهداف جهانی حمایت کرد. این امر مستلزم درگیر کردن «دولتهای ایالتی و مرکزی، جامعه مدنی، جوامع و اجتماعات کوچک و بزرگ و مردم» است. تجربه بینالمللی هند در اجرای فعالیتهای نوآورانه مختلف جهانی برای یک رویکرد جامع برای صلح، امنیت و توسعه نیز با همین رویکرد حفظ شده است.
سازمان ملل متحد از قبل برای فعالیتهای خود تحت دستور کار تونس برای پاسخگویی به نظم دیجیتال در حال ظهور و دستور کار ۲۰۳۰ برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار، رویکرد چند ذینفعی را در پیش گرفته است. فراخوان «چندجانبهگرایی اصلاح شده» مبتنی بر تصمیمگیری دموکراتیک، اولویتبندی توسعه و مشمولیت همه ذینفعان در برههای حساس برای سیاست خارجی هند مطرح شده است. نقش هند بهعنوان عضو غیردائم شورای امنیت سازمان ملل و انتخاب این کشور بهعنوان رئیس جدید گروه G۲۰ طی سالهای ۲۲-۲۰۲۱، پنجرهای از فرصتها را برای ایفای نقش به منظور اصلاح و ایجاد تحول در سازمان ملل فراهم میکند.