کنست منحل شد و تل آویو دوباره بر ریل بحران قرار گرفت
انتخابات زودهنگام اسرائیل در سوم فروردین
نتانیاهو، رهبر حزب راستگرای لیکود و رقیب او بنی گانتس از حزب میانه گرای «آبی – سفید»، یکدیگر را به خاطر این بحران مقصر شناختند. «ایزابل کرچنر» در گزارش ۲۲ دسامبر برای نیویورک تایمز نوشت: کابینه وحدت در عمل فلج شده بود و ائتلاف نیروها در آن بسیار شکننده بود. اگرچه طرفین سوگند خورده بودند که با یکدیگر متحد شوند اما شکافها بیش از آن بود که بتواند دوام یابد. نتانیاهو گفت: «من این انتخابات را نمیخواستم. لیکود انتخابات تازهای نمیخواست. ما مکررا علیه انتخابات تازه رای داده ایم. متاسفانه بنی گانتس زیر توافقی که با ما داشت زد». او گفت که لیکود «برنده بزرگ» رایگیری روز ۲۳ مارس خواهد بود. نتانیاهو همچنین در پارلمان و پیش از انحلال کنست گفت: «فکر میکنم در شرایط فعلی، ما باید نیروهایمان را برای برون رفت از انتخابات غیرضرور و شرایط فعلی متحد کنیم».
به نوشته این گزارشگر، انتخابات قرار است ظرف سه ماه و در ۲۳ مارس برگزار شود. اما تاریخ انتخابات بعدی احتمالا به نفع نتانیاهو خواهد بود چراکه ممکن است کمپین واکسیناسیون به نتیجه رسیده و در نهایت به کام او تمام شود. بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل که محاکمه او به اتهام فساد در جریان بوده، امیدوار است برای ششمین بار به قدرت برسد. این دو نخستوزیر چرخشی به جدال با یکدیگر روی آوردند. گانتس گفت که اظهارات نخستوزیر «بیشتر دروغ بود تا چیز دیگر». او گفت که نتانیاهو در تلاش برای پرهیز از محاکمه فساد میخواست به برگزاری انتخابات تازه دامن بزند. قرار بود در نوامبر ۲۰۲۱ پست نخستوزیری تحویل بنیگانتس شود. نظرسنجیهای اخیر حاکیاست که حمایت از حزب «آبی – سفید» به شدت افت کرده و هرچند حمایت از لیکود هم کمتر شده، اما این حزب شاید بتواند بهعنوان برنده بیشترین کرسیها به قدرت بازگردد. کرچنر، گزارشگر نیویورک تایمز، میافزاید: پارلمان پس از آن بهصورت خودکار منحل شد که طرفین نتوانستند بر سر مهلت زمانی برای بودجه ۲۰۲۰ توافق کنند. یکی از علتهای این امر هم نتانیاهو بود که از ارائه لایحه بودجه سر باز زد و این نقض توافق با گانتس محسوب میشود. اما در بطن این بحران یک بی اعتمادی متقابل و عمیق میان این دو نفر وجود دارد، در حالی که فضای سیاسی اسرائیل هم بر سر نوع مواجهه با این بحران و مواجهه با شخص نتانیاهو دچار شکاف شده است. نتانیاهو بهدلیل پروندههای فساد باید مرتبا در دادگاه حضور پیدا کند. اجماع گزارشها این است که دلیل اصلی انحلال پارلمان اختلاف نتانیاهو- گانتس بر سر بودجه دولت بوده است. نتانیاهو قصد داشت تنها بودجه سال ۲۰۲۰ تصویب شود اما بنی گانتس از نتانیاهو میخواست همزمان بودجه سال ۲۰۲۱ را نیز ارائه کند تا یک بودجه واحد تصویب شود، اما این خواست گانتس عملی نشد. بودجه سال ۲۰۲۰ باید تا ۳۱ دسامبر و بودجه سال ۲۰۲۱ نیز تا پنجم ژانویه ۲۰۲۱ تصویب شود. اسرائیل از سال ۲۰۱۸ به این سو با بحران تشکیل کابینه روبهرو است. در انتخابات پارلمانی هیچ یک از دو حزب بزرگ اسرائیل موفق به کسب اکثریت کرسیهای پارلمان نشده بود. پارلمان اسرائیل ۱۲۰ کرسی دارد و برای تشکیل دولت، کسب ۶۱ رای الزامی است. به گزارش خبرگزاری فرانسه، طبق نظرسنجیها، نتانیاهو در انتخابات بعدی بخش قابل توجهی از آرای رایدهندگان لیکود را از دست خواهد داد. انتظار میرود رایدهندگان حزب لیکود در انتخابات جدید به «گیدون سار» رقیب راستگرای نتانیاهو رای دهند.
با این حال، جدال لفظی میان دوگانه نتانیاهو- گانتس پایانی ندارد. نتانیاهو ضمن تاکید بر اینکه حزب لیکود در انتخابات آتی پیروزی چشمگیری به دست خواهد آورد، انگشت اتهام را به سوی گانتس نشانه رفت و افزود:«گانتس بهدلیل اختلافات در داخل حزبش اسرائیل را به برگزاری انتخابات جدید کشاند». این در حالی است که گانتس هم نتانیاهو را مقصر بحران فعلی میداند. کرچنر در بخش دیگری از گزارش خود به نقل از تحلیلگران میافزاید که نتانیاهو روی انتخابات دیگر در حال «قمار» است، به این امید که کابینهای راست گرا و دینی تشکیل دهد که در نهایت به او مصونیت از پیگرد قضایی را اعطا میکند. «روون هازان»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه «عبری» در بیت المقدس میگوید: «مساله در مورد بودجه نیست» بلکه نتانیاهو «به کابینهای نیاز دارد که فرآیند قانونگذاری را برای به تعویق انداختن پرونده اش برای آیندهای قابل پیش بینی به تعویق اندازد یا کل پرونده را لغو کند».
اما ناکامی در ارائه بودجه و اجبار در انحلال پارلمان به او فرصت میدهد تا از توافق ائتلافی با گانتس شانه خالی کند؛ توافقی که بیان میکند گانتس باید در ۱۱ ماه دوم نخستوزیر شود. از آغاز کابینه ائتلافی این باور وجود داشت که نتانیاهو به این توافق پایبند نخواهد ماند. امری که گانتس هم به آن اذعان کرده بود. گانتس هم به نوبه خود با نتانیاهو بر سر تعیین چهرههای کلیدی سازگاری نداشت. این اختلافات بر سر انتخاب دادستان کل و دادستان ایالتی خود را نشان داد. نتانیاهو پس از این وضعیت، به سرعت در حالت مبارزه انتخاباتی قرار گرفت. او در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «اکثریت شهروندان اسرائیل شاهد رهبری و دستاوردهای ما هستند. ما به دنبال واکسینه کردن میلیونها نفر هستیم، توافقهای صلح تاریخی را ترتیب دادیم و اسرائیل را به یکی از قطبهای اقتصادی در دنیا تبدیل کردیم». این نشان میدهد که نتانیاهو هم برگ «برنده» در دست دارد و هم برگ «بازنده». برگ برنده او همین مواردی است که بر شمرد اما برگه بازنده او پروندههای باز قضایی است.
کابینه فعلی تا برگزاری انتخابات بعدی و تشکیل کابینه جدید بر سر کار خواهد بود. به نوشته نیویورک تایمز، نتانیاهو- گانتس با حرکت به سوی برگزاری انتخابات دست به یک «بازی بزرگ» و «قمار خطرناک» سیاسی زدهاند. در سه انتخابات قبلی هیچ نامزدی نتوانست حائز اکثریت آرا شود. اگرچه برخی نظرسنجیها لیکود را در جایگاه برتر نشانده است، اما طی هفتههای اخیر با مطرح شدن نام «گیدون سار» و حزب جدید او «امید جدید» تا حدودی از شانس نتانیاهو کاسته شده است. (روزنامه «دنیایاقتصاد» در تاریخ ۲۵ آذرماه ۹۹ در گزارشی با عنوان «اسرائیل در پرتگاه انتخابات» و در تاریخ ۳ دی ماه ۹۹ در گزارشی با عنوان «اسرائیل در آستانه چهارمین انتخابات» به این مساله پرداخته بود). منتقدان بر این باورند که «بنی گانتس»، وزیر جنگ سابق اسرائیل، رهبری ضعیف است و دوره فعالیت سیاسی دو ساله او به پایان رسیده است. آنها بر این باورند که انتخابات چهارم باعث میشود عمر سیاسی گانتس به پایان برسد. پروفسور هازان میگوید:«فکر میکنم وقت آن رسیده که گانتس بیدار شود و برود». «میکی زوکار»، از رهبران لیکود، هم گفت که حزب «آبی- سفید» مرتکب «خودکشی سیاسی» شد.
از سوی دیگر، یورونیوز معتقد است که انتخاب بنی گانتس در حقیقت راه را برای بقای نتانیاهو در قدرت هموار کرد. «آلوف بن» در گزارش ۲۳ دسامبر با حمله به گانتس نوشت؛ او به اسرائیل خیانت کرده و سقوط او حداقل اتفاقی است که میتوانست رخ دهد.