هدف سفر داماد ترامپ رفع محاصره قطر است
کوشنر به منطقه میآید
الجزیره در گزارش ۲۹ نوامبر خود در این رابطه نوشت، کوشنر را در این سفر «برایان هوک»، «آوی برکوویتز» و «آدام بوهلر»، مدیر بنگاه مالی توسعه بینالمللی ایالات متحده همراهی میکنند. مقامهای دولت ایالات متحده میگویند که این گروه تلاش میکند قبل از پایان دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ در روز ۲۰ ژانویه به توافقات بیشتری با کشورهای عربی دست یابد. این گزارش میافزاید، کوشنر علاقهمند است که رهبران عربستان و قطر را به سوی مصالحه و توافق بر سر برخی مسائل سوق دهد. عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر روابط دیپلماتیک خود را با قطر در سال ۲۰۱۷ قطع کرده و این کشور را از زمین و هوا و دریا تحریم و محاصره کردند. آنها قطر را به «حمایت از تروریسم» متهم کرده و اعلام کردند برای هر گونه توافق با قطر، این کشور باید ۱۳ شرط آنها را بپذیرد. در هر حال، «رابرت اوبرین»، مشاور امنیت ملی آمریکا، اوایل ماه جاری گفت که حل و فصل بحران میان کشورهای حاشیه خلیج فارس اولویت برای دولت است و این احتمال وجود دارد که این بهبود تا قبل از ۲۰ ژانویه هم حاصل شود. «سیگورد نوبور»، کارشناس موسسه سیاستهای خاورمیانه و نویسنده کتابی در مورد اعراب و اسرائیل، به الجزیره میگوید: «ظاهرا قطعنامهای برای پایان محاصره قطر در دستور کار قرار دارد. نمیدانیم آیا این قطعنامه قبل از پایان دولت ترامپ خواهد بود یا به دوره بایدن هم کشیده خواهد شد. با این حال، باید منتظر ماند و دید چه زمانی این بحران حل و فصل میشود.»
تلاشهای کوشنر در خاورمیانه برای دولت ترامپ چند دستاورد بزرگ داشته است. از آن جمله میتوان به توافق صلح امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل اشاره کرد. سودان نیز گامهایی در عرصه عادیسازی مناسبات خود با اسرائیل برداشته است. اجماع کارشناسان و مقامهای مطلع این است که تنشزدایی در مناسبات عربستان سعودی و قطر میتواند یکی از اهداف سفر کوشنر به این دو کشور باشد. از سوی دیگر، گسترش معاهده سازش اعراب با اسرائیل نیز میتواند مطرح باشد. دیدار روز ۲۳ نوامبر محمد بن سلمان با بنیامین نتانیاهو در شهر نیوم عربستان سعودی به گمانهزنیهایی در ارتباط با توافق صلح احتمالی دو کشور دامن زده بود. الجزیره مینویسد ماه گذشته یک مقام ارشد عربستان اشاره کرده بود که پیشرفتهایی در مسیر حل و فصل بحران با قطر به دست آمده است و ریاض حاضر است این مساله را حل و فصل کند. این مقام سعودی همچنین افزود: «ما متعهد به یافتن راهحل هستیم و امیدواریم روابط با برادرانمان در قطر بهبود یابد.»
«استیو اولاند» هم در گزارش ۲۹ نوامبر برای رویترز نوشت، احتمالا بحث رابطه عربستان با اسرائیل هم یکی دیگر از محورهای گفتوگو خواهد بود. مقامهای آمریکایی بر این باورند که ترغیب عربستان به عادیسازی رابطه با اسرائیل میتواند دیگر کشورهای عربی را در این راستا حرکت دهد. در حقیقت، مقامهای آمریکایی معتقدند عربستان کشوری «صف شکن» در عادیسازی رابطه با اسرائیل خواهد بود. اگر این کشور در مسیر عادیسازی با اسرائیل قرار گیرد، دیگر کشورهای عربی هم دومینووار در این مسیر قرار خواهند گرفت. با وجود سفر محرمانه نتانیاهو به عربستان اما چنین بهنظر میرسد که عربستان با وجود داشتن روابط پنهانی با اسرائیل و گشودن فضای هوایی خود به روی هواپیماهای اسرائیلی اما از علنی کردن روابط در حال حاضر سر باز خواهد زد. احتمالا عربستان هم منتظر روی کار آمدن دولت جدید است. با این حال، به نوشته گزارشگر رویترز، عربستان بیش از اسرائیل، بر حوزهها و مسائل دیگری در منطقه اتکا دارد. برخی مقامهای ارشد دولت آمریکا به رویترز گفتند که هفته پیش وزیر خارجه کویت با مقامهای کاخ سفید دیدار کرد. چنین بهنظر میرسد که کویت به شدت منتقد هر گونه تلاش برای حل و فصل اختلافات سه ساله با قطر و دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس است. با این وجود، الجزیره در گزارش خود بر این باور است که وزیر خارجه قطر اعلام کرد بحران مذکور هیچ برندهای نخواهد داشت. رسانههای آمریکایی میگویند سفر کوشنر و تیم او به منطقه به این دلیل است که تا پیش از روی کار آمدن دولت بایدن، بتوانند دستاوردهای بزرگتری برای خود ثبت کنند. اما برخی گزارشها هم بر این باورند که این دیدارها بیشتر جنبهای تشریفاتی دارد، زیرا دولت ترامپ به زودی جای خود را به دولت جدید خواهد داد. بنابراین هیچ کشوری تمایل ندارد در آخرین روزهای حضور ترامپ در کاخ سفید شرایطی فراهم آورد تا مورد تحریم یا برخورد وی قرار گیرد.