فردای انتخابات در آمریکا چه اتفاقی می‌افتد؟ عکس: AFP

راهبرد ترامپ آن‌گونه که روزنامه گاردین در گزارشی نوشت «تقلب در انتخابات» است. او با تردیدافکنی در مورد مشروعیت انتخابات پستی به‌دنبال زیر سوال بردن نتیجه انتخابات است. ترامپ در این زمینه از همه اهرم‌های خود برای بردن نهایی استفاده خواهد کرد. او فعلا بودجه پست را کاهش داده است تا بتواند با کم کردن بودجه نهادهای پستی، مانع بزرگی در راه رای‌گیری پستی ایجاد کند. اما سوال این است که اگر ترامپ نتواند همچنان روند نزولی خود را که از فردای شیوع کرونا آغاز شده است، متوقف کند، چه خواهد شد؟ در روزی که ایالات‌متحده اعلام کرد شاهد شدیدترین سقوط اقتصادی‌اش در طول تاریخ بوده، دونالد ترامپ در توییتی خواستار تاخیر در برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ شد. ترامپ هر روز بیش از روز قبل عاجز می‌شود؟ ممکن است او چه کار کند؟ آمریکایی‌ها باید از چه بترسند؟ اوایل تابستان، ۶۷ مقام سابق دولتی و دانشگاهی در چهار جلسه‌ غیرحزبی با عنوان «پروژه یکپارچگی گذر» گرد هم آمدند و پاسخ به این سوالات را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.

دیوید فروم، نویسنده آتلانتیک و کارشناس مسائل آمریکا و نویسنده کتاب «ترامپ آخرالزمانی» و نویسده سخنرانی‌های جورج بوش در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲، در مطلبی تحت‌عنوان «چگونه سیستم انتخاباتی می‌تواند شکست بخورد؟» به ترس آمریکایی‌ها از دوران پس از انتخابات اشاره می‌کند و می‌نویسد که دغدغه بسیاری از افراد همین است. برخورد ترامپ در صورت شکست چه می‌تواند باشد. سپس او در این مطلب به کسانی که در این ۴ جلسه حضور داشتند، اشاره می‌کند و می‌نویسد: افرادی که در این جلسات حضور داشتند شامل مایکل استیل، رئیس سابق کمیته ملی جمهوری‌خواهان، جان پودستا، رئیس سابق کارمندان کاخ سفید که ریاست کارزار انتخاباتی هیلاری کلینتون در سال ۲۰۱۶ را بر عهده داشت و اعضای سابق کنگره از جمهوری‌خواهان؛ و تعدادی از مقامات منتخب سابق، کارمندان دولت، مشاوران و حتی روزنامه‌نگاران بودند. او سپس در این نوشتار خود اشاره می‌کند که خود نیز در دو جلسه آن حضور داشته است.

جلسه روز اول با طرح چند سوال به سراغ چند سناریو رفت و سناریوها را تک به تک بررسی کرد. اما سوالات چه بودند: چه اتفاقی می‌افتد اگر بایدن یک پیروزی بزرگ به دست آورد؟ چه اتفاقی می‌افتد اگر بایدن یک پیروزی خفیف به‌دست آورد؟ یا ترامپ دوباره انتخابات را از نظر کالج الکترال پیروز شود و انتخابات مردمی را واگذار کند؟ (همان اتفاقی که در سال ۲۰۱۶ افتاد). هدف این جلسات پیش‌بینی وقایع نبود، بلکه آزمایش سناریوها و شناسایی نقاط ضعف بالقوه در سیستم انتخاباتی بود؟ این رویکرد در دنیای امنیت ملی متداول است، اما پیش‌تر در سیاست داخلی مورد استفاده قرار نگرفته بود.

فروم مطلب خود را این‌گونه ادامه می‌دهد: سازمان‌دهندگان این رویداد به موقع گزارش رسمی‌شان را از این جلسات منتشر خواهند کرد. اما با توجه به توییت ناخوشایند و شوم رئیس‌جمهوری در مورد تاخیر در برگزاری انتخابات سال ۲۰۲۰، بررسی این جلسات تحت شرایطی خاص دارای ارزش است. من برخی از مواردی را که در این جلسات متوجه شدم به شکل خلاصه بیان خواهم کرد اما کمتر به اینکه هر فردی مشخصا چه گفته است، می‌پردازم.

خبر خوب اینکه ترامپ نمی‌تواند انتخابات یا مراسم تحلیف بعدی را به تاخیر بیندازد. او هیچ وسیله‌ای هم برای این کار در دست ندارد. آن ایام توسط قانون تثبیت یا به صراحت در قانون اساسی این کشور ثبت شده‌اند.

پس از تایید آرای انتخابات، ترامپ نمی‌تواند به هیچ عنوان علیه آن اقدام کند. اگر آرای کالج الکترال پیروزی بایدن را در تاریخ ششم ژانویه تصریح و تایید کند، او در روز بیستم ژانویه باید مراسم تحلیف را به جا‌ آورد و ریاست‌جمهوری ترامپ در این روز پایان می‌پذیرد.

امضاهای او اثر قانونی خود را از دست می‌دهند و دیگر کارکنان، به‌ویژه رئیس کارکنان کاخ سفید دستورات وی را نمی‌پذیرند. خلاصه آنکه مرزهای قانونی مخصوصی وجود دارد که حتی فاسدترین روسای جمهور نیز باید آنها را رعایت کنند، اما جا برای شرارت هم وجود دارد. در واقع از خبرهای خوب که بگذریم به خبرهای بد می‌رسیم. خبر بد اینکه یک رئیس‌جمهور بدذات، اگر بتواند دادستان کل و متحدین سیاسی قابل توجهی در پایتخت برای خود دست و پا کند، می‌تواند در چارچوب همین قانون هم شرارت‌های زیادی انجام دهد.

بدترین خبر هم این است که در مواجهه با بی‌قانونی رئیس‌جمهوری، حاضران در جلسه به پاسخ‌های قاطعی دست پیدا کردند. دادگاه‌ها اصلاحات ضعیف، آرام و غیر‌قابل اعتماد ارائه دادند. مقامات منتخب جمهوری‌خواه حتی در برابر وحشتناک‌ترین اقدامات ترامپ ترسیدند و سکوت پیشه کردند. مقامات دموکرات منتخب نیز فاقد ابزار و قدرت لازم برای ایجاد تفاوت‌های اساسی بودند. بسیاری از بازی‌ها به این ختم شد که چه کسی اولین قدم بزرگ را باید بردارد. اما هر قدر زمان می‌گذشت این ترامپ بود که به پیش می‌رفت.

حتی در سناریویی که تیم بایدن انتخابات را برده و او باید در روز بیستم ژانویه سال ۲۰۲۱ در مراسم تحلیف حضور پیدا کند، باز هم این نکته قابل توجه است که در آن زمان تیم ترامپ سیستم سیاسی را کاملا مسموم کرده است. آنها منابع عمومی را به منابع شخصی ترامپ تغییر داده‌اند. ترامپ در ابتدا خود و خانواده‌اش را از برخی قوانین معاف و سعی کرد که خود را از اتهامات پولشویی و فرار مالیاتی مبرا کند. او همچنین مانع اصلاحات اقتصادی به‌منظور پیروزی جمهوری‌خواهان در انتخابات سال ۲۰۲۲ شد و این اصلاحات را عامدانه به تاخیر انداخت. او مدارک عمومی را مخفی، معدوم یا خصوصی کرد. این دولت همچنین در دوره انتقال از همکاری با دولت پیشین به منظور آماده‌سازی کارها طفره رفت و به اصلاحات اقتصادی و بیماری پاندمی بدترین واکنش‌ها را نشان داد. در نهایت او پایه‌گذار بی‌اعتمادی گسترده به صحت انتخاباتی ایالات‌متحده شده و با روش‌های مخصوص به خود باعث قطبی شدن و تحریک‌های نابجای سیاسی در ایالات‌متحده در فردای انتخابات سال ۲۰۲۰ شده است.

به‌رغم غیرمحبوب بودن رئیس‌جمهور، با استناد به نظرسنجی‌ها، جبهه ترامپ از مزایای تاکتیکی خوبی بهره برده و از آنها نیز استفاده کرده است. این مزایا همچنان در دستان تیم ترامپ قرار دارد. این مزایا از اختیارات نهادی و قانونی ریاست‌جمهوری شروع می‌شود، به‌ویژه قدرت فدرال‌سازی گارد ملی و کنترل نظامی سایت‌های رای‌گیری ایالتی. همچنین این مزایا شامل عدم تعادل در سیستم حزبی جمهوری‌خواهان و وفاداری مومنانه تیم ترامپ و رسانه‌های وفادار به ترامپ می‌شود.

با این وجود، ماندگارترین و قدرتمندترین مزیت این است که تیم بایدن امیدوار است تیم ترامپ به برخی هنجارها احترام بگذارد و آن را در رفتارهایشان نشان دهند. این اما تجربه‌ای است که بارها و بارها عکس آن مشاهده شده است. دیوید فروم ادامه می‌دهد: با این حال باید بگویم که اینها پیش‌بینی نیستند و بررسی سناریوهای احتمالی است. شاید اصلا داستان ختم به خیر شود، اما پیشنهاد ترامپ برای تاخیر در برگزاری انتخابات به ما می‌گوید که ممکن است با چه خطراتی روبه‌رو شویم و برای درک این خطرات باید تصمیمات مهمی گرفته شود.

 دوره رای‌گیری

روزهای رای‌گیری زودهنگام، خود روز انتخابات و سپس دوره شمارش آرا که متعاقبا انجام می‌شود، احتمالاتی از ایجاد برخی شرارت‌ها در ذهن پدید می‌آورد. در یکی از سناریوهای ما، دادستان کل، مارشال‌های فدرالی را با حمایت گارد ملی برای توقیف آرای پستی به ایالت‌ها بفرستد و یک فاجعه قانونی از نظر شمارش آرا به‌وجود آورد و اعلام نتیجه را برای هفته‌ها به تاخیر بیندازد.

مقامات ارشد و محلی جمهوری‌خواه در ایالت‌ها اختیارات گسترده‌ای برای رای‌گیری دارند و می‌توانند محدودیت‌هایی را برای اقلیت‌ها رقم بزنند. بخش حقوق مدنی وزارت دادگستری کم و بیش به‌طور کامل حوزه حق رای‌دهی را رها کرده است. در دوره ترامپ، این بخش تلاش‌های خود در جهت طرح دعاوی در جلوگیری از تبعیض‌های مذهبی را تا حدودی تغییر داده است. در بازسازی یک صحنه رای‌گیری، زمانی که آرا علیه ترامپ شد، طرفداران ترامپ مدعی شدند که آرای ترامپ دزدیده شده است و بعد آنها پیشنهاد دادند در این شرایط باید اقدامات شدیدتری حتی خشونت‌آمیز انجام دهند. در تمرینات آزمایشی ما به این نتیجه رسیدیم که طرف بازنده بازی را به هم خواهد زد و احتمالا پایان این بازی را به خشونت خواهد کشید. این امر به‌ویژه در مورد تیم ترامپ صادق است. طرفداران او پیش‌تر به درگیر شدن با آنارشیست‌ها و گروه آنتیفا تمایل نشان داده بودند.

 جلسه الکترا‌ل‌ها در ایالت‌ها

طبق قانون فعلی تمام اختلافات در مورد شمارش آرا قرار است تا ۸ دسامبر سال ۲۰۲۰ برطرف شود. قرار است الکترال‌ها در ۱۴ دسامبر در پایتخت‌های ایالتی خود، جایی که رای‌های انتخاباتی خود را امضا کنند، تشکیل جلسه دهند. حد فاصل روزهای هشتم تا چهاردهم دسامبر آخرین فرصت برای تیم ترامپ است تا نتیجه را تغییر دهند. در برخی از سناریوهای ما، مسوولان محلی جمهوری‌خواهان تا همین الان نیز به اندازه کافی سردرگم بوده‌اند و هنوز نمی‌دانند قرار است چه زمانی نتایج را به واشنگتن ارسال کنند و تصمیم قطعی هنوز گرفته نشده است. البته این تاکتیکی است که تاکنون جواب نداده، اما ممکن است برخی از فرمانداران طرفدار ترامپ را به سوءاستفاده از این وضعیت وسوسه کند.

 جلسه الکترال‌ها در واشنگتن دی‌سی

این رویداد تشریفاتی برای ۶ ژانویه سال ۲۰۲۱ برنامه‌ریزی شده است. ریاست این جلسه به عهده معاون رئیس‌جمهوری آمریکا یعنی مایک پنس است. ما در این زمینه به بررسی سناریویی پرداختیم که ممکن است، نتیجه آرای الکترال‌ها نزدیک باشد. در این شرایط آرا به سنا می‌رود، البته اگر پنس اصرار داشته باشد که آرای ایالت‌های جمهوری‌خواهان معتبر است و با یک رای واحد اکثریت، ترامپ به‌عنوان فرد پیروز معرفی خواهد شد. البته احتمالا این سناریو رخ ندهد؛ چراکه پنس ارتباط ضعیفی با تیم ترامپ دارد و او نگران شهرت و آینده کاری خود خواهد بود. کاری که تیم ترامپ از او بخواهد را احتمالا او انجام نخواهد داد، مگر اینکه به‌دنبال خودکشی سیاسی باشد. در این راستا باید گفت که اگر از هشتم دسامبر عبور کنیم، دست تیم ترامپ برای متوسل شدن به راهکارهای مختلف در جهت باقی ماندن در قدرت به صفر می‌رسد. آنچه از این زمان به بعد برای تیم ترامپ باقی می‌ماند، بیشتر محافظت از خود است.

 انتقال قدرت

به قدرت رسیدن دولت اوباما در میان بحران‌های شدید مالی در ژانویه سال ۲۰۰۹ را می‌توان به‌عنوان نمونه موفق انتقال قدرت به‌صورت نرم و صلح‌طلبانه مثال زد. تیم در حال خروج جورج بوش، تیم اوباما را از نزدیک در مورد تصمیم‌گیری‌های پس از بحران مالی در سال ۲۰۰۸ آگاه کرد و تیم ورودی اوباما نیز با قانون «یک دولت در یک زمان واحد» با دولت بوش همکاری‌های لازم را برای بررسی این بحران صورت داد.

فروم می‌نویسد: ما انتظار داریم که در این زمستان نیز شاهد چنین نمایش آرامی باشیم. نه اینکه نمایشی برگزار شود که در سال ۱۹۳۳-۱۹۳۲ آمریکا شاهد آن بود: زمانی که هربرت هوور مغلوب، سعی در خرابکاری در دولت جدید، یعنی دولت روزولت داشت.

ترامپ نیز به زودی برای باقی ماندن در قدرت تا سال ۲۰۲۴ رویاپردازی خواهد کرد. اگر سلامتی وی این اجازه را ندهد، به هر حال فرزندان وی این رویا را در ذهن‌‌هایشان می‌پرورانند. اینها طرح‌های واقع‌بینانه‌ای نیستند. پس از فاجعه سال ۲۰۲۰، برند تیم ترامپ سیاست را مسموم خواهد کرد، اما برخی از اعضای داخلی دولت ترامپ نیز خواهان ادامه روند موجود نیستند و تلاش خواهند کرد که بایدن را از دروازه کاخ سفید عبور دهند.

فروم در پایان یادداشت خود می‌نویسد: ما در این زمینه هم بحث کردیم که ترامپ به دلیل ارضای نیازهای خود در زمینه پول در آوردن بیشتر ممکن است فصل نقل و انتقال قدرت را به شکل بحران‌آمیزی طی نکند، چراکه وی همچنان نیاز به اعتبار خود در نزد کشورهایی مانند روسیه و سایر کشورهای نفتی دارد. اگر ترامپ قصد داشته باشد که به هر شکل ممکن در قدرت باقی بماند، در این صورت وی ممکن است در زمینه انعقاد قرارداد‌های تجاری با سایر کشورها به مشکلات اساسی بر بخورد. اما این احتمال وجود دارد تا پیش از اینکه ترامپ به‌طور قانونی متوقف شود، اقداماتی انجام دهد که خطراتی برای کشور داشته باشد اما ما این خطرات را تاکنون دست‌کم گرفته بودیم.

p04-01