تنفس در هوای آزاد بلاروس در حال اتمام است؟
طعم آزادی ۴۸ ساعته
«ایوان نچپورنکو» و «آنتون ترویانوفسکی» در گزارش ۲۱ آگوست برای نیویورک تایمز نوشتند، این «بازگشت» روز پنجشنبه ۳۰ مردادماه عیانتر شد یعنی زمانی که یک معلم بازنشسته مهدکودک به نام «ناتالیا. پی. آنتونووا» از کارگران کارخانه مذکور خواست تا به معترضان ملحق شوند و اعتصاب خود را از سر بگیرند. اما تقریبا همه آنها بیاعتنا از کنار وی گذشتند و درخواستش را نادیده گرفتند. عصر همان روز، گروهی تقریبا هزار نفره در میدان مرکزی شهر جمع شدند و بار دیگر خواستار استعفای لوکاشنکو شدند. اما ناگهان پلیس سر رسید و مستقیم به سوی معترضان رفت و آنها را متفرق ساخت. یکی از معترضان به نام «اولگا. ای. لبدویچ»، ۴۵ ساله که یک تزئینکننده آرایش داخلی ساختمانهاست، میگوید: «مردم زیر فشار هستند، حقوقها کفاف نمیدهد و همگی وام داریم. همه میترسند همین آب باریکه را هم از دست بدهند؛ بنابراین در ترس و وحشت روزگار میگذرانند». در تمام این جمهوری سابق شوروی در اروپای شرقی، چنین به نظر میرسد که پرزیدنت لوکاشنکو فرصت را مغتنم شمرده و پس از پیروزی در انتخابات ۹ اوت که نتایجش محل سوال است، قدرت خود را استوارتر کرده و گویی سر کنار رفتن ندارد. او به تلاشی خشونتبار و عریان روی آورده تا مبادا قدرت را از کف بدهد.
تظاهرات پس از آن با ضرب و شتم، گلولههای مشقی و بازداشتهای انبوه پلیس مواجه شد. مردم ماندهاند: نه به آن عذرخواهی و اظهارتاسف پلیس و نه به این برخوردهای خشونتبار. این واکنش پلیس موجب ترس مردم نشد بلکه آنها را برانگیخت که در صفوف فشردهتر و گستردهتری به خیابانها بیایند. اکنون بهنظر میرسد لوکاشنکو رویکرد زیرکانهای را اتخاذ کرده تا خشم پلیس علیه خود را خنثی کند. دولت لوکاشنکو تظاهراتی را در حمایت از او ترتیب داده در حالی که شخص او دست به سفرهای دورهای به شرکتها و کارخانههای دولتی بازمانده از دوران شوروی سابق میزند تا همچنان پایگاه سیاسی خود را حفظ کند.
او به کارگران هشدار داد که هر گونه اعتصابی از سوی آنها پاسخش اخراج خواهد بود و پس از آنکه کارمندان تلویزیون دولتی هم دست به اعتصاب زدند، لوکاشنکو گفت روزنامهنگارانی از روسیه را جایگزین آنها خواهد کرد. لوکاشنکو روز جمعه ۳۱ مردادماه هم یک سیگنال نه چندان مناسبی فرستاد دال بر اینکه تاخیری در سرکوبهای خشونتبار صورت گرفته است. منظور او این بود که احتمالا از این به بعد تظاهرات با سرکوب بیشتری مواجه خواهد شد و احتمال دارد که «آخرین دیکتاتور اروپا» برای حفظ سنگر به «مشت آهنین» متوسل شود تا اعتراضات را مهار سازد.
«نچپورنکو- ترویانوفسکی» در بخش دیگری از گزارش خود به نقل از آژانس خبری بلاروس «بلتا» نوشتند، لوکاشنکو پس از دیدار با افسران پلیس ضد شورش گفت: «این مشکلی است که من باید آن را حل کنم. و حل هم خواهم کرد. باور کنید طی روزهای آینده این مشکل را حل خواهم کرد». به نوشته این گزارشگران، موج جدیدی از سرکوب که احتمالا در راه باشد، ساکنان شهر ۳۷۰ هزار نفری گرودون را بیشتر متاثر خواهد ساخت زیرا این شهر بهعنوان کانون محوری احساسات ضد لوکاشنکو رخ نموده است. یکشنبه گذشته دهها هزار نفر از ساکنان شهر به خیابانها ریختند و پرچم سفید- قرمزی که نشان اپوزیسیون بود را به اهتزاز در آوردند. مردم گرودون که از بنبست اقتصادی و سرکوب آزادیها در دوران لوکاشنکو به تنگ آمدهاند پس از آنکه پلیس به ضرب و شتم معترضان پرداخت، به خیابانها ریختند. در شهر گرودون، مقامهای محلی یک گام جلوتر از همتایان خود در دیگر شهرها هستند زیرا برای متفرق کردن معترضان همزمان امتیازاتی هم (در کنار سرکوب) میدهند. در این شهر پلیس با عذرخواهی تعدادی از بازداشتیها را از زندان آزاد کرد. شورای شهر هم اعلام کرد که مراکزی را برای مخالفت اپوزیسیون به آنها خواهد داد و ایستگاه تلویزیون دولتی «گرودون پلاس» هم اجازه مییابد که تظاهرات را پوشش دهد اما هشدار روز جمعه لوکاشنکو میتواند خط قرمزی بر تمام این تلاشها بکشد و آتش اعتراضات را شعلهور سازد.