خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی

به سازمان بهداشت جهانی گفته شده است تا شش ژوئیه سال ۲۰۲۱ از این سازمان خارج می‌شود. استفان دوجاریچ، سخنگوی آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل روز سه‌شنبه گفت: اگر شرایط مورد نظر ایالات متحده تامین شود، این جدایی یک‌ساله خواهد بود. این اخطاریه رسمی، مکمل اقدامات پیشین دولت دونالد ترامپ در برخورد با سازمان بهداشت جهانی است که از ماه پیش آغاز کرده بود. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در ماه مه گذشته گفته بود که معتقد است سازمان بهداشت جهانی تحت سیطره چین است و در جریان شیوع ویروس جدید کرونا با حمایت از پکن موجب گمراهی آمریکا و جهان شده است. رئیس ‌جمهوری آمریکا پس از آن از تصمیم خود برای خارج کردن کشورش از سازمان بهداشت جهانی و صرف بودجه تخصیصی آن به نهادهای دیگر خبر داده بود. با این حال روند جدایی آمریکا از این نهاد سازمان ملل متحد دست کم یک سال طول خواهد کشید. استفان دوجاریچ، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد گفته ایالات متحده در نامه روز گذشته خود اعلام کرده است که بنا دارد ظرف یک سال از زمان نامه یعنی روز ششم ژوئیه سال آینده (۲۰۲۱) عضویت خود را در سازمان بهداشت جهانی لغو کند. البته این تصمیم ترامپ در داخل آمریکا مخالفان جدی، به‌ویژه در میان دموکرات‌ها دارد. باب منندز، سناتور سرشناس دموکرات هم روز سه شنبه در توییتر نوشت: کنگره به‌طور رسمی از تصمیم رئیس جمهوری برای خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی آن هم در میانه یک همه‌گیری جهانی مطلع شده است؛ تصمیمی که بیماران آمریکایی‌ را رها و آمریکا را تنها خواهد کرد. با این حال، یک مقام ارشد دولت آمریکا به شبکه خبری سی‌بی‌اس گفته واشنگتن به طور مفصل و با جزئیات شرح تغییرات اصلاحی خود در ساختار سازمان بهداشت جهانی را به این نهاد سازمان ملل متحد اعلام کرد اما سازمان بهداشت جهانی درخواست آمریکا را رد کرده بود. وی گفت: «از آنجا که آنها در توجه کردن به درخواست ما و اصلاحات بسیار ضروری که خواسته بودیم توجه نکردند، ما از امروز روابط‌مان را رسما با این سازمان قطع کردیم.» جو بایدن، نامزد حزب دموکرات که باید تا چهار ماه دیگر با دونالد ترامپ بر سر صندلی ریاست جمهوری رقابت کند در واکنش به این تصمیم کاخ سفید در توییتر نوشته است: «در نخستین روز ریاست‌جمهوری خودم، آمریکا را دوباره به سازمان بهداشت جهانی  الحاق خواهم کرد و آمریکا را به جایگاه خود در مقام رهبری جامعه جهانی باز خواهم گرداند.» آمریکا سالانه حدود ۴۰۰ میلیون دلار به سازمان جهانی بهداشت کمک مالی می‌کرد که حدود ۱۵ درصد بودجه سالانه این سازمان بود. بنابر قانونی که در سال ۱۹۴۸ به تصویب کنگره آمریکا رسیده است، دولت این کشور اجازه دارد که در صورت صلاحدید از عضویت در سازمان بهداشت جهانی خارج شود اما باید این تصمیم خود را دست کم یک سال قبل از عملی کردن به سازمان ملل متحد اعلام کرد و حق عضویت خود را هم در این مدت پرداخت کند. خروج آمریکا از سازمان بهداشت جهانی آینده این نهاد سازمان ملل متحد را با خطر جدی روبه‌رو خواهد کرد و بسیاری از برنامه‌های آن برای پیشگیری و مقابله با بیماری‌ها در سراسر جهان را با خطر مواجه می‌کند. سازمان بهداشت جهانی در سال ۱۹۴۸ تاسیس شد. مقر اصلی آن در ژنو سوئیس است و وظیفه آن تلاش برای ارتقای بهداشت در سطح جهان تعریف شده است. این سازمان ۱۹۴ عضو دارد و ارتقای سطح سلامت، حفاظت از ایمنی بهداشتی در سطح جهان و امداد بهداشتی به اقشار محروم از اصلی‌ترین ماموریت‌های آن است. برپایی کارزارهای واکسیناسیون، واکنش به وقایع اضطراری بهداشتی و کمک به کشورهایی که نظام سلامت ضعیفی دارند از جمله برنامه‌های اصلی سازمان بهداشت جهانی است .بودجه این سازمان ترکیبی از حق عضویت کشورها و کمک‌های داوطلبانه است و حق عضویت کشورها بر اساس ثروت آنها محاسبه می‌شود. با این حال ترامپ در ماه مه برای توجیه اقدام دولتش در خصوص خروج از سازمان بهداشت جهانی گفت که وضعیت کنونی جهان نتیجه تخلفات چین است. در عین حال که دانشمندان و متخصصان از نحوه مدیریت سازمان بهداشت جهانی در برخورد با این بیماری مهلک انتقاد می‌کنند اما شواهد اندکی از سوءاستفاده چین از سازمان بهداشت جهانی وجود دارد. منتقدان بیشتر آهسته حرکت کردن سازمان بهداشت جهانی را نتیجه تکامل این بیماری می‌دانند.

خروج دونالد ترامپ از سازمان بهداشت جهانی یکی از آخرین اقدامات وی در جهت خروج از معاهدات جهانی است. ترامپ همواره حضور در این معاهدات جهانی را به ضرر مردم آمریکا قلمداد کرده است. اما ترک سازمان بهداشت جهانی از سوی آمریکا باابتلای بیش از ۱۱ میلیون و ۶ هزار نفر در سراسر دنیا و کشته شدن افزون بر نیم میلیون تن همزمان شده است. لارنس اوگاستین مدیر موسسه اونیل در جورج تاون می‌گوید که تصمیم برای خروج از سازمان بهداشت جهانی یک فاجعه برای منافع ملی به‌حساب می‌آید. به گفته وی خروج آمریکا از این سازمان نقش آمریکا را در دیپلماسی بهداشت و ترسیم سیاست‌های جهانی از بین خواهد برد. این کارشناس مسائل بهداشتی می‌افزاید:

 « اطلاعیه رسمی ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر کنار کشیدن از سازمان بهداشت جهانی یکی از ویرانگرترین تصمیمات ریاست‌جمهوری در تاریخ ورودش به کاخ سفید است.»

کارشناسان می‌گویند که برخی اقدامات سازمان بهداشت جهانی اشتباه بوده است اما با توجه به محدودیت‌هایی هم که داشته است، در محدود کردن این بیماری موثر عمل کرده است. این آژانس هماهنگی‌های خوبی در راستای کارآزمایی بالینی درمان‌ها و همچنین تلاش برای تولید و توزیع عادلانه واکسن داشته است. دکتر عشیش جیها، مدیر موسسه بهداشت جهانی در هاروارد می‌گوید: « من فکر می‌کنم این یک تصمیم فوق‌العاده بد است، چراکه هم به سلامت عمومی جهانی آسیب خواهد رساند و هم به سلامت مردم آمریکا». او می‌افزاید: «من هنوز نمی‌دانم قرار است مردم آمریکا چگونه از نبودن در این سازمان بهره‌مند شوند، وقتی که در سیاست‌گذاری‌هایش حضور نداشته باشند.»