افشای اسناد محرمانه در مورد جنگ افغانستان
اوباما و بوش به آمریکاییها دروغ میگفتند
«داگلاس لوت»، یک ژنرال بازنشسته سه ستاره که به کاخ سفید کمک کرد جنگ در افغانستان در دوران دولتهای بوش و اوباما را تحت نظارت بگیرد، میگوید: «ما عاری از شناخت و درک اساسی از افغانستان بودیم. نمیدانستیم داریم چه میکنیم». او در سال ۲۰۱۵ به مصاحبهکنندههای دولتی گفت: «ما در اینجا میخواهیم چه کنیم؟ ما فاقد ابتداییترین برداشت از این هستیم که چه باید بکنیم». بر اساس گزارش واشنگتن پست، این ۲ هزار صفحه مصاحبه که بر اساس «قانون آزادی اطلاعات» و سالها رفت و آمد با بازرس ویژه برای بازسازی افغانستان به دست آمد. این دفتر که در سال ۲۰۰۸ شکل گرفت، به مثابه یک دیدهبان دولتی برای جنگ در افغانستان عمل میکرد و گزارشهای سه ماههای از پیشرفت در درگیریها منتشر میکرد که بسیاری از آنها آشکارا کم و کاستیهای این تلاش را به تصویر کشیده است. در یکی از این مصاحبهها که واشنگتن پست به آن دست یافت، یک مقام که فقط بهعنوان یک مقام ارشد شورای امنیت ملی معرفی شده، گفت که کاخ سفید در دوران اوباما در کنار پنتاگون، به دنبال اعمال فشار در مورد دادههایی بود تا نشان دهد اعلام اوباما مبنی بر افزایش نیرو در سال ۲۰۰۹ روندی موفقیتآمیز داشته است.
به گفته واشنگتن پست، این مقام در سال ۲۰۱۶ به مصاحبهکنندگان گفت: «ایجاد معیارهای خوب غیرممکن بود. ما با استفاده از تعدادی نیروی آموزش دیده تلاش کردیم. سطوح خشونت، کنترل سرزمینی و هیچ یک از این موارد تصویر دقیقی به دست نداد. این معیارها همواره برای طولانی شدن جنگ دستکاری میشدند». در سال ۲۰۱۰، به سربازان فشار آورده میشد و آنها هم به فرماندهانی که مشتاق شنیدن اخبار مربوط به پیشرفت اوضاع بودند و باید به بالادستیهای خود گزارش میدادند میگفتند همه چیز خوب است. از جمله این فرماندهان ژنرال استنلی مک کریستال بود که فرمانده وقت نیروهای آمریکایی در افغانستان بود. اما حقیقت این بود که نیروهای افغان در میدان جنگ آنقدر بد عمل کرده بودند که استراتژی ضد شورش آمریکا «پاکسازی کنید، بهبود بخشید و بسازید» امید چندانی به موفقیت نداشت. «مارک کرتین» که بهعنوان مشاور ارشد وزارت خارجه نزد تفنگداران دریایی در استان هلمند خدمت میکرد، در مصاحبهای میگوید:«افغانها میدانستند ما حضوری موقت در آنجا داریم و این بر آنچه ما میتوانستیم انجام دهیم تاثیرگذار بود. یکی از پیران در هلمند روزی به من گفت «شما تفنگداران نیروی دریایی در چادرها زندگی میکنید و به همین دلیل میدانم چندان در اینجا نخواهید ماند.»
تضاد میان بیانیههای عمومی پررنگ و لعاب با واقعیت عمومی بر روی زمین یکی از عناصر ماندگار در تداوم جنگ بود. اکنون ۱۸ سال از جنگ گذشته و اسنادی از عملکرد منفی آمریکا به تدریج رو میشود. این اسناد از تلاشهای مربوط به این جنگ ۱۸ ساله، از کمپین دولت آمریکا برای تحریف واقعیت تلخ جنگ افغانستان خبر میدهد. «جفری ایگرز»، از اعضای سابق کماندوهای SEAL که بهعنوان مشاور استراتژیک ژنرال مک کریستال (فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۰) خدمت میکرد، به طرح شکستخوردهای اشاره میکند که بر اساس آن قرار بود «مارجا»، پایگاه طالبان در استان هلمند، پس از نبردی طولانی تسخیر شود که چنین نشد. ژنرال مککریستال و برخی از مقامهای غیرنظامی و ارشد پنتاگون بارها پیش از جنگ به خبرنگاران گفته بودند که «دولتی در آستین دارند» که به محض نابودی طالبان در مارجا، این دولت را در آنجا برقرار میکنند تا بتواند خدمات عمومی اساسی ارائه دهد. اما این طرح شکست خورد و نمادی از مشکلات بزرگتر آمریکا در مهار حملات شورشی طالبان شد. وقتی در مورد وضعیت جنگ در سال ۲۰۰۹ بحث میکنیم، «بارنت روبین» که بهعنوان مشاور ارشد نماینده ویژه آمریکا برای افغانستان و پاکستان از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ خدمت میکرد، استراتژی آمریکایی را با عباراتی مبهمتر و تیره و تارتر بیان میکند. او میگوید:«ما بهعنوان قدرت استعماری عمل میکردیم. افغانها میدانستند که جریان این بودجهها دوام چندانی نخواهد داشت و میخواستند بدون اینکه جان خود را به خطر اندازند سهم بیشتری از این پولها را به جیب بزنند. جالب این بود که ما هم چنین میکردیم.» واشنگتن پست در گزارش خود نوشت که اسناد جدید منتشر شده در پنتاگون امری مسبوق به سابقه است اما با آن ۷ هزار صفحه سند در مورد جنگ ویتنام قائل به تمایز شد؛ اسنادی که تا سال ۱۹۷۱ سری نگه داشته شده بودند اما در این سال نیویورک تایمز و واشنگتن پست آنها را منتشر کردند.
این مصاحبهها بهعنوان بخشی از پروژه «پندهای گرفته شده» توسط بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان با عنوان اختصاری « SIGAR» طی چند سال اخیر گرفته شدهاند. «سیگار» تاکنون هفت گزارش از بیش از ۴۰۰ مصاحبه تهیه کرده و چند گزارش دیگر نیز در آینده منتشر خواهند کرد. نیویورکتایمز میافزاید، اسناد لو رفته از سوی واشنگتن پست مصاحبههایی است که در فاصله سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ از سوی بازرس ویژه آمریکا برای بازسازی افغانستان انجام گرفته است.
باب کراولی، یکی از سرهنگهای ارتش آمریکا که در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ میلادی بهعنوان مشاور فرماندهان ارتش آمریکا در زمینه مقابله با شورش خدمت کرد، به مصاحبهکنندگان دولتی گفت: «تمامی آمارها برای ارائه به افکار عمومی به بهترین شکل ممکن تغییر کردند. بهطور مثال، نظرسنجیها کاملا غیرقابل اعتماد بودند اما تاکید میکردند که هر کاری که ما انجام میدهیم درست است.» پنتاگون روز دوشنبه بیانیهای منتشر کرد و در آن اعلام کرد که وزارت دفاع هیچگونه نیتی برای گمراه کردن کنگره یا افکار عمومی نداشته است. روزنامه واشنگتن پست در گزارشی نوشت: «جان ساپکو، رئیس سیگار اذعان کرده که این اسناد نشان میدهند دائما به مردم آمریکا دروغ گفته شده است.» سیگار در سال ۲۰۰۸ میلادی توسط کنگره تاسیس شد تا درباره هدر رفتن بودجه دولتی در جنگ افغانستان تحقیق کند. جیمز دابینز، یکی از دیپلماتهای ارشد آمریکا که در دولتهای جورج بوش و باراک اوباما بهعنوان نماینده ویژه آمریکا در افغانستان خدمت کرد، به مصاحبهکنندگان دولتی گفته بود: «ما به کشورهای فقیر حمله نمیکنیم تا آنها را ثروتمند سازیم. ما به کشورهای خودکامه و مستبد حمله نمیکنیم تا آنها را دموکرات سازیم. ما به کشورهای آشوبزده حمله میکنیم تا صلح را در آنها برقرار سازیم و بدون شک در افغانستان شکست خوردیم.»
از سال ۲۰۰۱ بیش از ۲۲۰۰ سرباز آمریکایی در افغانستان کشته شدند. در کنار آن، صدها نفر دیگر هم از سربازان کشورهای متحد کشته شدهاند. در سال ۲۰۱۴، پس از اینکه پنتاگون عملیات «combat operations» را پایان داد اعلام کرد که بیش از ۵۰ هزار نفر از نیروهای امنیتی افغانستان کشته شدهاند. این عملیات یک تریلیون دلار خرج روی دست دولت آمریکا گذاشته است. از ۱۳۳ میلیارد دلاری که ایالات متحده برای برنامههای بازسازی افغانستان اختصاص داد، حدود ۸۳ میلیارد دلار آن خرج آموزش نیروهای ارتش و پلیس افغانستان شده است.