عالی‌ترین مقام سیاسی چین در هنگ‌کنگ تغییر می‌کند
ویلای اسرارآمیز چینی‌ها
رهبری چین به منظور مدیریت ناآرامی‌های هنگ‌کنگ، مرکز فرماندهی بحران در مرز با هنگ‌کنگ ایجاد کرده و در حال بررسی گزینه‌های جانشینی فرستاده ویژه دولت چین به هنگ‌کنگ است. رهبران ارشد چین در ماه‌های اخیر واکنش خود را نسبت به این اعتراضات از ویلایی در حومه «شنژن» مدیریت کرده و بوروکراسی‌های رسمی را که از طریق آنها پکن این قطب مالی را به مدت دو دهه نظارت می‌کرد دور زده‌اند. به‌طور معمول، ارتباطات میان پکن- هنگ‌کنگ از طریق یک نهاد دولتی چینی انجام می‌گرفت به نام «دفتر ارتباطی دولت مرکزی خلق در هنگ‌کنگ». این دفتر در یک آسمان‌‌خراش واقع است که با دوربین‌های نظارتی فراوان کنترل می‌شود و در محاصره موانع فولادی قرار دارد. «کیث ژای»، «جیمز پومفرت» و «دیوید کرتون» در گزارش اختصاصی ۲۶ نوامبر برای رویترز نوشتند پکن به نشانه نارضایتی از مدیریت ناآرامی‌های هنگ‌کنگ، در حال بررسی گزینه‌های احتمالی جانشینی «وانگ ژیمین»، فرستاده دولت چین به هنگ‌کنگ است. «وانگ» عالی‌ترین مقام سیاسی چین در هنگ‌کنگ است. برقراری ارتباط میان چین و هنگ‌کنگ از طریق دفتر فرستاده دولت مرکزی چین در هنگ‌کنگ صورت می‌گیرد. این دفتر از سوی هنگ‌کنگ و چین بر سر قضاوت اشتباه درخصوص وضعیت هنگ‌کنگ مورد انتقاد قرار گرفته است. یک مقام چینی اظهار کرد: «این دفتر با ثروتمندان و نخبگان این شهر سر و کار داشته و خود را از مردم جدا کرده است. این مساله باید تغییر کند.»
این دفتر حالا با پیروزی قاطع نامزدهای هوادار دموکراسی در انتخابات محلی هنگ‌کنگ احتمالا با فشار فزاینده‌ای روبه‌رو خواهد شد. نامزدهای دموکراسی‌خواه بیش از ۸۰ درصد کرسی‌ها را به دست آوردند و برای اولین بار اکثریت را برای خود تضمین کردند آن هم در زمانی که احساس می‌کردند پکن دست‌اندازی‌های خود بر آزادی‌های موجود در این دولت‌شهر را بیشتر کرده است. مرکزی که برای مدیریت بحران هنگ‌کنگ ایجاد شده در «ویلای بائوهینیا» قرار دارد که متعلق به دفتر فرستاده هنگ‌کنگ است. این ویلا دقیقا در مرز هنگ‌کنگ با خاک اصلی چین قرار گرفته است و پیش از این نیز در جریان اعتراضات ۲۰۱۴ به اقامتگاهی برای مقامات ارشد چین تبدیل شده بود. به گفته شش فرد آگاه، مقامات ارشد چین در این محل گردهم آمدند تا برای خنثی کردن این بحران طرح‌ریزی کرده و استراتژی‌هایی را اتخاذ کنند. به گفته این منابع، مسوولان پکن همچنین طی پنج ماه اعتراضات هنگ‌کنگ مقامات اصلی این شهر را به این محل احضار کرده‌اند تا با آنان دیدار کنند. دو تن از این منابع گفته‌اند، کری لام، مدیر اجرایی هنگ‌کنگ یکی از افرادی بوده که به این محل احضار شده است. آنان همچنین اظهار کردند که شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین به‌طور روزانه از ویلای بائوهینیا گزارش کتبی دریافت می‌کند.
«ژای- پومفرت- کرتون» در گزارش خود می‌افزایند «کری لام» در ماه سپتامبر لایحه استرداد را که موجب آغاز تظاهرات شده بود کنار گذاشت. علاوه بر او، رهبران سیاسی و تجاری و برخی سیاستمداران محلی پکن هم به این ویلا احضار شده بودند تا مشورت‌هایی با آنها صورت بگیرد. گزارشگران رویترز می‌افزایند با برخی مقام‌های چینی و هنگ‌کنگی برای نوشتن این گزارش مصاحبه کردیم که به خاطر مسائل امنیتی و حساسیت موضوع از ذکر نام آنها معذوریم. یکی از تاجران «شنژن» که پیوندهای نزدیکی با مقام‌های چینی دارد این ویلا را «خط مقدم مرکز فرماندهی» توصیف می‌کند که مقام‌های چینی از آن به مثابه مکانی امن برای نظارت و رصد کردن وضعیت در هنگ‌کنگ استفاده می‌کنند. این تاجر می‌گوید: «این مرکز پر از آدم است.» دیپلمات‌ها می‌گویند تشکیلات مستقر در شنژن که به‌عنوان مرکز یا ستاد مدیریت بحران هم از آن یاد شده با «شی جین پینگ» کانال ارتباطی دارد. این گزارشگران معتقدند پکن به شدت خواستار بازگرداندن نظم به این شهر است اما می‌خواهد چندان دیده نشود.
اگرچه لایحه استرداد عملا «دچار مرگ مغزی شده است» اما همزمان معترضان هم خشمگین‌تر شده و با این درک که پکن به دنبال مداخله نادرست در امور این شهر است و پلیس هم رویکرد عریانی در برخوردها در پیش گرفته عصبانی هستند. هنگ‌کنگ تا سال ۱۹۹۷ مستعمره بریتانیا بود اما این کشور و چین قبل از پایان استعمار معاهده‌ای را امضا کردند که براساس آن بریتانیا هنگ‌کنگ را با فرمول «یک کشور - دو نظام» به چین برگرداند. بر پایه توافق دو کشور، قرار است تا سال ۲۰۴۷ یعنی ۵۰ سال پس از اجرایی شدن معاهده لندن و پکن، هنگ‌کنگ از درجه بالایی از خودمختاری برخوردار باشد. تصور این است که این حجم بالای خودمختاری به مثابه کلید موفقیت این دولت‌شهر عمل کرده است. مقام‌های این شهر و مقام‌های پکن مدعی‌اند که پاسخ پلیس پاسخی معمول بود و خشونت‌ها ابتدا از سوی معترضان افراطی کلید خورد. این ویلای ساحلی در یک محیط چوبی قرار دارد و به رهبران پکن و هنگ‌کنگ اجازه می‌دهد دور از چشم رسانه‌های هنگ‌کنگ و نگاه تیز معترضان با یکدیگر دیدارهای منظمی داشته باشند.
استفاده از ویلای بائوهینیا برای مدیریت بحران کانالی مکمل برای نظام مستقر در پکن است که از سال ۱۹۹۷ که اداره این دولت‌شهر به چین واگذار شد، تاسیس شد. «دفتر ارتباطی» که به شورای دولتی چین گزارش می‌دهد مدت‌ها به منزله سکویی برای پکن جهت اعمال نفوذ بر این شهر تلقی می‌شد. این دفتر مسوول برقراری ارتباط میان پکن با هنگ‌کنگ و نیز مجموعه‌ای از چهره‌های سیاسی و اقتصادی و گروه‌های حامی پکن است. «سونی لوم» یک مفسر سیاسی هنگ‌کنگی می‌گوید: «وضعیت این دولت‌شهر مقام‌های پکن را فوق‌العاده ناراحت و نگران کرده است.» او می‌گوید اشتیاق پکن برای امنیت و احتیاط «دلیلی است بر اینکه چرا آنها شنژن را به‌عنوان مرکز فرماندهی به جای هنگ‌کنگ انتخاب کرده‌اند». سه مقام که با ویلای بائوهینیا در ارتباط هستند می‌گویند مقام‌های ارشد چینی در ابتدا تلاش داشتند راه‌حلی میانی برگزینند یعنی از یکسو نه تسلیم معترضان شوند و از سوی دیگر از سرکوب خونینی که می‌تواند به وجهه این شهر آسیب زند احتراز جویند. پکن می‌خواهد این احساس را القا کند که با وجود اینکه بیش از یک میلیون نفر در اعتراض به خیابان‌ها ریختند، اما پکن هیچ مداخله‌ای در امور این شهر نداشته است.
اما پس از تمرد معترضان، بیشتر رهبرانی که هدایت امور هنگ‌کنگ را به دست داشتند و عمدتا هم چینی بودند دست به اقدام زدند. «هان ژنگ»، معاون نخست‌وزیر، به کری لام اجازه داد مستقیما و به جای ارتباط با این دفتر، با دفتر نخست‌وزیری چین ارتباط برقرار کند. در حقیقت یک خط تلفنی ویژه برقرار شده بود. گزارشگران رویترز می‌نویسند مقام‌هایی در حد معاونان وزرا، وزارت امنیت عمومی چین، وزارت امنیت دولتی، دفتر فضای سایبری چین و دیگر وزارتخانه‌ها از این ویلا دیدار می‌کردند و این نشان می‌داد که مقام‌های پکن چقدر وضعیت را جدی گرفته بودند. دو مقام ارشد چینی که مسوول نظارت بر امور هنگ‌کنگ - البته در پشت صحنه- بودند عبارتند از: «ژانگ شیائومینگ»، رئیس دفتر امور هنگ‌کنگ و ماکائو که زیرمجموعه شورای دولتی است. او طی دوره بحران تنها کسی بود که همواره در دفتر مربوطه حضور می‌یافت. دو منبع می‌گویند ژانگ به‌صورت جزئی و ریز به ریز در مورد لایحه استرداد و تلاش‌های بعدی پکن برای خواباندن بحران صحبت می‌کرد. نفر دوم هم معاون نخست‌وزیر «هان ژنگ» است. او کسی بود که در ۱۲ ژوئن کری لام را به ویلا فراخواند و با او مشورت کرد. در این ویلا در حقیقت تیمی از چند وزارتخانه حضور دارند: نهادهای امنیتی دولتی، امنیت سایبری، افسران اطلاعاتی و مشاوران امور هنگ‌کنگ.
