لشکرکشی اردوغان به شام

رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه عصر دیروز چهارشنبه ۱۷ مهرماه رسما آغاز عملیات نظامی در شمال شرق سوریه را اعلام کرد. به گزارش خبرگزاری آناتولی، رئیس جمهوری ترکیه گفت نام عملیات ارتش این کشور در حمله جدید علیه کردها «چشمه صلح» است. در حمله هوایی ترکیه، مقرهای شبه‌نظامیان YPG در روستاهای «المشرافه» و «خربه البنات» هدف قرار گرفته است. منابع خبری می‌گویند که ساعاتی پیش از حمله اردوغان و پوتین گفت‌وگوی تلفنی داشته‌اند. در این راستا شبکه دولتی «تی‌آر‌تی» ترکیه روز چهارشنبه گزارش داد رجب طیب اردوغان با ولادیمیر پوتین همتای روس خود درباره عملیات سوریه تلفنی گفت‌وگو کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، پوتین در این گفت‌وگوی تلفنی گفت که اقدامات ترکیه خللی به روند صلح در سوریه وارد نکند. همزمان دفتر امانوئل مکرون دیروز، در اعلامیه‌ای از طرح ترکیه برای انجام عملیات نظامی در مناطق کردنشین سوریه به «شدت» ابراز نگرانی کرد. در این میان وزارت خارجه سوریه گفت که با استفاده از راه‌های قانونی در برابر هرگونه «تهاجم» ترکیه مقابله خواهد کرد. دولت بشار اسد تاکید کرد که از بازگشت کردها به آغوش سوریه استقبال می‌کند. در این میان، شبکه «ان‌تی‌وی» ترکیه روز چهارشنبه گزارش داد مقامات ترکیه و آمریکا درباره موضوع ایجاد «منطقه امن» در شمال سوریه مذاکره کردند. براساس این گزارش، ابراهیم کالین، معاون رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه این موضوع را با رابرت اوبراین مشاور امنیت ملی ایالات‌متحده آمریکا در میان گذاشته است. شبکه دولتی «تی‌آر‌تی» ترکیه نیز روز چهارشنبه گزارش داد رجب طیب اردوغان با ولادیمیر پوتین همتای روس خود درباره عملیات سوریه تلفنی گفت‌وگو کرد. اردوغان گفت «عملیات نظامی که قرار است ترکیه در شرق رود فرات ترتیب دهد، به تامین صلح و ثبات در سوریه کمک و راه روند سیاسی در این کشور را باز خواهد کرد.» حمله ارتش ترکیه باعث شد سخنگوی رئیس جمهوری روسیه نیز درباره عواقب عملیات نظامی ترکیه در سوریه و آزادی تروریست‌های داعشی در مناطق عملیاتی و قدرت گرفتن دوباره آنها در سوریه هشدار دهد. دمیتری پسکوف دیروز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «آزادی تروریست‌های داعشی از زندان‌های تحت کنترل کردها می‌تواند عواقب بسیار منفی درپی داشته باشد.» وی ادامه داد: «بدون شک این مساله می‌تواند بسیار منفی باشد اما ما نمی‌دانیم در نهایت چه رخ خواهد داد.» سخنگوی رئیس جمهوری روسیه درخصوص امکان مذاکره کردهای سوریه با دولت مرکزی این کشور گفت که این موضوع بسیار مهم است و کرملین به‌دقت آن را پیگیری می‌کند.

«فواد اکتای»، معاون رئیس‌جمهور ترکیه، گفته بود کشورش در مقابل تهدیدهای مربوط به برنامه‌اش برای سوریه تسلیم نخواهد شد و «وقتی امنیت ترکیه در میان باشد، ما خود مسیرمان را تعیین می‌کنیم. حد و مرزها را ما مشخص می‌کنیم» . «مرت اوزکان» در گزارش عصر دیروز برای رویترز نوشت این عملیات می‌تواند فاز جدیدی از جنگ در سوریه را گشوده و منجر به آشفتگی‌های منطقه‌ای عمیق شود. او در گزارش خود نوشت که حمله هوایی ترکیه با پشتیبانی زمینی و توپخانه ای همراه خواهد بود. او معتقد است این حمله فصل جدیدی در تحولات سوریه و بحران های جدید منطقه ای خواهد گشود و ممکن است پای بازیگران دیگر هم به میان کشیده شود. این نویسنده در گزارش خود افزود که اردوغان در تماس با پوتین گفت که این حمله ضامن صلح و امنیت منطقه ای خواهد بود. مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز پس از شروع حمله ترکیه به سوریه گفت که آنکارا به تمام طرف های درگیر در سوریه از نیت خود برای حمله خبر داده است. به گزارش الجزیره، وزیر خارجه ترکیه گفت که پیش از حمله به دولت سوریه نیز اطلاع رسانی کرده است. این مقام ترک مدعی شد که این حملات با توجه به اصول بین المللی صورت گرفته است. او افزود که اردوغان در تماس تلفنی با ترامپ تاکید کرد که این حمله به منظور ایجاد منطقه امن صورت خواهد گرفت. گزارشگر رویترزهم معتقد است که محتمل است این حمله بار دیگر کردها را زیر حمایت دولت سوریه قرار دهد. فیصل مقداد، معاون وزیرخارجه سوریه ضمن متهم کردن واشنگتن به بازی‌دادن کردها گفت: «دمشق خواستار بازگشت کردها به آغوش وطن است.» یکی از فرماندهان کرد از «نیروهای دموکراتیک سوریه» به رویترز گفت: نیروهای کرد تمام گزینه‌های ممکن از جمله مذاکره با دمشق و مسکو را در نظر دارند. ترکیه می‌گوید قصد ایجاد یک نوار حائل مرزی به طول ۴۸۰ کیلومتر و عمق ۳۰ کیلومتر در داخل سوریه را دارد تا بتواند حداکثر دو میلیون نفر از ۶/ ۳ میلیون پناهنده سوری که در ترکیه زندگی می‌کنند را در آنجا اسکان دهد.

در هر حال، با وجود صدور فرمان جنگی اردوغان علیه کردهای سوریه، اما یک احتمال این است که کردهای سوری ممکن است گزینه مذاکره با دولت اسد یا مسکو را در نظر داشته باشند. شواهدی هم برای این وجود دارد از جمله اذعان دولت سوریه مبنی بر اینکه «کردها هرچه زودتر به آغوش دولت بازگردند.» فیصل مقداد، معاون وزیرخارجه سوریه ضمن متهم کردن واشنگتن به بازی‌دادن کردها گفت: «دمشق خواستار بازگشت کردها به آغوش وطن است.» یکی از فرماندهان کرد از «نیروهای دموکراتیک سوریه» به رویترز گفت: اگر آمریکا منطقه مرزی را تخلیه کند نیروهای کرد مجبور خواهند شد که تمام گزینه‌های ممکن از جمله مذاکره با دمشق و مسکو را در نظر بگیرند.