آمریکا با توقف آموزش خلبانان ترکیه تهدید خود را عملی کرد
منازعه موشکی اردوغان-ترامپ
دولت آمریکا، آنکارا را تهدید کرده که در صورت خرید سیستم‌های ضدموشکی اس۴۰۰ از روسیه، طرح فروش جنگنده‌های اف۳۵ به ترکیه را متوقف خواهد کرد. الجزیره در گزارش سه‌شنبه ۲۱ خرداد نوشت که مقام‌های آمریکایی روز دوشنبه ۲۰ خرداد اعلام کردند که واشنگتن همچنین آموزش خلبانان ترک در پایگاه هوایی «لوک» در ایالت آریزونای آمریکا را به حال تعلیق در آورده است. در واکنش به این اقدام آمریکا، یک مقام ارشد دفاعی ترکیه روز دوشنبه ۲۰ خرداد گفت، آمریکا تاکنون به پیشنهاد آنکارا برای تشکیل یک گروه کاری مشترک جهت حل مناقشه بر سر خرید سامانه دفاع موشکی اس۴۰۰ ساخت روسیه پاسخی نداده است. اختلاف آمریکا و ترکیه بر سر خرید سامانه موشکی اس۴۰۰ از روسیه در ماه‌های اخیر تشدید شده است. واشنگتن می‌گوید، خرید این سامانه روسی امنیت جنگنده‌های اف۳۵ را به خطر می‌اندازد. رویترز نیز در گزارشی نوشت، اسماعیل دمیر، مدیر صنایع دفاعی ترکیه روز دوشنبه در جمع خبرنگاران گفت، آنکارا آماده است تا درخصوص نگرانی‌های واشنگتن در این زمینه گفت‌وگو کند. اسماعیل دمیر گفته است، اگر نگرانی بر سر مسائل فنی ناشی از استقرار موشک‌های اس۴۰۰ در ترکیه است، ما بارها گفته‌ایم آماده‌ایم در این زمینه مذاکره کنیم. مدیر صنایع دفاعی ترکیه اضافه کرده است: اما به‌رغم این موضوع، طرف دیگر (ایالات‌متحده) هیچ گامی در راستای تشکیل تیم فنی برای بحث در این زمینه برنداشته است.
به‌دنبال توقف آموزش خلبانان ترک در پایگاه نیروی هوایی لوک در ایالت آریزونا، پاتریک شاناهان اعلام کرد که خلبانان ترک تا پایان ماه ژوئیه می‌توانند در پایگاه نیروی هوایی لوک باقی بمانند تا ترکیه تصمیم نهایی خود را اتخاذ کند. مایک اندروز، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا نیز گفت که بدون تغییر در سیاست ترکیه، همکاری این کشور در پروژه ساخت این جنگنده نیز متوقف خواهد شد. گفته شده چهار خلبان ترکیه‌ای و ۴۷ پرسنل نظامی در پایگاه نیروی هوایی لوک در آریزونا مستقرند. دولت ترکیه به خرید ۱۰۰ فروند جنگنده اف۳۵ اظهار تمایل کرده که با توجه به قیمت فعلی این جنگنده هزینه آن حدود ۹ میلیارد دلار است. آمریکا پیش‌تر به ترکیه وعده داده بود که در قبال لغو خرید سیستم‌های اس۴۰۰حاضر است سیستم پاتریوت را در اختیار ترکیه بگذارد. وقتی آمریکایی‌ها با پاسخ منفی ترکیه مواجه شدند، وارد فاز «اقدام» و «تهدید» شدند و بحث تعلیق آموزش خلبانان ترک و لغو خرید اف۳۵ به ترکیه را مطرح کردند. ترکیه نیز در واکنش اعلام کرد آمادگی هر گونه تحریمی از سوی آمریکا را دارد و حاضر است به‌جای اف۳۵ جنگنده‌های روسی «سو ۵۷» را خریداری کند.
توافق اس۴۰۰ میان روسیه و ترکیه در سال ۲۰۱۷ به امضا رسید. پس از آن تنش در روابط آنکارا- واشنگتن شروع شد. خلوصی آکار، رئیس ستاد کل ارتش ترکیه، می‌گوید: «در هیچ کجای توافق اف۳۵ ذکر نشده است که اگر کشوری اس۴۰۰ بخرد محروم می‌شود. ترکیه ۲۵/ ۱ میلیارد دلار پول داده و بخشی از تجهیزات این جنگنده را نیز تولید کرده است. ما به‌عنوان شریک چه کار دیگری می‌توانیم انجام دهیم؟» آنکارا ۲۵/ ۱ میلیارد دلار برای تولید قطعاتی از بدنه، عراده فرود و نمایشگر کابین خلبان برای جت سرمایه‌گذاری کرده است. به نوشته الجزیره، قرارداد منعقد شده میان ترکیه و روسیه برای خرید سامانه اس۴۰۰ حدود ۵/ ۲ میلیارد دلار برآورد شده است. با این حال، رئیس پنتاگون هم به همتای ترکیه‌ای خود هشدار داد: «خرید سامانه‌های دفاع موشکی اس۴۰۰ به توانایی ترکیه برای تقویت و حفظ همکاری با آمریکا و ناتو خدشه وارد خواهد کرد و منجر به وابستگی بیش از حد اقتصادی و استراتژیک ترکیه به روسیه می‌شود.» در دسامبر سال ۲۰۱۷ میلادی مسکو و آنکارا توافقی را برای فروش سامانه‌های دفاع موشکی اس۴۰۰ به ترکیه امضا کردند. انتظار می‌رود نخستین محموله از این سامانه‌های دفاع موشکی در ماه ژوئن به دست آنکارا برسد.
گزارش الجزیره حاکی از این است که واشنگتن به ترکیه اطلاع داده که این کشور نمی‌تواند هم اس۴۰۰ و هم اف۳۵ را داشته باشد. الجزیره همچنین می‌نویسد بن‌بست فعلی اگر رفع نشود می‌تواند موجب تحریم ترکیه از سوی آمریکا شود؛ تحریمی که موجب ضربه دیگری به اقتصاد لطمه دیده ترکیه خواهد شد و پرسش‌هایی در مورد نقش این کشور در ناتو مطرح خواهد کرد. به‌رغم تعلیق آموزش نیروهای ترک در پایگاه هوایی لوک، اما یک مقام آمریکایی به شرط فاش نشدن نام اعلام کرد که آموزش برخی از نیروهای فنی- مهندسی ترکیه در پایگاه هوایی Eglin در فلوریدا هنوز ادامه دارد. سردی در روابط آنکارا- واشنگتن البته فراتر از اف۳۵ و اس۴۰۰ می‌رود. بحران در روابط این دو کشور طیف گسترده‌ای از موضوعات از جمله استراتژی آمریکا در سوریه، تحریم‌های ایران و بازداشت پرسنل کنسولگری آمریکا در ترکیه را شامل می‌شود.
الجزیره می‌نویسد ترکیه وعده داده صرف‌نظر از تهدیدها و تحریم‌های آمریکا، خرید اس۴۰۰ را متوقف نخواهد کرد. رئیس‌جمهوری ترکیه اعلام کرد که خرید سامانه موشکی اس۴۰۰ روسی تمام شده و دیگر عقب‌نشینی از این معامله غیرممکن است. رجب طیب‌اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه تاکید کرد که کشورش با روسیه بر سر تولید مشترک سیستم اس۴۰۰ به توافق رسیده است. او گفت امکان دارد که ترکیه تولید مشترک سیستم موشکی اس۵۰۰ را نیز با روسیه آغاز کند. ترکیه به‌دلیل استراتژی نظامی خود که به عملیات دفاع بیشتر از حمله نیاز دارد و به‌ویژه با توجه به نقشی که موشک‌ها در فرآیند حمله یا دفاع دارند، احتمالا جنگنده‌های اف۳۵ آمریکا را کنار گذاشته و سامانه دفاع موشکی اس۴۰۰ روسیه را می‌خرد. آنکارا ناوگان هوایی عظیمی از جنگنده‌های اف۱۶ آمریکا را در اختیار دارد که بیش از ۲۴۰ فروند است و حدودا با هواپیماهای اسرائیل از این نوع برابری می‌کند. استراتژیست‌های نظامی ترکیه معتقدند که این کشور اگر سیستم موشکی پیشرفته برای دفاع در اختیار داشته باشد، حریم هوایی کشورش چه در برابر جنگنده‌های پیشرفته‌ای مانند اف۳۵ اسرائیل و چه در برابر موشک‌ها ایمن می‌ماند. کارشناسان بر این باورند که آمریکا در ابتدا فروش سامانه موشکی پاتریوت به ترکیه را رد کرده بود و این مساله آنکارا را مجبور می‌کرد در دفاع به پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و تمایلات آمریکا متکی باشد. به همین دلیل فرماندهی نظامی آنکارا برای خرید اس۴۰۰ پیشرفته به روسیه روی آورد و رئیس‌جمهور ترکیه هم از این تصمیم فرماندهی حمایت کرد، زیرا او نیز می‌خواست از سیاست نظامی «پدرانه» غرب که به حاکمیت ارضی ترکیه لطمه می‌زند، رهایی یابد. اگرچه به تازگی مقام‌های آمریکایی پیشنهاد فروش پاتریوت را به ترکیه داده‌اند تا از این کشور دلجویی و از وقوع اتفاقات ناخواسته در روابط جلوگیری کنند اما فرماندهان نظامی ترکیه بر این باورند که اس۴۰۰ امتیازاتی فراتر از پاتریوت دارد و قیمتش هم ۶۰ درصد پایین‌تر است.
خبرگزاری آلمان نیز در گزارشی نوشت وزیر خارجه ترکیه در ارتباط با خرید پاتریوت از آمریکا شرط‌هایی گذاشته است. مهم‌ترین شرطی که ترکیه برای آمریکایی‌ها تعیین کرده این است که پیمان خرید پاتریوت را باید کنگره آمریکا تصویب کند تا خرید این سامانه برای ترکیه تضمین شود. شرط دیگر ترکیه بهای پاتریوت است که در قیاس با بهای اس۴۰۰ روسی برای ترکیه گران تمام می‌شود. به نوشته روزنامه «ینی‌شفق» ترکیه سیستم دفاع موشکی اس۴۰۰ روسیه برای ترکیه سه برابر ارزان‌تر از پاتریوت است. شرط دیگر ترکیه انتقال سریع‌تر فناوری نظامی پاتریوت به این کشور است. آنکارا دیروز سه‌شنبه اعلام کرد که قطعنامه مجلس نمایندگان آمریکا که خرید اس۴۰۰ را ممنوع کرده بود در کنار تحریم‌ها «امری غیرقابل پذیرش و تهدیدآمیز» است. این قطعنامه در ماه مه در این مجلس مورد توافق و تصویب قرار گرفته بود. الجزیره در پایان گزارش خود به نقل از سرگئی شمزوف، رئیس شرکت دولتی «روس تک»، می‌نویسد: «پول داده شده از سوی ترکیه هزینه شده و تکنولوژی مورد نیاز هم تولید شده است. ما آموزش تمام پرسنل نظامی ترکیه را تکمیل کرده‌ایم و فرآیند تحویل اس۴۰۰ به‌زودی آغاز خواهد شد.»
ارسال نظر