بخش پنجاهم
محرمانه‌های کره‌شمالی
بسیاری از مردان، به‌ویژه آنهایی که پست و مقامی دارند، پوششی به سبک مائو بر تن دارند که «پوشش مائویی» نامیده می‌شود و در زبان محلی هم به آن «یانگ‌بوک» می‌گویند. برای زنان، پوشش یعنی پوشیدن به شیوه‌ای غیرتحریک‌آمیز. «هانبوک»های سنتی کره، به‌خاطر اصالت کره‌ای و حجبی که در آن مستتر است محبوبیت زیادی در میان مقام‌های کره‌شمالی دارد؛ انتظار این است که زنان در تعطیلات ملی و دیگر موارد خاص هانبوک بر تن کنند. شکلی واقعی از «پلیس مُد»- که از سوی وزارتخانه امنیت خلق و دانشجویان متعصب اتحادیه جوانان سوسیالیست کیم‌ایل‌سونگ اجرایی شد- در کره‌شمالی وجود دارد که به‌دنبال اطمینان یافتن از این است که شهروندانش با نوع پوشش خود به مخالفت نپرداخته یا مرتکب جرائم مرتبط با پوشش نشوند.
دنیای جدید شجاعانه
امروزه افراد بسیاری پیدا می‌شوند که قوانین را می‌شکنند. در مورد تغییرات اجتماعی گسترده در کره‌شمالی، قحطی نیمه دهه ۹۰ را می‌توان یک نقطه عطف دانست. فروپاشی «سیستم توزیع عمومی» مردم را وابسته‌تر و آنها را برای نادیده گرفتن قواعد دولتی آماده‌تر کرد. یک منبع بیان می‌کند که شهر زادگاهش از لحاظ سبک پوششی در سال ۱۹۹۸ «متفاوت» [diverse] شد. افزون بر این، تغییر مجدد واحد پول در سال ۲۰۰۹ این تغییر را سرعت بخشید و این بر بیگانگی مردم از قواعد و مقررات دولت افزود. مرگ کیم‌جونگ‌ایل در سال ۲۰۱۱ هم تاثیر چشمگیری داشت. کت سبز رنگ «جامبا»ی [ jamba] کیم – که به بخش جدایی‌ناپذیری از وجود او (و موضوع مضحکه فراوان بین‌المللی) تبدیل شده بود- محبوبیت داشت به‌ویژه در میان مردانی که می‌خواستند حسی از قدرتمند بودن را به طرف مقابل القا کنند. با این حال امروز این کت، قدیمی و منسوخ پنداشته می‌شود. سبک پوشش جانشین او یعنی کیم‌جونگ‌اون نیز از مد افتاده تلقی می‌شود اما او هم دلایل دیگری برای پوشیدن یانگ‌بوک دارد: این پوشش مردم را به یاد پدر بزرگش می‌اندازد.
«ری‌سـول‌جـو»، همسـر کیم‌جونگ‌اون، هم یک جورهایی «مُد دوست» [trend-setter] است. سبک پوششی او هم خاص زنان جدید و ثروتمند پیونگ‌یانگی است که با این حال به شکلی افراطی هم نمایش داده نمی‌شود. جالب اینکه او گاهی سنجاق سینه‌ای به‌جای نشان کیم‌ایل‌سونگ بر سینه نصب می‌کند که در رویدادهای رسمی امری متداول و استاندارد است. او همچنین کت و شلوار بر تن کرده و کفش‌های پاشنه‌بلند می‌پوشید که تا همین اواخر لاقیدی و لاابالی‌گری [wantonness] تلقی می‌شد اما اکنون نمایان‌کننده خصلت زنانگی است. از آنجا که خانم «ری» هم بانوی اول است و هم محبوب مردم، بنابراین درحال باب کردن معیار جدیدی از پوشش برای زنان جوان است.
گروه «مورانبونگ» هم چنین پوششی دارند؛ گروهی که ظاهرا از سوی شخص کیم‌جونگ‌اون پایه‌گذاری شده، دامن‌های کوتاه می‌پوشند و رنگ این دامن‌ها هم عمدتا سفید یا سبز روشن است تا چندان سنتی هم جلوه نکنند. بنابراین، اگرچه قواعد موجود رنگ‌های روشن، شلوار جین، رنگ کردن موها و دامن کوتاه را ممنوع ساخته اما چنین به‌نظر می‌رسد که «قائد اعظم» بشخصه چندان اهمیتی به این مسائل نمی‌دهد.
درحالی‌که اتحادیه جوانان سوسیالیست همچنان به این موارد اهمیت می‌دهد اما چنان نیست که ارتباطات و رشوه‌ها نتواند ذهنیت آنها را تغییر دهد. یک زن که در دهه ۲۰ عمرش زادگاه خود در هوریون [Hoeryong] (نزدیک مرز چین) را در اکتبر ۲۰۰۸ ترک کرده بود، می‌گفت یکبار زمانی که شلوار جین مشکی در خیابان بر تن کرده بود از سوی اتحادیه جوانان سوسیالیست دستگیر شد. آنها او را به ناکجاآباد بردند و به مدت ۹ ساعت مدام برای او نطق کردند اما پس از اینکه مادرش وارد میدان شد و درخواست داد، آزاد شد. مادرش بسیاری از مقام‌های ارشد را می‌شناخت، بنابراین مساله حل شد. بسیاری خواهند گفت که پرداخت با ارز خارجی هم می‌تواند تاثیری مشابه داشته باشد.
البته کسانی هستند که نمی‌توانند از موقعیت خود سوءاستفاده کنند یا برای خروج از مشکل رشوه بدهند. در چنین مواردی، آن «مدل»ی که قانون‌شکنی می‌کند به اردوگاه کار اجباری فرستاده می‌شود که دوره‌اش از یک یا دو ماه تا یک سال متغیر است. بنابراین، نباید تعجبی داشته باشد که تعداد فراوانی از «پوشندگان شجاع» [bolder dressers]- کسانی که پوشش خاصی بر تن می‌کنند- از خانواده‌های ثروتمند یا نخبه برمی‌خیزند. جامعه کره‌شمالی جامعه‌ای است که با پول و ارتباطات اداره می‌شود. البته تمام انگیزه‌های قانون‌شکنی از «درون» بر نمی‌خیزد.
در عصر USBها و DVDها، بسیاری از مردمان کره‌شمالی مدهای جنوبی را دیده و به این نتیجه رسیده‌اند که مد جنوبی‌ها بسیار بهتر از مد خودشان است. محرک بیشتر این مد سلبریتی‌ها هستند. برای مثال، نمونه‌های جعلی از کفش‌هایی که «کیم‌تائه‌هی» [Kim Tae-hee]، بازیگر کره‌جنوبی، بر پا می‌کرد در مغازه‌های پیونگ‌یانگ به ۱۲۰ دلار حراج شد. «کیم‌تائه‌هی» نزد هواداران کره‌شمالی‌اش hallyu نامیده و به منزله نماینده پیشگام زیبایی‌های کره‌جنوبی شناخته می‌شود و بنابراین، کسانی که پول دارند هر چقدر نیاز باشد خرج می‌کنند تا از سبک او کپی‌برداری کنند. «وون بین» [Won Bin]، بازیگر کره‌جنوبی، در کره‌شمالی محبوب است. بنابراین، قربانیان مرد مد توجه زیادی به موها و پوشش او معطوف می‌دارند.
ارسال نظر