دستور قتل از کاخ سلطنتی صادر شد
کشف هویت تیم ترور منتقد پسر سلمان
عکس: AFP
منابع ترکیه معتقدند که او داخل کنسولگری کشته شده است. بازپرسان ترک معتقدند این ۱۵ مظنون در «شکنجه» جمال خاشقجی و «قتل» او بعد از «ناپدید شدنش» در ساختمان کنسولگری دست دارند. مقام‌های سعودی تا لحظه تنظیم این گزارش واکنشی به نام این ۱۵ نفر نشان نداده اند. سعودی‌هایی که نامشان در ترکیه رسانه‌ای شده است، مشعل سعد البستانی، صلاح محمد الطبیقی، نایف حسن العریفی، محمد سعد الزهرانی، منصور عثمان اباحسین، خالد عایض الطیبی، عبد‌العزیز محمد الحساوی، ولید عبدالله الشهری، ترکی مشرف الشهری، ثائر غالب الحربی، ماهر عبد العزیز مترب، فهد شبیب البلوی، بدر لافی العتیبی، مصطفی محمد المدنی و سیف سعد القحطانی هستند.
این روزنامه‌ها اطلاعات بیشتری درباره آنچه این ۱۵ سعودی در استانبول انجام داده‌اند ارائه نکردند اما تاکید کردند، این لیست منتشر شده پیش‌بینی‌ها درباره دست داشتن این تیم ۱۵ نفره در ناپدید شدن خاشقجی را تقویت می‌کند. به نوشته رویترز، منابع امنیتی ترک پیش‌تر به رویترز گفته بودند که گروهی ۱۵ نفره در همان روز دوم اکتبر- یعنی روز ورود خاشقجی به کنسولگری- وارد کنسولگری عربستان شده و همان روز هم با دو هواپیمای مختلف این کشور را ترک کردند. این ۱۵ نفر وارد فرودگاه آتاتورک شده بودند. این تیم ۱۵ نفره، به نوشته روزنامه صباح، در چهار زمان متفاوت در همان روز ترکیه را ترک کردند. شناسایی این تیم بعد از بررسی ۱۵۰ دوربین کار گذاشته شده در «اطراف» کنسولگری صورت گرفته زیرا مقام‌های سعودی مدعی بودند که دوربین‌های مداربسته داخل کنسولگری در روز حادثه کار نمی‌کردند. گزارش رویترز می‌افزاید این تیم سعودی در هتل‌های «ویندهام» و «موون پیک» در استانبول در نزدیکی کنسولگری اقامت داشته و نیم ساعت قبل از خاشقجی وارد کنسولگری شده و سه ساعت بعد آنجا را ترک کردند. این دو هتل اظهارنظری در این باره نکردند.
این مظنونان با دو خودرو کنسولگری را ترک کرده‌اند که پلیس به پلاک آنها دست یافته است. همچنین خبرگزاری آناتولی ترکیه نیز روز سه‌شنبه ۱۷ مهرماه گزارش داد، نیروهای امنیتی ترکیه دو هواپیمایی که در روز ناپدید شدن خاشقجی وارد کشورشان شده بودند و نیز سرنشینان آن را تفتیش کردند اما اثری از او نیافتند. نیروهای امنیتی ترکیه بعد از اینکه هیچ چیز مرتبط با ناپدید شدن خاشقجی در این هواپیما نیافتند به آن اجازه دادند ترکیه را ترک کند. رویترز به نقل از صباح و صباح به نقل از روزنامه‌های سعودی دریافته‌اند که یکی از این تیم ۱۵ نفره متخصص پزشکی قانونی و امور جنایی بود. افزون بر این، گفته شده این فرد عضو «جامعه پزشکی قانونی» عربستان سعودی نیز است.
سناریوها چه می‌گوید؟
در مورد قتل این روزنامه‌نگار سعودی چند سناریو مطرح شده است. اولین سناریو به نقل از گزارش‌های واشنگتن‌پست حاکی از این است که جمال خاشقجی، انجمنی تحت عنوان «الفجر» تاسیس کرده بود که هدف از آن دفاع از حقوق بشر و آزادی‌ها در عربستان و منطقه خلیج‌فارس بوده است. خاشقجی به‌دنبال تاسیس این انجمن حمایت شخصیت‌های اسلامی در منطقه را دریافت کرده و سفرهای وی به ترکیه در راستای دریافت حمایت مالی و سیاسی برای این انجمن بوده است. به این ترتیب، یکی از دلایل بارز ناپدید شدن خاشقجی و شاید قتل او تاسیس همین انجمن بوده است. سناریوی دیگر معتقد است که صدور فرمان قتل وی مستقیما از ریاض صادر شده است. روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی دیگر نوشت که مقامات اطلاعاتی آمریکا تماس‌های دو مسوول عربستانی درباره جمال خاشقجی را شنود کرده بودند اما از این تماس‌ها معلوم نشد که طرح عربستان بازداشت جمال خاشقجی بوده یا قتل وی. این روزنامه آمریکایی که خاشقجی یکی از ستون‌نویس‌هایش بود، می‌افزاید معلوم نیست مقامات آمریکایی براساس این اطلاعات به خاشقجی هشدار داده‌اند یا خیر. برخی مقام‌های ترکیه هم به‌شرط فاش نشدن نام اعلام کردند که دستورات درباره بازداشت یا قتل خاشقجی از سوی مقامات عالی عربستان صادر شده است.
ترکیه برای انجام ضدحمله علیه این اقدام عربستان اعلام کرد که برای یافتن زنده یا مرده جمال خاشقجی مایل است کنسولگری عربستان در استانبول را بازرسی کند. هدف از این عملیات دستیابی به DNA یا خون خاشقجی است. ترکیه از عربستان خواسته براساس معاهده وین درباره روابط دیپلماتیک کشورها، اجازه بازرسی کنسولگری را بدهد و عربستان قبول کرده است. پلیس ترکیه همچنین اعلام کرد که می‌داند به جسد خاشقجی در زیرزمین کنسولگری یا جایی مخفی در این ساختمان دست نمی‌یابد چراکه اگر کشته شده باشد به خارج منتقل شده است و اگر ربوده شده باشد باز هم از این کنسولگری او را خارج کرده‌اند اما برای دستیابی به قطرات خون یا DNA خاشقجی تلاش می‌کند. اما در مقابل، عربستان هم دست به یک ضدحمله متقابل زده است چراکه یک هفته پس از قتل وی اجازه بازرسی از کنسولگری خود را داده است؛ مدت زمانی که برای پاک کردن سرنخ تمام جرائم کافی است.
«دیوید کرک پاتریک» و «کارلوتا گال» گزارشگران نیویورک تایمز، هم در گزارش ۹ اکتبر اعلام کردند که مقام‌های امنیتی ترکیه بر این باورند که قتل خاشقجی به دستور مقام‌های عالی دیوان سلطنتی عربستان انجام گرفته است. این مقام‌ها اعلام کردند که او در یک عملیات پیچیده و دو ساعت پس از ورود تیم سعودی به قتل رسید و با یک «ارّه» که این تیم به عمد با خود آورده بود بدنش تکه‌تکه شده است. «پاتریک- گال» به نقل از مقام‌های امنیتی ترکیه اعلام کردند که ماجرای قتل خاشقجی «همانند یک داستان عامه‌پسند است.» اگرچه مقام‌های سعودی مانند محمد بن‌سلمان گفته بودند که او از کنسولگری آزادانه خارج شد اما اردوغان خواستار ارائه دلیل و مدرک از سوی سعودی‌ها برای اثبات مدعایشان شد. با تمام این تفاصیل، گزارشگران نیویورک‌تایمز می‌نویسند هنوز معلوم نیست ترکیه چگونه به شواهد قتل خاشقجی دست یافته اما این نتیجه‌گیری که قتل وی به دستور «دیوان سلطنتی» انجام شده می‌تواند مناقشه میان دو کشور را افزایش دهد. شاید در نهایت این دو کشور به این نتیجه برسند که برای جلوگیری از وخیم‌تر شدن اوضاع، مقصر را یک‌طرف سوم اعلام کنند؛ طرف سومی که هنوز معلوم نیست چه فرد یا کشوری است.
مقام‌های ترکیه به‌شرط فاش نشدن نام، به نوشته نیویورک‌تایمز، اعلام کردند که ترکیه تمایل دارد تا این پرونده را در قالب «ربایش» و نه «قتل» بررسی کند. با این حال، مقام‌های امنیتی ترکیه بر این باورند که قتل این روزنامه‌نگار قطعا به دستور مقام‌های بالای حکومتی رخ داده زیرا تنها این مقام‌ها هستند که می‌توانند دستور عملیاتی به این پیچیدگی و گستردگی را صادر کنند. مقام‌های امنیتی ترک که با نیویورک‌تایمز سخن می‌گفتند فقط به شرط فاش نشدن نام حاضر به سخن گفتن بودند. آنها معتقدند همه یا بیشتر این تیم ۱۵ نفره دارای مشاغل دولتی و امنیتی در عربستان هستند. روزنامه «آی نیوز»، چاپ بریتانیا، در گزارشی به قلم «یاسمین آلیبهای براون» در گزارش ۹ اکتبر خود اعلام کرد که عربستان امپراتوری شر و لکه ننگ اسلام است و به شکل عجیبی در جایگاه ظالمان قرار گرفته است، ما باید حاکمان آن را محکوم کنیم. این روزنامه نوشت: «انگلیسی‌ها باید به همان شدتی که اسرائیل را محکوم می‌کنند، حاکمان عربستان را نیز محکوم کنند.» زندان‌های عربستان اکنون پر از روزنامه‌نگاران، چهره‌های آکادمیک و فعالان سیاسی است. این روزنامه در ادامه نوشت: «محمد بن‌سلمان ولیعهد این کشور اصلاحات مهمی را تصویب کرد از جمله مجوز رانندگی برای خانم‌ها و حضور آنها در مسابقات اما این انعطاف‌پذیری‌های کوچک تنها سرپوشی بر فعالیت‌های ریاض در زمینه سرکوب مخالفان و نظارت رو به فزونی علیه آنها با دستور ولیعهد است.» خانم براون در بخش دیگری از گزارش خود می‌نویسد: «ما باید به‌خاطر خاشقجی اعتراض کنیم. به یاد داشته باشید اگر مشخص شود که خاشقجی کشته شده، هیچ‌یک از ما در امنیت نیستیم.»
ارسال نظر