مجارستان از اتحادیه اخراج می‌شود؟
حملـه بـه دموکـراسی از شـرق اروپـا
عکس: AFP
از وقتی نخست‌وزیر «ویکتور اوربان» یک «دولت غیرلیبرال» در مجارستان بر سر کار آورده، کنترل و توازن را بر هم زده، دادگاه قانون‌اساسی را مملو از دوستان و وفادارانش کرده و فضایی برای رهبران راست افراطی به‌وجود آورده، گروهی از سیاستمداران اروپایی بیش از پیش به تحولات این کشور توجه نشان می‌دهند. این گروه از رهبران سیاسی اروپا بر این باورند که اوربان اکنون تهدیدی است برای نظام اروپایی به‌ویژه ائتلاف محافظه‌کارانی که سال‌ها او را در پناه خود داشتند. «پاتریک کینگزلی»، در گزارش ۱۱ سپتامبر خود در نیویورک‌تایمز می‌نویسد: «رهبران احزاب سیاسی محافظه‌کار اروپا- از جمله آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان- از متوقف کردن او حذر کرده‌اند زیرا اوربان بخشی از ائتلاف آنها در بروکسل بود و آنها فکر می‌کردند می‌توانند او را کنترل کنند. اکنون برخی رهبران در این ائتلاف که به‌عنوان «حزب مردم اروپا» شناخته می‌شود، به این نتیجه رسیده‌اند که این کارشان اشتباه بود و درحال بریدن از اوربان هستند. روز چهارشنبه ۲۱ شهریورماه پارلمان اروپایی رای به تعلیق حق رای مجارستان در اتحادیه اروپا داد؛ اقدامی جدی که پیامدش به اراده محافظه‌کاران برای شوریدن علیه نخست‌وزیر منوط است.»
کینگزلی می‌افزاید: «این اولین گام ایستادگی در برابر اوربان است. تنبیه مجارستان مستلزم رای رهبران ۲۸ عضو اتحادیه اروپاست و تایید آن قطعیت چندانی ندارد.» در هر صورت، اوربان جنبش راست میانه در اروپا را به حاشیه فرستاده چراکه رهبرانش این ملاحظه را دارند که آیا در کنار ارزش‌ها و نهادهای لیبرالی بایستند که از زمان پیدایی پروژه اروپا در دهه ۵۰ شکل گرفته است یا در مسیر او حرکت کنند. «آر. دانیل. کلمان»، استاد علوم سیاسی و حقوق در دانشگاه راتجرز می‌گوید: «این نبردی برای روح EPP حزب «اتحاد شهروندان» است. آیا این حزب می‌خواهد بخشی از ارزش‌ها، دموکراسی و حقوق بشر باقی بماند؟ می‌تواند چنین کند و اوربان را نگه دارد. نیز می‌تواند چنین نکند.» نگرش اوربان البته متفاوت است. او پنج‌شنبه گذشته (۲۲ شهریورماه) در سخنرانی در پارلمان اروپا خود را نه مخالف ارزش‌های اروپایی که مدافع اصلی و اساسی آن نامید. او گفت: «این اولین بار در تاریخ اروپاست که یک جامعه گارد مرزی خود را تحریم می‌کند.»
سیاست اروپایی در بلژیک در میانه ائتلاف‌های احزاب ملی رقیب قرار گرفته است. حزب مردم اروپا ائتلاف راست میانه‌ای است که بزرگ‌ترین بلوک یا جناح قانون‌گذاران پارلمان اروپا را در خود دارد و نفوذ زیادی بر دیگر نهادهای اروپایی اعمال می‌کند. بسیاری از رهبران در این ائتلاف مانند مرکل حاملان و پیشگامان دموکراسی اروپایی تلقی می‌شوند و پدران پایه‌گذار این حزب، پدران پروژه اروپایی هم بوده‌اند. اوربان، نخست‌وزیر جناح راست ملی‌گرای مجارستان به شدت مخالف حضور مهاجران در کشورش است. او خود را «ناجی فرهنگ مسیحی مجارستان» در مقابل مهاجران مسلمان در اروپا می‌داند. گزارشگر نیویورک‌تایمز می‌افزاید: «با این حال، اوربان از سال ۲۰۱۰ شروع به فاصله گرفتن از دموکراسی مجاری کرد.» در اجلاس‌های منظم میان رهبران اروپایی در بروکسل، مرکل و رهبران دیگر اروپا مانند نیکولا سارکوزی، رئیس‌جمهور سابق فرانسه، رسما سیاست‌های اوربان را به چالش می‌کشند. این رهبران اروپایی ضمن انتقاد از سیاست‌های اوربان به او «بی‌محلی» می‌کنند و چندان او را «تحویل نمی‌گیرند.» چنین است که «ماریو دیوید»، که معاون رئیس حزب مردم اروپا در فاصله ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۵ بود، می‌گوید: «دیگر هرگز نام او مطرح نمی‌شود. کسی با او کاری ندارد» اوربان رهبری حزب «اتحاد شهروندان» را در دست دارد. او در کشورش و دیگر کشورهای اروپایی به «ویرانگر دموکراسی» معروف شده است. این سیاستمدار نزاع‌طلب، در گذشته مانند امروز یک عوام‌گرای تحریک‌گر نبوده است. اوربان با احساس بیش از اندازه ضدکمونیستی، زمانی که ۲۶ ساله بود، در جنبش جوانان دانشگاهی فعال شد. این جوان در ۱۶ ژوئن سال ۱۹۸۹ آشکارا و با شجاعت، خواهان خروج سربازان شوروی پیشین از مجارستان شد. به این ترتیب اوربان به‌عنوان چهره اسطوره‌ای نترس شهرت یافت. او که در آن زمان رئیس و یکی از موسسان «اتحاد دموکرات‌های جوان» و بیشتر چپی بود، توانست مقامش را به‌عنوان بلندگوی خواست‌های جوانان تثبیت کند.
مرکل و برخی دیگر از رهبران اروپایی گاهی در خفا با اوربان صحبت می‌کنند یا مودبانه سیاست‌های او را در نشست‌های کم‌اهمیت‌تر زیرسوال می‌برند. یک سیاستمدار محافظه‌کار ارشد که با اتحادیه اروپا کار می‌کند نیز رسیدگی به تخلفات اوربان را آغاز کرده و ظاهرا پرونده‌ای علیه او تشکیل شده است. اما طی سال‌ها، رهبران ائتلاف هیچ تلاش جمعی برای تقابل با او نکرده‌اند چه رسد به اخراج او. «آنا ماریا کورازا بیلت»، قانون‌گذار ائتلافی در پارلمان اروپا از سال ۲۰۰۹ به این‌سو، می‌گفت: «بهتر است خطی که حزب EPP، (حزب متبوع اوربان) اتخاذ کرده او را در درون و تحت کنترل نگه دارد نه اینکه او را رها سازد و کنترلی بر او نداشته باشد.» به نوشته نیویورک‌تایمز، به‌نظر می‌رسد اوربان خارج از کنترل دیگران باشد. منظور از این سخن آن است که او به تدریج از سیاست‌های لیبرالی بریده، سیاست‌های مهاجرتی مرکل را به تمسخر گرفته و هر روز بیشتر و بیشتر به ولادیمیر پوتین نزدیک می‌شود. به این ترتیب، فعالیت جامعه مدنی در کشورش را محدود کرده و می‌کوشد تا یک دانشگاه مهم در کشورش را هم به تعطیلی بکشاند. او در مسیر «تکبر» گام گذاشته است. اوربان در یک سخنرانی در تابستان، خود را «ندای راستین ائتلاف» و «وارث واقعی هلموت کهل» (صدراعظم اسبق آلمان) جا زد. اوربان پا فراتر گذاشته و اشاره کرد که اگر ائتلاف مذکور تغییر نکند، او ائتلاف راست افراطی را تشکیل خواهد داد که در انتخابات پارلمان اروپا در سال آینده با آن ائتلاف وارد میدان خواهد شد. در ماه اوت، اوربان با ماتئو سالوینی، وزیر کشور راست افراطی ایتالیا، یک کنفرانس خبری برگزار کرد. او روابطی گرم هم با یاروسلاو کاچینسکی، رهبر حزب حاکم لهستان دارد که در تضعیف استقلال قضایی و شروع «دعوا» با دیگر کشورهای اروپایی گوی سبقت را از اوربان ربوده است. اوربان در سخنرانی ماه ژوئن خود گفته بود: «برقراری یک تشکیلات جدید از احزاب اروپایی میانه و همفکر یا در واقع یک تشکیلات ضدمهاجرتی پان‌اروپایی آسان است. تردیدی نیست که موفقیت زیادی در انتخابات اروپایی ۲۰۱۹ خواهیم داشت. من می‌گویم در برابر این وسوسه بایستیم و در کنار ایده‌ال‌ها و خانواده حزبی کهل قرار گیریم. به جای فرار، باید وظیفه دشوار تجدیدنظر در حزب مردم اروپا را بپذیریم و به آن کمک کنیم که به سوی ریشه‌های دموکرات مسیحی بازگردد.»
این سخنرانی موجب خشم و نگرانی همکاران ائتلافی اوربان شد که رویکرد او را تهاجمی می‌دانستند. سباستین کورتز که او هم عضو ائتلاف محافظه‌کار است، اعلام کرد که با بریدن از اوربان به احزاب راست میانه از اسکاندیناوی، هلند و لوکزامبورگ خواهد پیوست که مدت‌هاست صبر خود در برابر رهبر مجارستان را از دست داده‌اند. کورازا بیلت می‌گوید: «به‌نظر می‌رسد اکنون او می‌خواهد ما را تغییر دهد به‌جای اینکه ما او را تغییر دهیم.» با این وجود، حزب مردم اروپا هم بزرگ‌ترین ائتلاف در پارلمان بدون اعضای گروه ۱۲ نفره اوربان باقی خواهد ماند. اوربان سال ۱۹۶۲ در یک خانواده قشرمتوسط به دنیا آمد. او برای تحصیل در رشته حقوق، به بوداپست رفت و از آنجا یک بورسیه تحصیلی در دانشگاه آکسفورد گرفت. پول این بورسیه از بنیاد جورج سوروس، میلیاردر مجار تبار و دشمن سرسخت امروزی‌اش پرداخت شده بود.
اوربان خط‌مشی لیبرالی‌اش را از زمان تحول در کشورهای اروپای شرقی حفظ نکرد، بلکه در راه نیروهای محافظه‌کار ملی مجار قدم گذاشت. او به یک سیاستمدار ضدلیبرال‌ها و چپی تبدیل شد. از دهه ۱۹۹۰ به بعد حزب «اتحاد دموکرات‌های جوان» او همواره به سیاست‌های دست راستی نزدیک‌تر شد. حزب او در سال ۲۰۰۲، برای مدت هشت سال، قدرت را به نفع سوسیالیست‌ها از دست داد. آنها با اشتباهات مکرر، در انتخابات سال ۲۰۱۰ با شکست مواجه شدند. سال ۲۰۱۰ آغاز قدرت‌یابی اوربان بود. این سیاستمدار محافظه‌کار راستگرا از سال ۲۰۱۰ به این سو با سیاست‌های جنجال‌برانگیزی در مخالفت با اتحادیه اروپا کشورش را رهبری می‌کند. سیاست‌های ضدمهاجرت، وضع محدودیت بر آزادی رسانه‌ها، مساله استقلال قضا، حقوق شهروندی و نیز سوءاستفاده از پول‌های امدادی اتحادیه اروپا به این کشور از موارد برجسته مورد اختلاف میان اوربان و اتحادیه اروپا است. علاوه بر این اوربان به شدت مخالف تصمیم اتحادیه اروپا مبنی بر تقسیمات منصفانه پناهجویان بوده و این تصمیم را رد کرده است.
ارسال نظر