بخش صد و پنجاه و هشتم
نه «صلح آمریکایی» نه «صلح چینی»
سیاست چین در مورد برنامه هسته‌ای کره‌شمالی موردی قابل اشاره است. هم چین و هم کره‌شمالی کشورهایی سوسیالیست هستند و منافع ایدئولوژیک یکی از چندین زوایایی است که از طریق آن چین به سیاست منع اشاعه خود می‌نگرد. از ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳، چین درگیر جنگ کره شده بود و باکی از این نداشت که اگر کره‌شمالی دچار فروپاشی شود، مرزهایش در معرض تهدید قرار خواهد گرفت؛ منافع امنیتی ژئوپلیتیک سنتی نیز بر نگرش و سیاست‌های این کشور در این درگیری تاثیرگذار بود. با این حال، دهه‌ها بعد کره‌شمالی دست به انجام فعالیت‌های هسته‌ای زد که تخلف از پیمان‌ها و هنجارهای منع اشاعه بین‌المللی محسوب می‌شود؛ درحالی‌که چین به عضوی مهم در رژیم‌های منع اشاعه بین‌المللی تبدیل شده است. از این‌رو، مشارکت فعالانه چین در رسیدگی به مساله هسته‌ای کره‌شمالی و تلاش این کشور برای طرح عاری‌سازی هسته‌ای شبه‌جزیره کره نگرانی عمیق این کشور از تصویر چین به‌عنوان قدرتی مسوول را بازتاب می‌دهد. اگر برنامه هسته‌ای کره‌شمالی به درستی رسیدگی نشود، مجموعه‌ای از پیامدهای منفی از آن برمی‌خیزد: بی‌ثباتی منطقه‌ای فزونی می‌گیرد؛ روابط سیاسی و اقتصادی سنتی با کره‌شمالی به‌گونه‌ای منفی تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و سرریز بی‌ثبات‌سازی آسیای شمال شرقی می‌تواند تاثیری منفی بر امور داخلی چین داشته باشد.
به‌طور خلاصه، وقتی به مورد اشاعه هسته‌ای کره‌شمالی اشاره می‌شود، چین باید طیفی از منافع اقتصادی و امنیتی را متوازن سازد. از آنجا که مساله کره‌شمالی دربردارنده منافع داخلی چین است، وزارت امور خارجه تنها نهاد دولتی دخیل نیست؛ دپارتمان بین‌المللی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و دولت‌های محلی هم دخیل می‌شوند. تعدد منافعی که چین دارد و تنوع سهامدارانی که در اشاعه هسته‌ای کره‌شمالی دخیل هستند به این معناست که چین اهداف بسیار متنوعی برای تحقق دارد. موارد تاکید که هدایت‌کننده اقدامات مربوطه چین است گهگاهی متفاوت بوده است. برای مثال، چین همزمان بر سه هدف تاکید می‌کرده است: عاری‌سازی شبه‌جزیره از سلاح‌های هسته‌ای، حفظ ثبات در آسیای شمال شرقی و حل‌وفصل مسالمت‌آمیز این مناقشه از طریق مذاکرات دیپلماتیک. با این حال، روابط میان این سه هدف پیچیده است. برای مثال، اگر نتوان به عاری‌سازی هسته‌ای دست یافت، در این صورت صلح و ثبات آسیای شمال شرقی ممکن است برقرار نشود. یا تضمین صلح و ثبات آسیای شمال شرقی ممکن است دستیابی به هدف عاری‌سازی هسته‌ای را دشوار سازد.
ارسال نظر