بخش صد و بیست و هشتم
نه «صلح آمریکایی» نه «صلح چینی»
اول: تمام دولتهای هستهای باید بهصورت علنی موافقت کنند که بهدنبال داشتن دائمی تسلیحات هستهای نروند.
چین در چهل و نهمین مجمع عمومی سازمان ملل در سال ۱۹۹۴، یک طرح کامل و درهم تنیده را برای فرآیند خلعسلاح به بحث گذاشت. این کشور از تمام کشورهای دارنده تسلیحات هستهای خواست بهصورت بیقید و شرط اعلام کنند که آغازگر استفاده از این تسلیحات نخواهند بود و فورا وارد مذاکره شده و معاهدهای را امضا کنند که به شکل متقابل تضمین کند آغازگر استفاده از تسلیحات هستهای نخواهند بود. این پیشنهاد همچنین مدافع تلاش برای برقراری مناطق عاری از تسلیحات هستهای بوده و از دولتهای هستهای میخواست متعهد شوند که از تسلیحات هستهای علیه دولتهای غیرهستهای یا مناطق عاری از تسلیحات هستهای استفاده نکنند یا تهدید به استفاده از این سلاحها نکنند. اقدامات دیگری که چین خواستار آن بود عبارت بود از تلاش برای گنجاندن یک پیمان جامع منع آزمایش هستهای پیش از ۱۹۹۶، نهایی کردن معاهدهای که تولید مواد شکافتی برای استفاده در تسلیحات هستهای را ممنوع میکرد، امضای یک تعهدنامه برای ممنوع کردن تسلیحات هستهای، تعهد به نابودی تمامعیار تسلیحات هستهای ذیل نظارت موثر بینالمللی و ترویج فعالانه مشارکت بینالمللی که شامل استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای میشود درحالیکه مانع تکثیر تسلیحات هستهای شده و فرآیند خلعسلاح هستهای را توسعه میبخشید. افزون بر این، براساس طرح پیشنهادی چین، قدرتهای مهم هستهای نیز معاهدات خلعسلاح هستهای موجود را طبق برنامه اجرا کرده و به شکل چشمگیری تسلیحات هستهایشان را کاهش دهند.
این اولین باری بود که چین این طرح کامل و به هم مرتبط در مورد خلعسلاح هستهای را در تاریخ مشارکت دیپلماتیکش درباره این موضوع مطرح میکرد. صرفنظر از تایید دوباره هدف نهایی جهان عاری از تسلیحات هستهای، این پیشنهاد حاوی گامهای خاصی برای دستیابی به این هدف بود. در نتیجه، بسیاری از کشورها به استقبال آن رفتند. چین همچنین نشان داد که تمام دولتهای هستهای باید بهطور جدی وظایف مصرح در ماده ششم NPT را محقق ساخته و بهطور عمومی متعهد شوند که دارندگی دائمی تسلیحات هستهای را دنبال نمیکنند. چین پیشنهاد داد که پیمان جامع منع آزمایش هستهای به سرعت وارد فاز اجرا شود و مذاکرات در مورد پیمانی که تولید مواد شکافتی را برای استفاده در تسلیحات هستهای منع میسازد باید به سرعت آغاز شود. سپس، وقتی شرایط آماده شد، سایر دولتهای هستهای باید به مذاکرات چندجانبه هستهای خلعسلاح ملحق شوند. براساس این طرح پیشنهادی چین، به منظور دستیابی نهایی به خلعسلاح جامع و کامل در زمان مناسب، جامعه بینالمللی باید طرح ملموس بلندمدتی با فازهای متفاوت – از جمله گام نهایی ممنوع ساختن تسلیحات هستهای- را تدوین کند.
دوم، حمایت از آغازگر نبودن تاکیدی است بر توجه زیاد یک کشور به خلعسلاح هستهای و منع اشاعه هستهای.
چین بهعنوان یک دولت هستهای از مسوولیت خود گریزان نبوده و مدافع این نظر بوده که دولتهای هستهای باید به آغازگر نبودن در استفاده از تسلیحات هستهای متعهد باشند. در سال ۱۹۹۴، چین رسما پیشنهاد پیشنویس پیمانی در مورد آغازگر نبودن را به چهار دولت هستهای دیگر- آمریکا، روسیه، بریتانیا و فرانسه- ارائه داد. در سال ۱۹۹۵، چین بیانیه رسمی دیگری داد که تضمینهای امنیتی منفی غیرمشروطش به تمام دولتهای غیرهستهای را مورد تایید دوباره قرار داده و وعده داد که تضمینهای امنیتی مثبتی را برای اولین بار به این کشورها ارائه دهد. اکثر دولتهای غیرهستهای از این طرح حمایت کرده و این طرح نقش فعالانهای در ترویج بسط و تعمیم قطعی NPT ایفا کرد.
سوم، فرآیند خلعسلاح هستهای باید اصول «حفظ ثبات استراتژیک بینالمللی» و «تضمین امنیت نامحدود» برای همگان را دنبال کند.
در سال ۲۰۰۵، چین گزارش ملیای درباره اجرای NPT منتشر کرد که موضع این کشور در مورد ممنوعیت کامل و نابودی تمامعیار تسلیحات هستهای را نشان میداد. این گزارش پیشنهاد میکرد که یک ابزار حقوقی بینالمللی در کنار این مسائل باید گنجانده شود. برای حذف و نابودی نهایی تسلیحات هستهای، چین بر این باور است که کشورهای مختلف ابتدا باید یک مفهوم امنیتی مبتنی بر اعتماد متقابل، مزیت، کیفیت و همکاری متقابل را به منظور ایجاد محیط منطقهای و بینالمللی مطلوب برای خلعسلاح هستهای برقرار سازند. سپس، طبق اصل امنیت نامحدود برای همگان، خلعسلاح هستهای باید به حفظ ثبات استراتژیک بینالمللی یاری رساند. در نهایت، خلعسلاح هستهای باید یک فرآیند درست و معقولِ کاهش تدریجی باشد که به موجب آن ابرقدرتهای هستهای اندازه زرادخانهشان را برای انطباق با زرادخانه دولتهای دیگر هستهای کاهش دهند. آن دولتهایی که دارای بزرگترین زرادخانههای هستهای هستند باید مسوولیت خاصتری هم داشته باشند بنابراین، مسوولیت رهبری در کاهش چشمگیر زرادخانهشان و تصریح قانونی تعهداتشان در مورد کاهش را داشته باشند. این اقدامات باید به منظور ایجاد شرایطی برای ترغیب دولتهای هستهای دیگر برای مشارکت در فرآیند خلعسلاح هستهای چندجانبه اتخاذ شود. براساس پیشنهاد چین، تسلیحات هستهای که از زرادخانهها حذف میشود باید نابود شود نه اینکه فقط از حالت فعال به حالت انبار یا ذخیره انتقال یابد.
ارسال نظر