این کمبود آنجایی بیشتر به چشم می‌آید که بدانیم خوزستان از کل جمعیت ۹۶۰ هزار بازمانده از تحصیل در کشور، در کنار سیستان و بلوچستان و تهران، جزو سه استان با بیشترین آمار بازماندگان از تحصیل قرار دارد که بخش زیادی از آن‌ها به دلیل نداشتن مدرسه در نزدیکی محل زندگی خود دست از دفتر و کتاب کشیده‌اند.

وزارت آموزش و پرورش و اداره‌های استانی‌ اما طی دهه‌های گذشته به دلیل کمبود اعتبار‌، هیچ‌گاه نتوانسته‌اند این آمار را کاهش دهند و هر سال با افزایش جمعیت و ورود دانش‌آموزان جدید یا از رده خارج شدن مدارس تخریبی در نهایت، فقط‌ وضعیت موجود را حفظ کرده‌اند.  در این شرایط به اعتقاد مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان، خیران مدرسه‌ساز یا شرکت‌هایی که مدرسه‌سازی را بخشی از مسئولیت‌های اجتماعی خود می‌دانند نقش کلیدی در تحقق اهداف آموزش و پرورش در افق تمدنی بر عهده دارند.

 

 *راه برون‌رفت از چالش*

خیران مدرسه‌ساز طی ۲۴ سال فعالیت خود ۱۳۵هزار کلاس درس در استان‌های مختلف ساخته‌اند‌ و نمونه بارز مسئولیت‌های اجتماعی در جامعه محسوب می‌شوند. هرچند خیران به صورت داوطلبانه و عام‌المنفعه پا به دنیای بزرگ مسئولیت‌های اجتماعی گذاشته‌اند‌، اما قانون از صنایع و شرکت‌ها می‌خواهد و آن‌ها را ملزم می‌کند در برابر جامعه، انسان‌ها و محیطی که در آن فعالیت می‌کنند از جستارهای اقتصادی و مالی فراتر روند و مسئولانه عمل کنند‎؛ قانونی که البته به اعتقاد مردم و نمایندگان خوزستان با وجود فعالیت صنایع مادر‌ و بزرگی که تضمین‌کننده بخش زیادی از درآمد و تولید ملی محسوب می‌شوند به درستی اجرا نشده است.

با وجود این، آن‌طور که اداره آموزش و پرورش خوزستان اعلام می‌کند صنایع مختلف کمابیش اقداماتی را در راستای مسئولیت‌های اجتماعی انجام داده‌اند‌؛ از مدرسه‌سازی گرفته تا تهیه نوشت‌افزار و حمایت از دانش‌آموزان‌، اما مدیرکل آموزش و پرورش این استان مدرسه‌سازی را بیش از بقیه اقدامات‌، کلید برون‌رفت از چالش‌های آموزشی می‌داند.

 

 *تجربه روستای مبارکه* ۳

آنچه مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان در توصیف مسئولیت‌های اجتماعی صنایع ذکر می‌کند‌، تجربه‌ای است که در بسیاری از روستاهای محروم خوزستان در حال رخ دادن است‎؛ مدرسه‌سازی بر مبنای حق مسئولیت‌های اجتماعی صنایع بزرگ خوزستان. این حرکت، رویکردی است که از سال‌ها پیش شروع شده و حالا با نظارت قانونی و پیگیری مسئولان می‌تواند بخشی از کمبودهای این استان را در زمینه فضای آموزشی جبران کند.

روستای مبارکه سه شهرستان کارون‌، محیط تجربه یکی از اقدامات است که بعد از سال‌ها محرومیت از مدرسه و ۱۲ سال تحصیل در کانکس، از چهار سال پیش دانش‌آموزان خود را به مدرسه سه کلاسه «دعبل خزایی» می‌فرستد‎؛ مدرسه‌ای چند سال پیش با مشارکت کشت و صنعت دعبل خزایی‌، یکی از زیرمجموعه شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی ساخته شد.

 

روستای مبارکه سه در بخش سویسه طی دهه‌های گذشته به دلیل کمبود امکانات‌، محرومیت و نداشتن مدرسه شاهد مهاجرت اهالی و ترک تحصیل دختران و پسران خود بود‌ و حالا حدود ۴۰ دانش‌آموز دارد. دهیار روستا توضیح می‌دهد که در گذشته به دلیل فرسودگی مدرسه روستا و بعد از آن، ۱۲ سال داشتن مدرسه کانکسی، کمتر معلمی به این منطقه می‌آمد و علاوه بر ترک تحصیل دانش‌آموزا‌ن، وضع کیفیت آموزشی هم خوب نبود.

 

 *ساخت ۱۴ مدرسه نیشکری*

علاوه بر مدرسه «دعبل خزایی» در روستای مبارکه سه شهرستان کارون‌،  ۱۳ مدرسه دیگر هم در روستاهای اطراف کشت و صنعت‌های نیشکر ساخته‌ شده است. بسیاری از دانش‌آموزان این روستاها در گذشته ناچار به ترک تحصیل و حتی مهاجرت از روستا بودند و با سختی‌های زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کردند و حالا با ساخت ۱۴ مدرسه و اضافه شدن ۶۷ کلاس درس به فضای آموزشی این روستاها اوضاع رو به بهبود است.

 

 

 *ارتقای سطح آموزشی در مناطق پیرامونی*

 

البته این تنها کمک شرکت توسعه نیشکر برای رشد آموزشی منطقه نیست. این شرکت در این سال‌ها در کنار ساخت مدارس، در زمینه تجهیز، نوسازی و اهدای بسته‌های آموزشی نیز در کنار آموزش و پرورش بوده است.

عبدعلی ناصری مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر در این زمینه معتقد است که ساخت مدارس در روستاها بسیار اثرگذار است و اثر زیادی در پرورش نیروهای متخصّص و توسعه آموزشی در منطقه دارد. به گفته دکتر عبدعلی ناصری، یکی از آثار مثبت مدرسه‌سازی و کمک به ارتقای آموزشی، جلوگیری از ترک تحصیل دانش‌آموزان و همچنین ممانعت از مهاجرت از روستاهاست؛ در روستایی که مدرسه ساخته شده باشد والدین دیگر برای تحصیل فرزندان‌شان به شهرها مهاجرت نمی‌کنند.

در کنار مدرسه‌سازی، بازسازی، تجهیز و تعمیر بیش از ۱۳۰ مدرسه روستایی نیز تاکنون توسط این شرکت انجام شده است. تامین و برقراری سرویس های ایاب و ذهاب معلمان و دانش آموزان در مناطق پیرامونی، اهدای بسته های آموزشی و لوازم التحریر به دانش آموزان، تامین بسته هایی معیشتی برای دانش‌آموزان و… از دیگر اقدامات این شرکت است که با هدف توسعه آموزشی و جلوگیری از بازماندگی تحصیلی در استان خوزستان انجام شده است.