دنیای اقتصاد: قیمت جدید خودروهای داخلی در حالی چهارشنبه گذشته از سوی شورای رقابت اعلام شد که خودروسازان زیر بار آن نمی‌روند و می‌گویند خود نرخ جدید محصولاتشان را تعیین خواهند کرد. آنچه محل اختلاف خودروسازان و شورای رقابت شده، قیمت پایه خودروها است؛ چه آنکه شورا این «قیمت» را چند میلیون تومان پایین‌تر از ارقام موردنظر شرکت‌های خودروساز در نظر گرفته است. به‌اعتقاد خودروسازان، وظیفه شورای رقابت فقط تعیین فرمول قیمت‌گذاری است و تعیین قیمت باید بر عهده آنها قرار گیرد. خودروسازان قیمت پایه را نپذیرفتند

پیچ جدید در مسیر خودرو

گروه خودرو: شورای رقابت در حالی چهارشنبه گذشته فرمول خود را برای حل مساله قیمت خودرو اعلام و خبر از گرانی داد که نگاهی به قیمت‌های قدیم و جدید، از ابهام و احتمالا ناهماهنگی در این ماجرا حکایت دارد و خودروسازان نیز آن را نپذیرفته‌اند.

این شورا غروب چهارشنبه گذشته و پس از کلی تاخیر و کش و قوس، فرمول جدید قیمت‌گذاری خودرو را اعلام و با استناد به آن، از افزایش قیمت ۴۹/۳ تا ۹/۶ درصدی خودروهای داخلی خبر داد، اما به فاصله کمی، خودروسازان اعلام کردند قیمت‌های جدید را قبول نداشته و خودشان نسبت به تعیین قیمت (متناسب با فرمول اعلامی)، اقدام خواهند کرد.

با این شرایط، مشخص می‌شود هماهنگی لازم میان خودروسازان و شورای رقابت بر سر تعیین قیمت جدید خودروهای داخلی وجود نداشته و به نوعی هر کدام ساز خود را می‌زنند. به اعتقاد خودروسازان و البته مطابق قانون، شورای رقابت تنها باید به اعلام فرمول قیمت‌گذاری بسنده کرده و تعیین قیمت را به آنها بسپارد، حال آنکه شورا علاوه‌بر اعلام فرمول، لیست قیمت‌های موردنظر خود را نیز منتشر کرده است.

بر این اساس، خودروهایی مانند پژو۲۰۶، پژو ۴۰۵، سمند، پراید، تیبا و ام‌وی‌ام، مشمول افزایش قیمت شده‌اند و خودروسازان می‌توانند با رعایت پنج شرط «تایید میزان تولید خودرو در سطح قابل‌قبول توسط شورای رقابت»، «اجباری نبودن نصب آپشن»، «به‌کارگیری طرح‌های فروش به نحوی که دریافت‌کننده خودرو، مصرف‌کننده نهایی آن باشد»، «حذف بازار حاشیه» و «اصلاح منصفانه فرمت قراردادها طبق نظر شورای رقابت»، قیمت‌های جدید را اعمال کنند.

حالا آن‌طور که خودروسازان می‌گویند، قیمت‌های اعلامی از سوی شورای رقابت، نیاز به بررسی دارد و طبق قانون، آنها خود می‌توانند نسبت به تعیین نرخ جدید محصولات شان اقدام کنند.

در واقع آنچه هم‌اکنون محل اختلاف نظر خودروسازان و شورای رقابت شده، قیمت پایه خودروهاست، چه آنکه شورا نرخ‌های پایین‌تری را نسبت به قیمت‌های موردنظر خودروسازان در نظر گرفته و این نشان‌دهنده اوج ناهماهنگی میان شورای رقابت و خودروسازان است.

اگر خودروسازان بخواهند نرخ‌های موردنظر خود را به‌عنوان قیمت پایه لحاظ و بهای آپشن‌ها را نیز به آنها بیفزایند، قیمت جدید برخی خودروها چند میلیون تومان بیش از قیمت‌های اعلامی از سوی شورای رقابت خواهد بود. به‌عنوان مثال، قیمتی که شورای رقابت برای پژو ۲۰۶ تیپ ۵ اعلام کرده، ۲۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است، حال آنکه اگر قیمت‌گذاری به ایران خودرو واگذار شود، این شرکت قیمت پایه فعلی ۲۰۶ (۳۵ میلیون و ۴۳۱ هزار تومان) را ملاک قرار خواهد داد. در این شرایط و با احتساب ۷۶/۵ درصد افزایش قیمتی که برای پژو ۲۰۶ تیپ ۵ لحاظ شده، نرخ جدید این محصول (از موضع ایران خودرو)، به بیش از ۳۷ میلیون و ۴۷۰ هزار تومان می‌رسد که در مقایسه با قیمت اعلامی از سوی شورای رقابت (۲۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان)، اختلافی حدودا ۵/۹ میلیون تومانی خواهد داشت.

همچنین خودرویی مثل پژو۴۰۵ مدل SLX از نظر شورای رقابت ۲۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان قیمت دارد، اما اگر ایران خودرو بخواهد نرخ جدید این محصول را تعیین کند، ۴۰۵ با قیمتی حدود ۳۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به دست مشتریان خواهد رسید. این خودرو هم‌اکنون ۲۹ میلیون تومان در نمایندگی‌ها قیمت دارد؛ بنابراین ایران خودرو این نرخ را به‌عنوان قیمت پایه لحاظ می‌کند و با احتساب ۰۹/۶ درصد افزایشی که شورای رقابت برایش در نظر گرفته، قیمت جدید آن حدود ۳۰ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان (نزدیک به ۶میلیون تومان گران‌تر از قیمت اعلامی شورای رقابت)، خواهد بود.

با توجه به اختلاف چند میلیونی میان قیمت‌های اعلامی شورای رقابت و نرخ‌های موردنظر خودروسازان، طبیعی است که شرکت‌های خودروساز زیر بار دستور شورا نروند و حالا باید دید این دو چگونه با هم کنار خواهند آمد و آیا اصلا تفاهم و توافقی میان شان صورت خواهد گرفت؟

اما شورای رقابت در حالی فرمول قیمت‌گذاری و نرخ جدید خودروهای داخلی را اعلام کرده که چند ابهام در این ماجرا به‌چشم می‌آید و به دلیل همین ابهامات، هنوز نه مردم و نه خودروسازان، هیچ‌کدام تکلیف خود را نمی‌دانند. اولین ابهام به قیمت پایه خودروهای داخلی مربوط می‌شود، چه آنکه شورای رقابت به عمد یا به سهو، این قیمت‌ها را چند میلیون تومان کمتر از نرخ فعلی و واقعی خودروها در نظر گرفته است. به‌عنوان مثال، قیمت پایه پژو ۲۰۶ تیپ ۵، ۲۶ میلیون و ۱۰۰هزار تومان لحاظ شده و با احتساب افزایش حدودا ۶درصدی، قیمت این محصول به ۲۸ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان صعود کرده است، حال آنکه ۲۰۶ تیپ ۵ همین حالا قیمتی حدود ۳۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان دارد. یا مثلا قیمت حال حاضر پژو ۲۰۶ صندوقدار در نمایندگی‌های ایران خودرو حدود ۳۶ میلیون تومان است، اما شورای رقابت با احتساب رشد ۷/۳ درصدی این خودرو، قیمت آن را ۲۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان اعلام کرده است. هرچند رئیس شورای رقابت در گفت‌و‌گو با «ایسنا» دلیل این موضوع را اختلاف نظر با ایران خودرو بر سر «سال پایه قیمت خودرو» و عدم توافق در این مورد دانسته، اما ابهام موردنظر، در قیمت برخی دیگر از خودروهای داخلی نیز به چشم می‌آید و فقط مختص ۲۰۶ نیست.

در لیست اعلامی شورای رقابت، پژو ۴۰۵ مدل SLX، قیمتی برابر با ۲۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان دارد، حال آنکه نرخ این خودرو در نمایندگی‌ها بیش از ۲۹ میلیون تومان است. یا مثلا سمند LX که همین حالا برای خرید آن از نمایندگی‌ها باید ۲۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان بپردازند، شورای رقابت با وجود اعمال افزایش قیمت ۳/۵ درصدی برای این خودرو، نرخ جدید آن را ۲۴ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تعیین کرده؛ یعنی حدود چهار میلیون تومان کمتر از قیمت فعلی سمند.

مشابه این اتفاق در مورد پژو پارس و رانا نیز رخ داده و عددی که شورای رقابت به‌عنوان نرخ پایه آنها در نظر گرفته، با قیمت فعلی شان در نمایندگی‌های ایران خودرو همخوانی ندارد.

اگرچه برخی معتقدند شورای رقابت، قیمت خام خودروها (قیمت بدون آپشن) را لحاظ کرده و ابهام فعلی نیز به این دلیل است، اما مثال نقض برای رد این فرضیه نیز وجود دارد، به نحوی که اگر بپذیریم قیمت‌های پایه اعلامی بدون آپشن محاسبه شده اند، رانا این فرضیه را رد می‌کند. شورای رقابت قیمت پایه رانا را ۲۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان اعلام کرده و قیمت فعلی آن در نمایندگی‌ها ۳۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است؛ یعنی اختلافی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی؛ این در شرایطی است که یورو۴ به تنهایی حدود سه میلیون تومان قیمت رانا را بالا می‌برد؛ بنابراین نمی‌توان گفت شورای رقابت، قیمت پایه خودروها را بدون آپشن (استاندارد)، لحاظ کرده است. از طرفی، قیمت‌های جدید، این پرسش را نیز به وجود آورده که چطور ممکن است قیمت رانا بیش از پژو ۲۰۶ تیپ ۵ باشد، آن هم در شرایطی که نرخ بازار آزاد ۲۰۶ چند میلیون تومان گران‌تر از رانا است؟!

ابهام دوم در مورد فرمول قیمت‌گذاری خودرو به موضوع آپشن برمی گردد، چه آنکه خودروسازان و مسوولان امر، هنوز بر سر اینکه یورو۴ و کیسه هوا و ...، آپشن به حساب می‌آیند یا استاندارد، به توافق نرسیده اند. خودروسازان می‌گویند، نصب سیستم‌هایی مانند یورو۴ و کیسه هوا در محصولات شان، هزینه‌ای چند میلیونی روی دست آنها می‌گذارد، بنابراین باید این سیستم‌ها را «آپشن» به حساب آورد و هزینه‌شان را از مشتری دریافت کرد؛ از آن سو اما مسوولان و مشتریان تاکید دارند که امثال یورو۴ و کیسه هوا جزو «استانداردها» به‌شمار می‌روند؛ بنابراین نباید هزینه‌ای بابت آنها پرداخت شود. اگر باز هم فرض بگیریم شورای رقابت قیمت خودروها را بدون آپشن محاسبه کرده؛ بنابراین در صورتی که قیمت‌گذاری (مطابق با فرمول شورای رقابت) به دست خودروسازان بیفتد، آنها هزینه نصب یورو۴ و کیسه هوا را به نرخ‌های اعلامی محصولات خود اضافه می‌کنند و با لحاظ کردن آن به‌عنوان «قیمت پایه» و در نظر گرفتن افزایش قیمت اعلامی از سوی شورای رقابت، قیمت جدید محصولاتشان را تعیین خواهند کرد. باید دید موضع وزارت صنعت، معدن و تجارت در این مورد چیست و از طرفی آیا شورای رقابت نیز زیر بار تغییر قیمت پایه خودروها خواهد رفت؟

پیچ جدید در مسیر خودرو