نقش اسقاط خودرو در رفع ناترازی بنزین

دنیای اقتصاد : معاون وزیر نفت می‌گوید با اسقاط خودروها می‌توان مصرف بنزین را روزانه بین ۴۰ تا ۵۰میلیون لیتر در روز کاهش داد، حال آنکه توان اسقاط خودروها برای حل ناترازی بنزین کمتر از ۲میلیون لیتر در روز است. به گزارش فارس، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی اعلام کرد که تراز بنزین در سال جاری به میزان روزانه ۱۰میلیون لیتر منفی شده؛ یعنی مصرف ۱۰میلیون لیتر در روز بیش از تولید است. همچنین طبق برآورد معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت، با روند فعلی، تقاضا برای بنزین در افق ۱۴۲۰ به بیش از ۲۲۰میلیون لیتر خواهد رسید که این عدد دو برابر تولید فعلی بنزین در کشور خواهد بود. روز گذشته نیز مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش عنوان کرد که با از رده خارج شدن ۳.۵میلیون خودروی فرسوده، می‌توان مصرف بنزین را ۴۰ تا ۵۰میلیون لیتر در روز کاهش داد، عددی که نه‌تنها ناترازی بنزین را رفع می‌کند بلکه سالانه منجر به ارزآوری حدود ۱۲ میلیارد دلاری نیز از صادرات بنزین خواهد شد.

به نظر می‌رسد این گزاره کمی اغراق‌‌آمیز مطرح شده باشد، زیرا طبق آمار وزارت صمت  و انجمن اسقاط خودرو، در ایران حدود ۱۴میلیون وسیله نقلیه فرسوده وجود دارد که با از رده خارج کردن آنها روزانه ۳۳میلیون لیتر در مصرف بنزین صرفه‌جویی می‌شود. جدا از موضوع ظرفیت کاهش مصرف بنزین با اسقاط خودرو، باید به این موضوع پرداخت که در کشور چه ظرفیتی برای اسقاط چه تعداد خودرو در سال وجود دارد. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بیشترین میزان اسقاط سالانه خودرو در سال ۹۳ با اسقاط کمتر از ۳۵۰هزار خودرو رخ داد و در سال ۹۹ این عدد به کمتر از ۷ هزار خودرو رسید. همچنین طبق آمار وزارت صمت، تعداد اسقاط در سال گذشته حدود ۲۵هزار دستگاه بوده است. بدین ترتیب می‌توان سه سناریوی خوش‌بینانه، واقعی و استاندارد را تعریف کرد. در واقع با سه مبنای مختلف درباره ظرفیت کاهش مصرف بنزین با اسقاط خودروها و سه فرض مختلف درباره تعداد اسقاط خودروها، مشخص می‌شود در هر حالت مصرف چند لیتر میلیون بنزین کاهش پیدا می‌کند. در سناریوی میانه، می‌توان با اسقاط خودروها عددی بین ۰.۵ تا ۲میلیون لیتر در روز در هر سال از رشد مصرف بنزین کاست.