خودروی جاذب دیاکسیدکربن
۳۵ دانشجوی دانشگاه آیندهوون هلند، خودرویی برقی به نام زم (ZEM) طراحی کردهاند؛ خودرویی نقرهای، براق و اسپرت، که با سایر خودروهای اسپورت یا خودروهای معمول دیگر متفاوت است. به گزارش سیانان، نمونه اولیه این خودرو، در هنگام رانندگی کربن را از هوا جذب میکند و سبب تمیز شدن هوا میشود. زم با استفاده از دستگاهی که در قسمت زیرین آن تعبیه شده است، کربن را از هوا جذب میکند. این وسیله نقلیه با باتری برقی کار میکند که توسط انرژی خورشیدی شارژ میشود. زم دی اکسید کربن بیشتری نسبت به مقداری که خود تولید میکند جذب و ذخیره میکند.
بخشهای زیادی از این خودرو برای صرفهجویی در مواد اولیه با چاپگر سهبعدی ساخته شده است. در راستای کاهش تولید گازهای گلخانهای، همه قطعات پلاستیکی این خودرو از مواد بازیافتی است و ساخت این خودرو به گونهای است که پس از پایان عمر مفید آن میتوان بخشهای مختلف آن را بازیافت و دوباره از آن استفاده کرد. داخل این خودرو نیز از چرم گیاهی ساخته شده که با استفاده از آناناس تولید شده است. این خودرو توسط تیمی متشکل از ۳۵ دانشجو در دانشگاه فناوری آیندهوون هلند ابداع و ساخته شده است. در آینده، دانشجویان امیدوارند فناوری جذب کربن ابداعشده توسط آنها بتواند روی وسایل نقلیه موجود تعبیه شود و این فناوری به عنوان یک فناوری کربنخوار به مبارزه با انتشار گازهای گلخانهای ناشی از یک میلیارد خودروی درحال تردد در جادههای جهان کمک کند.
هدف این تیم، «جابجایی با انتشار صفر» بوده است و نام این خودرو نیز از مخفف انگلیسی آن گرفته شده است. با ترکیب فناوریهای متعدد چون باتریهای لیتیوم یونی از شرکت هلندی کلینترون و پنلهای خورشیدی از واتلب که تا ۱۵درصد شارژ خودرو را تامین میکنند گروه دانشجویان درحال انجام تجزیه و تحلیل چرخه عمر برای محاسبه کربن، انتشار گازهای گلخانهای برای ساخت، استفاده و بازیافت اجزای خودرو هستند. خودروی زم دارای دو فیلتر در زیر است که در کنار هر یک از چرخهای جلو قرار دارند. هنگام رانندگی، هوا از فیلتر عبور میکند و دی اکسید کربن به دانه خاصی در داخل فیلتر میچسبد. فیلتر باید هر ۲۰۰ مایل خالی شود، بنابراین دانشجویان یک ایستگاه شارژ خودروی برقی سفارشی طراحی کردند که میتواند دی اکسید کربن را از آن خارج کند، سپس میتوان از آن در تولید سوختهای دیگر مانند هیدروژن پاک استفاده کرد یا در تشکیلات زمینشناسی ذخیره کرد تا دی اکسید کربن از جو خارج بماند.
درحالیکه این دستگاه کمک میکند بخشی از انتشار گازهای گلخانهای توسط زم جبران شود، اما هنوز در مقیاس کوچک است. درحالحاضر، فیلترها تنها ۲کیلوگرم (۴۱/ ۴ پوند) دیاکسید کربن را در هر ۲۰هزار مایل جذب میکنند، که کمتر از یکدهم دی اکسیدکربنی است که یک درخت به طور متوسط سالانه جذب میکند و ۰۴/ ۰درصد از انتشار سالانه دی اکسیدکربن یک خودروی معمولی است. دانشجویان در حال حاضر به دنبال ثبت این اختراع هستند. درحالیکه فناوری جذب کربن برای حذف دیاکسیدکربن از جو حیاتی است، اما روند توسعه آن کند بوده است. طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، ۴۴میلیون تن دیاکسیدکربن در ۲۰۲۰ جذب شده است که تنها ۱۳درصد از هدف موردنظر است. اما درحالحاضر علاقه فزایندهای به این حوزه شکل گرفته است. کارآفرینانی مانند ایلان ماسک سرمایهگذاری زیادی در راستای تخصیص جوایز برای نوآوری در حوزه جذب کربن کردهاند و پیشبینی میشود تا سال ۲۰۲۸، جذب و ذخیرهسازی کربن به یک صنعت ۷میلیارددلاری تبدیل شود.
انقلاب خودروهای برقی باعث کاهش انتشار گازهای گلخانهای از طریق لولههای اگزوز شده است، اما گازهایی که در طول تولید خودروها ایجاد میشوند هنوز یک مشکل رو به رشد شناخته میشوند. طبق گزارش شورای بینالمللی غیرانتفاعی حملونقل پاک، در سال ۲۰۲۱ تولید یک خودروی الکتریکی متوسط در اروپا دو تن بیشتر از یک خودروی معمولی دیاکسید کربن تولید میکند. ون دو وایجر، مدیر تیمهای خلاقیت در دانشگاه آیندهوون، جابهجایی با انتشار صفر را به عنوان «تفکری متهورانه و روشنگر» توصیف میکند و معتقد است ایدههای جسورانه اغلب منجر به پیشرفتهای درخشان میشوند. به گفته او، اگر فناوری جذب کربن این تیم مقیاسپذیر باشد، نهتنها میتوان آن را روی خودروها نصب کرد، بلکه میتواند به عنوان یک فناوری مستقل و ثابت کار کند.
چالشهای بزرگی برای آینده محیط زیست وجود دارد، اگر چیزی از ZEM به عنوان یک محصول جانبی بیرون بیاید، فوق العاده خواهد بود و میتواند به حل این مشکل بزرگ کمک کند. این تیم، ساخت ZEM را در ماه مه امسال به پایان رساند و تور خود را در سراسر ایالات متحده در ماه اوت آغاز کرد. دی اکسید کربن یا CO۲ یک گاز گلخانهای است که تصور میشود یکی از مهمترین عوامل موثر در تغییرات آبوهوایی باشد. اگرچه این گاز از نظر فنی غیرسمی است، اما حجم بیش از حد آن به اسیدی شدن هوا کمک میکند. به لطف پیشرفتهای فنآوری و سیاستهای طراحیشده برای مقابله با تغییرات آبوهوایی، انتشار گازهای گلخانهای CO۲ و سایر آلایندههای خودرو در سالهای اخیر به میزان قابلتوجهی کاهش یافته است.
گفتنی است ایالات متحده دومین تولیدکننده بزرگ گازهای گلخانهای است و نزدیک به یکسوم این انتشار گازهای گلخانهای به دلیل حملونقل است. نیکی اوکلز، مدیر روابط خارجی تیم نوآوری دانشگاه آیندهوون، در اینباره میگوید، به همین دلیل است که تیم مستقر در هلند به جای اروپا، آمریکا را انتخاب کرده است. احتمالا تیمهای دانشجویی در آینده به تکامل این سازه ادامه میدهند تا روزی شاهد وسیله نقلیهای کاملا بدون کربن در جادهها باشیم.