با شتاب گرفتن عزل و نصبها از سوی دولت
تغییرات مدیریتی به «جاده مخصوص» می رسد؟
ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو بهعنوان سه شرکت وابسته به دولت و اصلیترین تولیدکنندههای خودرو در کشور، معمولا با تغییر دولتها با عزل و نصب های مدیریتی مواجه میشوند. گاهی حتی تغییر وزرا در دل دولت نیز زمینه رفتن مدیری و آمدن مدیری دیگر را فراهم میکند. حالا که دولت سیزدهم روی کار آمده است، تغییرات مدیریتی در خودروسازی دور از ذهن نیست. هرچند دولت و وزارت صمت همواره سعی در انکار نقش خود در تغییرات مدیریتی خودروسازی دارند و آن را نتیجه تصمیم هیاتمدیره شرکتهای خودروساز میدانند، با این حال بر کسی پوشیده نیست که سرچشمه عزل و نصبها کجاست. دولت با وجود سهم اندک در سهام خودروسازان، در بسیاری از امور آنها دخالت میکند و تغییرات مدیریتی نیز یکی از این موارد به حساب میآید. بنابراین اینکه در دولت سیزدهم هم عزل و نصبهای مدیریتی در خودروسازی صورت گیرد، کاملا محتمل است.
مدیران فعلی خودروسازان بزرگ، منصوب دولت قبل هستند و ازآنجاکه دولت سیزدهم سیاستی جدا و متفاوت را در پیش گرفته، ممکن است دست به تغییرات در رأس غولهای جاده مخصوص بزند. از طرفی، وزارت صمت دولت سیزدهم برنامههایی رویایی برای صنعت خودرو (از جمله تولید ۳میلیون دستگاهی و صادرات یکمیلیونی) در نظر گرفته است و طبعا مدیرانی میخواهد که همراستا با این برنامه باشند. از همین رو ممکن است وزارت صمت به این نتیجه برسد که مدیران فعلی خودروسازی توان و انگیزه پیشبرد اهداف این وزارتخانه را ندارند و نیاز است افراد دیگری سکان هدایت شرکتهای خودروسازی بزرگ را بهدست بگیرند.
دولت سیزدهم در روزهای ابتدایی شروع به کار، چندان تغییرات مدیریتی خاصی نداشت؛ اما رفتهرفته توفان عزل و نصبها آغاز و اخیرا نیز شدت یافته است. در حال حاضر اخباری رسمی و جدی مبنی بر تغییر مدیران عامل خودروسازان بزرگ در دست نیست؛ اما با در نظر گرفتن تجربه تغییر دولتها و آنچه در گذشته رخ داده، رسیدن توفان عزل و نصبها به «جاده مخصوص» محتمل است. خودروسازی ایران در سالهای پس از انقلاب تغییرات مدیریتی زیادی را به خود دیده است که البته اوج آن در دهه ۹۰ رخ داد. در این دهه، سایپا پنجبار و ایرانخودرو نیز دو بار درگیر تغییرات مدیریتی شد.
نگاهی به فهرست مدیران دو خودروساز بزرگ کشور از سال ۱۳۶۰ تا به امروز نشان میدهد متوسط عمر مدیرعاملی در ایرانخودرو، چهار سال و در سایپا نیز ۵/ ۳ سال بوده است. این اعداد در مقایسه با استانداردهای جهانی بسیار پایین به شمار میروند و نشاندهنده نفوذ دولت و سیاسیون در خودروسازی کشور هستند. در حال حاضر سکان هدایت ایرانخودرو را فرشاد مقیمی در دست دارد؛ کسی که در نیمه سال ۹۸ جانشین هاشم یکهزارع شد. مدیرعامل حال حاضر سایپا هم میرجواد سلیمانی است که در زمستان ۹۷ و پس از تغییر وزیر صنعت، معدن و تجارت، جانشین محمدرضا سروش شد. این دو در سختترین دوران خودروسازی که تحریمهایی سنگین علیه این صنعت از سوی آمریکا اعمال شد، به جاده مخصوص رفتند و طبعا بررسی کارنامه آنها در حوزههای مختلف، نیازمند لحاظ کردن این ماجرا (تحریم) است.