محرک‌های کاهش قیمت در تیرماه بررسی شد
تورم خودرو در مسیر نزولی
بازار خودرو در تیر ماه با افزایش یک درصدی قیمت مواجه شد، افزایشی که بیشتر از ناحیه محصولات داخلی بود.طبق اطلاعات استخراج شده از بازار نیازمندی‌های آنلاین - دیوار- میانگین قیمت در بازار خودرو (شامل خودروهای صفر کیلومتر و دست دوم داخلی، مونتاژی و وارداتی) در نخستین ماه تابستان و در مقایسه با سومین ماه بهار، حدود یک درصد بالا رفته است.در خرداد و نسبت به اردیبهشت هم متوسط رشد قیمت در بازار خودرو 3/ 2 درصد بود که محاسبات نشان می‌دهد در تیر ماه، سرعت نرخ رشد قیمت خودرو کاهشی بوده است. اطلاعات منتشره نشان می‌دهد بیشتر خودروهای داخلی در تیر ماه افزایش قیمت داشته‌اند، حال آنکه بخش قابل توجهی از محصولات مونتاژی و وارداتی، کاهش قیمت را در ماه تحت بررسی و نسبت به خرداد، تجربه کرده‌اند.این اتفاق در خرداد نیز به شکل گسترده‌تری رخ داد، به نحوی که آمارها نشان می‌داد میانگین قیمت خودروهای وارداتی در این ماه و نسبت به اردیبهشت6/ 1 درصد کاهش داشته است.همچنین میانگین قیمت خودروهای مونتاژی نیز در خرداد و نسبت به اردیبهشت، حدود سه دهم درصد کاهش را به خود دید.بنابراین منحنی قیمت خودرو در بازار طی تیر ماه، رفتاری نسبتا مشابه با خرداد داشته است.نکته بسیار مهمی که در بررسی اوضاع بازار خودرو طی خرداد، به چشم آمد، ایست تقریبی قیمت بود.در این ماه به نوعی اثر انتظارات تورمی بر بازار خودرو، بیش از تاثیرات نوسان قیمت ارز بود، به نحوی که منحنی قیمت خودرو در بازار، بیشتر از انتظارات تورمی خط گرفت تا نوسان ارزی.بررسی رفتار منحنی قیمت خودرو در بازار از ابتدای امسال تا پایان تیر، نشان می‌دهد نرخ رشد قیمت به طور پیوسته کاهش داشته است.همچنین طبق اطلاعات استخراج شده از بازار نیازمندی‌های آنلاین - دیوار- متوسط قیمت خودروهای داخلی در اردیبهشت و نسبت به فروردین، حدود 5/ 2 درصد کاهش پیدا کرده است.نرخ رشد اما در خرداد و نسبت به اردیبهشت کاهشی شده و به 3/ 2درصد رسیده و حالا نیز آمار تیر ماه از رسیدن این عدد به حدود یک درصد حکایت دارد.بنابراین از ابتدای سال تا پایان تیر، نرخ رشد قیمت خودرو در بازار پیوسته منفی بوده است.به نظر می‌رسد مسائلی مانند اصلاح قیمت کارخانه‌ای خودروها، کاهش انتظارات تورمی و ریسک‌های غیر اقتصادی و همچنین تصورات خوشبینانه از برنامه‌های خودرویی دولت سیزدهم، نقش اصلی را در کاهشی شدن نرخ رشد قیمت خودرو طی امسال داشته‌اند.
در این بین، نقش انتظارات تورمی در اتفاقات قیمتی بازار خودرو به ویژه در خرداد چشمگیر بوده است، تا جایی که حتی بر نوسان ارزی نیز غالب شده است.بررسی بازار ارز در خرداد نشان می‌دهد متوسط قیمت حدود 4 درصد نسبت به اردیبهشت افزایش داشته و اگر بازار خودرو مانند گذشته از ارز پیروی می‌کرد، طبعا قیمت خودرو نیز باید بیش از رقمی که برای خرداد محاسبه شده (3/ 2 درصد)، بالا می‌رفت.این شرایط در تیر ماه نیز به نوعی وجود داشته، به نحوی که اثر انتظارات تورمی بر بازار خودرو بیش از تاثیرپذیری این بازار از قیمت ارز بوده است.در واقع آنچه طی دو ماه گذشته و شاید هم در مقطع فعلی، تاثیر بیشتری روی افت و خیز قیمت خودرو داشته، انتظارات تورمی است نه قیمت ارز.اگر روند تغییر قیمت خودرو را در ماه‌های گذشته مرور کنیم، متوجه می‌شویم با کوچک‌ترین تغییرات در بازار ارز، منحنی قیمت خودروها چه داخلی و چه خارجی نیز تحریک می‌شد.با افت قیمت ارز نیز بازار خودرو عقب می‌نشست و منحنی قیمت در آن رو به افول می‌رفت.هرچند در گذشته نیز انتظارات تورمی نقش مهمی در افت و خیز قیمت‌ها داشت، اما حالا چند وقتی می‌شود که اثرگذاری آن بر بازارها به نوعی بیش از قیمت ارز بوده است.به نظر می‌رسد احتمال احیای برجام و لغو تحریم‌ها در آینده، دلیل اصلی کاهش انتظارات تورمی است، موضوعی که البته قرار بود در پایان دولت دوازدهم حل و فصل شود، اما در نهایت سرنوشت آن به دولت بعد موکول شد.
اثر غالب انتظارات تورمی
نزولی شدن نرخ رشد قیمت خودرو در بازار اما علاوه بر مساله انتظارات تورمی، دلایل دیگری نیز داشته و یکی از آنها، تعیین تکلیف قیمت کارخانه‌ای خودروها در اوایل خرداد است.در فروردین و اردیبهشت، مشتریان بازار خودرو به نوعی بلاتکلیف بودند، چون شورای رقابت دستورالعمل جدید قیمتی را ابلاغ نکرده بود.از آن سو خودروسازان نیز که در انتظار اصلاح قیمت بودند، بخشی از محصولات تولیدی را در انبار دپو کردند تا پس از ابلاغ قیمت‌های جدید از سوی شورای رقابت، اقدام به عرضه کنند.بنابراین عرضه خودرو در دو ماه ابتدایی سال ضعیف بود و این موضوع روی منحنی قیمت اثر گذاشت.در خرداد اما با توجه به تعیین تکلیف قیمت خودرو، شرایط تغییر کرد و روند عرضه به بازار بهبود یافت.هرچند کاهش انتظارات تورمی نقش اصلی را در کند شدن نرخ رشد قیمت خودرو داشت، اما بهبود عرضه نیز بی‌تاثیر نبود.
خوش‌بینی به تصمیمات دولت سیزدهم
مساله اثرگذار دیگر بر کاهش نرخ رشد قیمت خودرو، خوش‌بینی شهروندان به اقدامات خودرویی دولت بعد است.هفته آینده دولت سیزدهم رسما آغاز به کار خواهد کرد و ایرانی‌ها منتظرند ببینند این دولت با سیاست و اقتصاد و...چه خواهد کرد.در این بین، صنعت و بازار خودرو نیز جزو مسائلی است که انتظار می‌رود با تصمیمات بزرگ دولت روبه رو شود.یکی از مهم‌ترین انتظارات خودرویی شهروندان از دولت آینده، حل مساله واردات خودرو است که اتفاقا سیگنال‌های مثبتی نیز قبلا در این مورد داده شده است.تصور کلی این است که دولت سیزدهم ممنوعیت واردات خودرو را لغو، تا انتظارات تورمی در بازار خودروهای وارداتی کاهش و به تبع آن، قیمت هم به طور نسبی نزولی شود.شهروندان از رئیس‌جمهور منتخب سیگنال‌هایی مبنی بر احتمال آزادسازی واردات دریافت کرده‌اند، اتفاقی که اگر رخ بدهد، به ترکیدن حباب قیمت در بازار خودروهای خارجی کشور منجر خواهد شد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند با لغو ممنوعیت واردات خودرو، احتمال نصف شدن قیمت خودروهای خارجی در کشور وجود دارد. بنابراین شهروندان با خود حساب و کتاب کرده و به این نتیجه رسیده‌اند که خرید خودروی خارجی در مقطع فعلی به صلاح نیست و بهتر است خرید را به آینده و وقتی که واردات آزاد شد و قیمت شکست، موکول کنند.این موضوع افت تقاضا را در پی داشته و سبب تغییر رفتار عرضه‌کنندگان شده، تغییری که خود را در پایین آمدن قیمت‌های پیشنهادی در خرداد و نسبت به اردیبهشت و به طور نسبی در تیر و نسبت به خرداد، نشان داده است.اطلاعات رسیده از بازار نشان می‌دهد روند عرضه خودروهای خارجی تحت تاثیر کاهش انتظارات تورمی، افزایش یافته، به نحوی که مالکان این خودروها از بیم کاهش قیمت، پس از مدت‌ها فروشنده شده‌اند.
اما در کنار خودروهای وارداتی، بهبود تولید مونتاژی‌ها نیز سبب افزایش عرضه آنها به بازار شده و این موضوع بر کاهش قیمت تاثیر داشته است.البته در بازار مونتاژی‌ها نیز انتظارات تورمی و پس از آن، قیمت ارز، نقش اصلی را در مساله قیمت بازی می‌کنند، با این حال بهبود تولید و عرضه نیز بی‌تاثیر نبوده است.حتی برخی خودروها نیز که تولیدشان متوقف شده بود، دوباره میهمان خودروسازان شده‌اند و نام آنها در آمار تولید به چشم می‌آید.
جزئیات افت و خیز قیمت برخی خودروها
اما نگاهی به جدول قیمت خودروها در تیر ماه نشان می‌دهد در حالت کلی بیشتر خودروهای تولید داخل با افزایش قیمت مواجه بوده‌اند، اما در بین مونتاژی‌ها و وارداتی‌ها، افت قیمت هم رخ د اده است.در بین خودروهای داخلی، بیشترین رشد قیمت نصیب کوئیک دنده اتومات شده که قیمت آن در تیر و نسبت به خرداد، 5/ 6درصد بالا رفته است.خودروهایی مانند وانت آریسان، ساینا و دنا به ترتیب شش، پنج و 5/ 4 درصد افزایش قیمت را در نخستین ماه تابستان و نسبت به خرداد داشته‌اند.در لیست خودروهای داخلی اما هستند محصولاتی که افت قیمت نیز داشته‌اند، از جمله ساینای اتومات و برخی مدل‌های پژو 206.از بازار پراید هم خبر می‌رسد این خودرو با وجود آنکه یک سالی می‌شود به تولید نمی‌رسد، با افزایش قیمتی تا دو درصد در تیر نسبت به خرداد مواجه شده است.
اما در بین خودروهای وارداتی، هیوندایی النترا بیشترین رشد قیمت را به خود می‌بیند، به نحوی که قیمت آن نسبت به اردیبهشت، 7/ 21 درصد بالا رفته است.همچنین کیا سورنتو نیز رشدی 2/ 18 درصدی را در بازه زمانی تحت بررسی تجربه کرده است.این در حالی است که هیوندایی آزرا و هیوندایی توسان در تیر و نسبت به خرداد افت قیمت داشته‌اند.طبق اطلاعات استخراج شده از بازار نیازمندی‌های آنلاین - دیوار- آزرا 9/ 11 درصد کاهش قیمت در تیر داشته و از این حیث در بین وارداتی‌ها رکورددار است.همچنین قیمت توسان هم 3/ 8درصد کاهش را در بازه زمانی تحت بررسی به خود می‌بیند.
سراغ خودروهای مونتاژی برویم و ببینیم اوضاع قیمت آنها در تیر به چه شکل بوده است.طبق اطلاعات موجود، خودروهای مونتاژی به ویژه چینی‌ها در نخستین ماه تابستان افت قیمت را تجربه کرده‌اند و در این بین، محصولات مدیران خودرو (یکی از شرکت‌های بزرگ بخش خصوصی) رکورددار است.به عنوان مثال، چری آریزو کاهش قیمتی 7/ 11 درصدی در تیر و نسبت به خرداد داشته و قیمت تیگو 7 هم حدود 6 درصد پایین آمده است.تیگو5 و‌ام وی‌ام 315 هم به ترتیب4/ 6درصد و 4/ 5 دهم درصد کاهش قیمت داشته‌اند.این در حالی است که برخی از خودروهای مونتاژی مسیری عکس را طی کرده و افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.به عنوان مثال، برلیانس چیزی حدود 6 درصد افزایش قیمت داشته و قیمت چانگان هم 5/ 8 درصد بالا رفته است.
