بررسی بازار اردیبهشت و فروردین نشان می‌دهد
افت عرضه، رشد قیمت خودرو را رقم زد
در شرایطی که چشم‌انداز نیمه روشن مذاکرات احیای برجام میان کشورمان و کشورهای حاضر در این توافق باعث شده بود تا علاوه‌بر فروشندگان، خریداران نیز نیم‌نگاهی به اخبار ارسالی از وین داشته باشند اما عدم عرضه از سوی خودروسازان به دلیل کش و قوسی که آنها با شورای رقابت در ارتباط با اعلام قیمت‌ها از مبدأ داشتند تا حدودی سبب نوسانی شدن بازار شد و نمودار قیمتی برخی محصولات را اندکی صعودی کرد.
طبق داده‌های بازار نیازمندی‌های آنلاین «دیوار»، متوسط قیمت منتخب داخلی (چه محصولات صفر و چه محصولات دست دوم) در بازه زمانی یک ماه اردیبهشت‌ماه، حدود 122 میلیون و 900 هزار تومان بوده و این در حالی است که میانگین قیمت همین خودروها در فروردین سال‌جاری، عددی حول و حوش 121 میلیون و 400 هزار تومان را نشان می‌دهد.
بنابراین، شاهد هستیم که قیمت‌ها در اردیبهشت به نسبت ماه قبل از آن به طور میانگین رشدی حدود 2/ 1 درصد را نشان می‌دهد.
همان طور که اشاره شد این آمار با در نظر گرفتن سبدی از خودروهای داخلی صفر کیلومتر و دست دوم از پژو 206 و 405 گرفته تا تندر، تیبا و پراید به دست آمده است. در واقع از آنجا که مرجع اطلاعات، بازار نیازمندی‌های آنلاین «دیوار» است، متوسط قیمت استخراج شده، از دل مدل‌های صفر کیلومتر و دست دومی است که در این پلت‌فرم آنلاین انتشاردهنده آگهی استخراج شده است.
این آمار نشان می‌دهد موج کاهشی قیمت که در فروردین بلند شده بود تا حدودی فروکش کرده و شاهد هستیم که میانگین قیمت محصولات داخلی در بازار خودرو (چه صفر و چه دست دوم) تغییر مسیر داده و تا حدودی روند صعودی به خود گرفته است. بی‌تردید دلیل این مساله را باید در باریک شدن مسیر عرضه شرکت‌های خودروساز جستوجو کرد.
برای دو خودروساز بزرگ کشور اردیبهشت به دو نیمه تقسیم می‌شود که در هر دو نیمه کاهش عرضه در دستور کار خودروسازان قرار گرفت. در نیمه اول اردیبهشت، خودروسازان به این امید که شورای رقابت استدلال آنها را در ارتباط با قیمت محصولات تولیدی خواهد پذیرفت، تا حد امکان عرضه را کاهش دادند تا بعد از اعلام نظر شورای رقابت بتوانند خودروهای تولیدی خود را با قیمت‌های جدید به بازار عرضه کنند. اما شورای رقابت در 13 اردیبهشت درصد افزایش قیمت را برای هر یک از دو خودروساز بزرگ کشور اعلام کرد.
با اعلام قیمت‌های شورای رقابت مدیران خودروساز به نوعی در شوک فرو رفتند، زیرا درصدهای اعلامی شورای رقابت با آنالیز قیمتی آنها فاصله معناداری داشت. همین مساله باعث شد تا علاوه‌بر اینکه مدیران خودروساز در کنار مدیران ارشد وزارت صمت مذاکرات پشت پرده را برای تغییر نظر اعضای شورای رقابت آغاز کنند، به نوعی مسیر عرضه خودرو به بازار را سد کنند.
خودروسازان و سیاستگذار کلان این بخش برای این منظور به‌دنبال این بودند که پای نمایندگان عضو کمیسیون صنایع را نیز به عنوان میانجی به موضوع افزایش قیمت محصولات خود باز کنند.
اما محدود کردن مسیر عرضه به بازار توسط خودروسازان چه اتفاقی را در بازار رقم زد؟
بازار خودرو که سال 1400 را با رکود آغاز کرده بود طی دومین ماه از فصل بهار در مقابل افزایش قیمت اعلامی شورای رقابت واکنش چندانی نشان نداد.
دلیل این مساله را باید در چشم‌انداز مذاکرات وین و کُند شدن حرکت ماشین سرمایه‌های سرگردان جستوجو کرد. پیش‌تر هر افزایش قیمتی از سوی شورای رقابت به سرعت از سوی دلالان روی قیمت خودروهای موجود در بازار اعمال می‌شد و نمودار قیمتی را در مسیر صعودی قرار می‌داد.
با توجه به بی‌تاثیری اعلام افزایش قیمت‌های شورای رقابت، شاهد رشد 2/ 1 درصدی میانگین قیمت‌ها در بازار در اردیبهشت به نسبت فروردین بودیم که باید تمام آن را به حساب محدود کردن عرضه از سوی شرکت‌های خودروساز نوشت.
وضعیت قیمتی خودروهای صفر کیلومتر
کاهش شدید عرضه خودروسازان به‌دلیل چالش قیمتی با شورای رقابت سبب شد میانگین قیمت محصولات داخلی موجود در بازار چه محصولات صفر و چه دست دوم حدود 2/ 1درصد رشد کند.
می توان تمام این 2/ 1درصد را به نوعی به‌دلیل رشد قیمت محصولات صفر کیلومتر موجود در بازار دانست.
بررسی اطلاعات منتشرشده توسط بازار نیازمندی‌های آنلاین «دیوار» نشان می‌دهد 39 محصول صفر موجود در بازار که در سبد محصولاتی شرکت‌های خودروساز قرار دارند در اردیبهشت به نسبت فروردین ماه سال جاری حدود 2/ 1درصد رشد قیمت را به صورت میانگین تجربه کرده‌اند.
در شرایطی که شاهد رشد قیمت در محصولات تولید داخل به‌دلیل ایجاد باریک شدن مسیر عرضه از سوی دو خودروساز بزرگ کشور بودیم، اما میانگین قیمت محصولات مونتاژی صفر کیلومتر موجود در بازار در اردیبهشت ماه به نسبت اولین ماه از فصل بهار از افت37/ 0درصدی حکایت دارد.
کاهشی شدن نمودار قیمت محصولات صفر کیلومتر مونتاژی در بازار را می‌توان به‌دلیل پیشرفت‌های نسبی دانست که در مذاکرات برای احیای برجام ایجاد شده است. در ست است که هنوز تا رسیدن به نقطه ایده‌آل در مذاکرات احیای برجام راه طولانی در پیش است، اما همین چشم‌انداز نیمه روشن نیز باعث شده است تا بار دیگر بحث بازگشت شرکای بین‌المللی خودروسازان به کشور داغ شود. بی‌شک بازگشت شرکای بین‌المللی می‌تواند تکانی به سبد محصولاتی شرکت‌های خودروساز داده و بار دیگر شاهد ایجاد تنوع در این سبد باشیم.
به‌نظر می‌رسد در ماه‌های آینده چنانچه این روند در کنار ایجاد ثبات نسبی بازار ارز تداوم یابد، شاهد افت بیشتر قیمت محصولات صفر مونتاژی در بازار باشیم.
بازار محصولات صفر وارداتی نیز افت قیمت را نشان می‌دهد.
براساس اطلاعاتی که توسط بازار نیازمندی‌های آنلاین «دیوار» منتشر شده است میانگین قیمتی 25 محصول صفر کیلومتر وارداتی که در بازار حضور دارند در اردیبهشت ماه به نسبت فروردین ماه 4/ 0درصد افت کرده است.
بازار خودروهای وارداتی طی سه سال گذشته به‌دلیل ممنوعیت واردات و همچنین نوسانات نرخ ارز رکوردهای عجیب و غریب قیمتی را به خود دیده است.
درحالی‌که بلندترین موج‌های قیمتی در مهر 99 به ثبت رسید در آبان ماه به نوعی افت قیمت‌ها در بازار وارداتی‌ها استارت خورد. دلیل این مساله را باید در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا جستوجو کرد. نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به تدریج مشخص شد و سرانجام جو بایدن توانست بر دونالد ترامپ غلبه کند.
این اتفاق سبب ریزش قیمت‌ها در بازار خودروهای وارداتی شد. دلیل اصلی این مساله را باید نزولی شدن نرخ ارز در بازار دانست.
نرخ ارز طی سه سال گذشته به نوعی تبدیل به قطب‌نمای بازار خودروی کشور شد. فعالان بازار ( چه برای محصولات داخلی و چه وارداتی) قیمت‌های خود را با نوسانات نرخ ارز کوک می‌کردند. این مساله در بازار وارداتی‌ها بیشتر به چشم می‌آمد. اما پس از اعلام نتیجه قطعی انتخابات 2020 آمریکا، همراه با کاهش انتظارات تورمی در بازارهای عمومی کشور از جمله بازار ارز نرخ‌ها در این بازار در مسیر کاهشی قرار گرفت. کاهش نرخ ارز سبب افت قیمت خودروهای وارداتی در بازار شد.
هر چند بار دیگر در بهمن ماه نمودار قیمتی تا حدودی صعودی شد، اما دیگر این موج افزایش قیمت رمقی نداشت.
با آغاز مذاکرات احیای برجام در فروردین ماه 1400 و چشم‌انداز گرگ و میش از سرگیری واردات خودرو روند نزولی قیمت در بازار وارداتی‌ها آغاز شد.
افت‌و‌خیز قیمتی محصولات موجود در بازار
طبق داده‌های بازار نیازمندی‌های آنلاین «دیوار» قیمت 91 محصول صفر کیلومتر اعم از داخلی، مونتاژی و وارداتی مورد بررسی قرار گرفته است. در میان این محصولات، بیشترین رشد قیمت در اردیبهشت‌ماه به نسبت فروردین سال‌جاری شامل پراید وانت یا همان پراید 151 شده است. این محصول تجاری سبک در فروردین با قیمت 110 میلیون و 200 هزار تومان در بازار در دسترس خریداران بوده است. اما در اردیبهشت امسال 7 میلیون و 400 هزار تومان به قیمت این خودرو اضافه شده تا قیمت آن در بازار به 117 میلیون و 600 هزار تومان برسد.
در حالی که پراید 151 پرچمدار بیشترین رشد قیمت در بازه زمانی یاد شده است، اما برلیانس H230 با گیربکس دستی نیز بیشترین افت قیمت را در میان 91 محصول یاد شده به نام خود ثبت کرده است.
این خودروی مونتاژی در فروردین با قیمت 266 میلیون و 300 هزار تومان توسط فروشندگان به بازار عرضه شده بود. طی اردیبهشت امسال برلیانس H230 حول و حوش 24 میلیون تومان از قیمت خود را در بازار از دست داد.
متقاضیان این خودرو در اردیبهشت‌ماه می‌توانستند با پرداخت 242 میلیون و 400 هزار تومان این خودرو را در اختیار بگیرند.
حال سری به هر یک از سه بازار داخلی، مونتاژی و وارداتی می‌زنیم تا ببینیم طی بازه زمانی یاد شده در هر یک از بازارهای داخلی، مونتاژی و وارداتی سکه بیشترین رشد و بیشترین افت قیمت‌ها به نام کدام خودروها ضرب شده است.
از بازار خودروهای داخلی شروع می‌کنیم. در این بازار در بین 39 محصول موجود وانت پراید توانسته در اردیبهشت به نسبت فروردین سال‌جاری رکوردار بیشترین رشد قیمت در این بازار باشد. وضعیت افت‌و‌خیز قیمتی این خودرو را پیش‌تر بررسی کردیم.
اما در میان محصولات صفر کیلومتر داخلی دانگ فنگ H30 کراس عنوان بیشترین افت قیمت را تصاحب کرده است.
این خودرو در فروردین با قیمت 365 میلیون و 900 هزار تومان در بازار قابل خریداری بود. اما این محصول چینی ایران‌خودرو در اردیبهشت‌ماه 15 میلیون و 800 هزار تومان از قیمت خود را از دست داد. فروشندگان در دومین ماه از سال‌جاری این محصول را با قیمت 350 میلیون و 100 هزار تومان به بازار عرضه کردند.
این خودرو افت قیمتی در بیش از 4 درصد را به خود دیده است.
در بازار مونتاژی‌ها برلیانس H230 بیشترین افت قیمت را تجربه کرد. پیش‌تر افت و خیز این محصول چینی مونتاژی را بررسی کردیم.
اما بیشترین صعود قیمتی در بازار مونتاژی‌ها در بازه زمانی یاد شده به MVM X22 با گیربکس دستی اختصاص دارد.
این محصول در فروردین با قیمت 358 میلیون و 400 هزار تومان در بازار موجود بود. اما این محصول مونتاژی در اردیبهشت با رشد 4 درصدی قیمت خود را به 372 میلیون و 700 هزار تومان رساند. بررسی بازار وارداتی‌ها هم نشان می‌دهد در میان محصولات صفر کیلومتر بازار اپتیما محصول کره که توسط خودروسازی کیا تولید می‌شود بیشترین افت قیمت را در بازه زمانی یاد شده به نام خود ثبت کرد.
این خودروی سدان که در بازار فروردین‌ماه قیمتی حول و حوش یک میلیارد و 830 میلیون تومان داشت در اردیبهشت امسال حدود 62 میلیون تومان از قیمت خود را از دست داد. بنابراین کیا اپتیما افت قیمتی بیش از 4 درصد را تجربه کرده است.
اما BMW مدل 530 در بازار صفر کیلومترهای وارداتی‌ها بیشترین رشد قیمت را داشته است.
این خودروی آلمانی در فاصله اردیبهشت تا فروردین امسال حدود 116 میلیون به قیمت خود اضافه کرده است.
در فروردین این خودرو با قیمت 4 میلیارد و 601 میلیون تومان قابل خریداری بود اما در اردیبهشت قیمت آن رشد 5/ 2 درصدی کرد و به حدود 4 میلیارد و 716 میلیون تومان رسید.
