«دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد
فتح مرزهای جدید قیمت در بازار خودرو
طی چهار ماه و نیمی که از سال ۹۹ گذشته اما بازار خودرو متاثر از عوامل مختلف التهابات زیادی را تجربه کرده و در این بین، نقش نوسان بازار ارز، تورم انتظاری و کمبود عرضه در رشد قیمت‌ها بیش از سایر عوامل بوده است. در این مدت هر گاه بازار ارز (و طلا و سکه) روندی صعودی به خود می‌گرفت، نوک پیکان منحنی قیمت خودرو نیز رو به بالا می‌رفت. به خصوص طی چند هفته گذشته که نرخ دلار تا ۲۵ هزار تومان هم رشد کرد، قیمت خودروهای داخلی هم بالاتر رفت. هرچند خیلی‌ها انتظار داشتند با آرامش نسبی در بازار ارز، قیمت خودروهای داخلی نیز تثبیت شده و حتی رو به نزول برود، اما این اتفاق رخ نداد. دو سه هفته پیش که قیمت ارز به حدود ۲۰ هزار تومان افت کرد و سکه نیز به زیر ۱۰ میلیون تومان برگشت، قیمت خودروهای داخلی همچنان بالا ماند و حتی شیبی ملایم از افزایش را هم تجربه کرد. حالا هم که نرخ ارز (در مقایسه با روزهایی که به کانال ۲۰ هزار تومان بازگشته بود) بالا رفته و طلا و سکه نیز متاثر این موضوع و البته سرکشی‌های طلای جهانی، صعود قیمت داشته‌اند، بازار خودرو کماکان روزهای گرانی را پشت سر می‌گذارد. در تحلیل اینکه چرا منحنی قیمت خودرو حتی در دوران آرامش نسبی ارز و طلا نیز کوتاه نیامد و حرکت به سمت بالا را ادامه داد، مسائل مختلفی از سوی کارشناسان مطرح می‌شود. اولین موضوعی که کارشناسان از آن به‌عنوان محرک قیمت خودرو یاد می‌کنند، کمبود عرضه است.
به گفته آنها، تا وقتی عرضه با تقاضا همخوانی نداشته باشد، آرامش پایدار در بازار خودرو انتظاری تقریبا بیهوده است. حتی حالا که صحبت از قیمت‌گذاری خودرو در بورس می‌شود، بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقدند اگر رابطه عرضه و تقاضا متعادل نشود، شاهد کاهش قیمت نخواهیم بود. این مساله در ماجرای قیمت‌گذاری خودرو در حاشیه بازار هم وجود دارد، چه آنکه اگر عرضه با تقاضا نخواند، نمی‌توان منحنی قیمت را در حد قابل توجهی پایین آورد. در حال حاضر نیز جدا از اینکه عرضه به بازار به دلیل تولید زیر ظرفیت، کم است، نکته دیگر اینجاست که یکی از دو خودروساز بزرگ کشور در تعطیلات تابستانی قرار دارد. در این مورد، یکی از فعالان بازار خودرو به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید:در حال حاضر سایپا و زیرمجموعه‌اش پارس خودرو در تعطیلات تابستانی قرار دارند و این موضوع سبب شده روند عرضه محصولات آنها به بازار کندتر شود. وی با بیان اینکه چندی دیگر ایران خودرو هم به تعطیلات تابستانی خواهد رفت، می‌افزاید:با تعطیلی این خودروساز، چالش کاهش عرضه تا اوایل شهریور ادامه خواهد داشت و بعد از آن نیز باید منتظر ماند و دید روند تولید خودروسازان به چه شکل خواهد بود. به گفته وی، در حال حاضر منحنی قیمت هرچند کند، اما به هر حال افزایشی است و به نظر می‌رسد با توجه به وضعیت نامناسب عرضه، این روند ادامه دار خواهد بود، البته نه با شیبی تند. گفته‌های این فعال بازار اما در حالی است که به جز مساله عرضه، محرک‌های دیگری نیز هستند که امکان دارد منحنی قیمت بازار خودرو را دوباره تحریک کنند. در این بین، افزایش نرخ ارز (که ظاهرا این روزها باز هم کلید خورده)، می‌تواند قیمت خودروهای داخلی را بیشتر و بیشتر بالا ببرد. در کنار این موضوع اما نمی‌توان از تاثیر تورم انتظاری بر منحنی قیمت نیز گذشت.
در واقع نااطمینانی شهروندان به آینده اقتصادی کشور می‌تواند بر التهابات بازار خودرو بیفزاید، همان طور که تا به امروز نقشی موثر در رشد قیمت داشته است. در این مورد، برخی فعالان بازار عنوان می‌کنند مشتریان به دنبال فروش خودرو به بالاترین قیمت ممکن هستند، زیرا می‌خواهند به واسطه این کالا (خودرو) ارزش پول خود را حفظ کنند.
هرچه هست، بازار خودرو این روزها همچنان روزهای پر التهابی را تجربه می‌کند و دلالان و واسطه‌گران در آن جولان می‌دهند و این موضوع ریشه در دو نرخی بودن خودروها دارد. به واسطه قیمت‌گذاری دستوری، اختلافی بسیار زیاد بین نرخ کارخانه و بازار خودروها به وجود آمده و رانتی گسترده در بازار خودرو وجود دارد و از همین رو دلالی و واسطه‌گری حسابی داغ است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، تداوم دو نرخی بودن به معنای ادامه واسطه‌گری در بازار خودرو است، بازاری که تحت تاثیر نرخ ارز، عرضه، تورم انتظاری و... روزهای پر نوسانی را به خود می‌بیند و احتمالا همچنان خواهد دید.
کف قیمت به ۱۰۰ میلیون نزدیک شد
اما سری به بازار خودرو بزنیم و ببینیم منحنی قیمت در شرایطی قرار دارد. بنابر گفته فعالان بازار، منحنی قیمت خودرو همچنان روندی صعودی دارد، منتها شیب آن فعلا ملایم است. بر این اساس، در حال حاضر قیمت پراید در مدل ۱۳۱ به ۸۹ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده و برای خرید مدل ۱۱۱ این محصول نیز باید ۹۳ میلیون تومان هزینه کرد. ثبت این قیمت‌ها برای پراید در حالی است که گفته می‌شود تولید خودروی موردنظر در سایپا و پارس‌خودرو متوقف شده است. البته سایپایی‌ها هنوز رسما خبر توقف تولید پراید را اعلام نکرده‌اند، اما پیش‌تر وعده داده بودند که این محصول تا پایان تیر حذف خواهد شد. باید منتظر ماند و دید پراید در نهایت با چه قیمتی از خودروسازی و بازار خودروی کشور خداحافظی خواهد کرد. آیا پراید به قله ۱۰۰ میلیون تومان خواهد رسید؟ باید صبر کرد و دید.
اما در بین دیگر خودروهای داخلی، قیمت ساینا یکی از محصولاتی که قرار است بخشی از جای خالی پراید را پر کند، به ۱۰۸ میلیون تومان رسیده است. همچنین تیبا به‌عنوان جانشین اصلی پراید نیز این روزها قیمتی حدودا ۹۷ میلیون تومانی دارد. با توجه به اینکه پراید حذف شده، چیزی به تحقق پیش‌بینی کارشناسان مبنی بر رسیدن کف قیمت خودرو به ۱۰۰ میلیون تومان (در بازار آزاد) نمانده است.
فعالان بازار اما در مورد قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ عنوان می‌کنند که این محصول در حال حاضر قیمتی برابر با ۱۷۰ میلیون تومان دارد. پژو ۲۰۶ تیپ ۵ هم با ثبت رکوردی جدید، حالا خودرویی ۲۰۱ میلیون تومانی به شمار می‌رود. از بازار دنا پلاس نیز خبر می‌رسد خودروی موردنظر قیمتی برابر با ۲۶۷ میلیون تومان دارد که نشان می‌دهد این محصول هم پا به پای باقی خودروها از نردبان قیمت بالا رفته است. در بین محصولات مونتاژی و حذفی خودروسازی کشور نیز قیمت پژو ۲۰۰۸ از ۷۴۰ میلیون تومان نیز گذشته و برای خرید مزدا۳ هم باید بالغ بر ۸۲۰ میلیون تومان هزینه کرد. قیمت سراتو نیز از مرز ۵۳۰ میلیون تومان گذشته است، خودرویی که گویا دیگر مونتاژ نمی‌شود. در نهایت اما برای خرید ساندرو مدل استپ وی نیز باید بیش از ۳۸۵ میلیون تومان هزینه کرد.
