دردسر «یدکی» خودروهای چینی
حدود دو دهه از حضور خودروسازان چینی در ایران میگذرد و آنها در این سالها بهخصوص با بهره گرفتن از تحریم اروپاییها و خودروسازان آسیایی غیرچینی علیه صنعت خودروی کشور، جای پای خود را در این بازار سفتتر و محکمتر کردهاند. در حال حاضر خودروهای چینی سهم قابلتوجهی از صنعت و بازار خودروی ایران را به خود اختصاص دادهاند و با توجه به آزاد شدن واردات، این سهم بیشتر نیز خواهد شد. این در حالی است که خودروهای چینی از گذشته تا به امروز چالشی بزرگ را برای مشتریان ایرانی به همراه داشتهاند و آن «کمبود قطعات یدکی و ضعف خدمات پس از فروش» بوده است. این چالش این روزها و به دو دلیل، بزرگتر شده و اگر فکری به حال حل آن نشود، در آیندهای نهچندان دور به بحرانی بزرگ برای مالکان خودروهای چینی در کشور تبدیل خواهد شد. دلیل نخست، رشد تیراژ خودروهای چینی در ایران و متنوع شدن آنهاست که با رشد کمی و کیفی خدمات پس از فروش، هماهنگی نداشته است. دلیل دیگر نیز عدم داخلیسازی عمیق قطعات خودروهای چینی در ایران است که البته برخی کارشناسان معتقدند داخلیسازی این قطعات با توجه به هزینه تولید بالاتر نسبت به چین، چندان صرفه اقتصادی ندارد.
به هر حال این دو عامل اصلی سبب شدهاند مشتریان ایرانی خودروهای چینی با دردسر بزرگی به نام کمبود قطعات یدکی مواجه شوند. آن طور که رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودروی تهران عنوان کرده، بعضا در خودروهای چینی مشکل رادیاتور، توربو شارژ و قطعات اصلی موتور برای مردم بحرانهایی را به وجود آورده است. علیرضا نیکآیین در گفتوگو با خبرگزاری تسنیم این پرسش را مطرح کرده که چرا هیچ توجهی به خدمات پس از فروش خودروهای چینی نمیشود.
به گفته وی، هر روز شاهد حضور انواع خودروهای چینی در سطح بازار هستیم غافل از اینکه هیچ توجهی به تامین قطعات این خودروها نمیشود، خودروهای موردنظر در صورت بروز مشکل، در تعمیرگاهها زمینگیر میشوند.وی این را نیز میگوید که «واردکنندگان به صورت سلیقهای اقدام به واردات قطعاتی میکنند که برای آنها ۲۰۰ تا ۳۰۰درصد سود دارد و در این بین، واحدهای نظارتی رسیدگی لازم را در بازار انجام نمیدهند.» به گفته رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودروی تهران، در خودروهای چینی، قطعات ریز بسیار کمیاب هستند و حتی در نصب یک گلگیر نیز مشکل تامین قطعه وجود دارد.
با توجه به چالش بزرگی که گریبان مالکان خودروهای چینی در ایران را گرفته -ضعف خدمات پس از فروش- توجه بیش از پیش وزارت صمت به این ماجرا و در نظر گرفتن راهکارهایی برای تعدیل آن، ضروری به نظر میرسد. اهمیت این ماجرا اتفاقا حالا که وزارت صمت بر رشد تیراژ خودروهای چینی متعلق به بخش خصوصی اصرار دارد، بیشتر و بیشتر است، زیرا در صورت کمتوجهی به موضوع خدمات پس از فروش، رشد تیراژ میتواند عملا به معنای پررنگتر شدن چالش خدمات پس از فروش خودروهای چینی و حتی تبدیل آن به یک بحران باشد.