معادن ذغال‌سنگ چین

مترجم: شادی آذری

اگرچه معادن ذغال‌سنگ چین برای بسیاری مرگبار بوده‌اند، اما خطرات آنها رو به کاهش گذارده است. در اوایل ماه جاری مقامات چین با برگزاری یک کنفرانس، نجات معجزه‌آسای ۶۹ نفر از معدنکارانی را که تصور می‌رفت در جریان سیل ناپدید شده‌اند، جشن گرفتند. در هفته جاری مقامات نسبت به قصورشان برای نجات ۱۸۱ نفر از دو معدن دیگر سکوت اختیار کردند. آمار رسمی حاکی از آن است که از زمان روی کارآمدن حزب کمونیست در سال ۱۹۴۹ ، ۲۵۰۰۰۰ نفر در معادن چین جان خود را از دست دادند. تنها در سال جاری بیش از ۲۰۰۰ نفر در این معادن هلاک شدند. البته به‌رغم این آمار تکان‌دهنده، به نظر می‌رسد رکورد ایمنی در صنعت ذغال‌سنگ چین به آرامی رو به بهبود است.

تازه‌ترین حادثه بسیار ناگوار بود. روز هفدهم ماه اوت یک رودخانه آب‌بندهای خود را بر سر انشعاباتش ویران کرد و دو معدن را در آب فرو برد. بیش از ۵۰۰ نفر باتقلا خود را به محل امنی رساندند اما بقیه با جریان آب به عمق ۹۰۰ متری فروبرده شدند.

بی‌شک اقدامات گروه نجات کند انجام شد و شاید تا حدودی ناکارآمد بود. تا چند روز پس از حادثه هنوز آب‌بندها تعمیر نشده بود و پمپ‌هایی که در آن شرایط حیاتی بودند هنوز نرسیده بودند. وابستگان قربانیان تلاش می‌کردند دریابند که چرا اوضاع چنین است و چه روی می‌دهد.

ذغال‌سنگ بیش از ۷۰درصد انرژی کشور چین را تامین می‌کند و هیچ جایگزین دیگری تا این اندازه ارزان و در دسترس نیست. بخش اعظم این ذغال‌ها توسط شرکت‌های بزرگ و با قراردادهای بلندمدت استخراج می‌شوند اما قیمت ذغال در بازار آزاد طی سال‌های اخیر آنقدر افزایش یافت که امکان تولید بیشتر و تعداد تولیدکنندگان بیشتر را فراهم آورد. بسیاری از معادن ازجمله یکی از دو معدنی که در هفته جاری دچار سیل شد، هیچ مجوزی برای فعالیت‌هایشان ندارند.

سایر شرکت‌ها حقوق رسمی نسبت به ذغال سنگی که استخراج می‌کنند ندارند و انگیزه کمی هم برای سرمایه‌گذاری بر مهندسی و تجهیزات دقیق و کافی دارند. ذغال‌سنگ به طور عمده از معادن عمیق که به ثبت رساندن آنها آسان اما استخراج از آنها خطرناک است تولید می‌شود. اینگونه معادن معمولا بهره‌وری کمتری هم نسبت به معادن روباز دارند.

دولت چین اعلام کرده است که این معادن کوچک یک سوم تولید ذغال‌سنگ کشور را تامین می‌کنند اما دوسوم مرگ‌های معادن نیز مربوط به آنهاست. در اواسط سال ۲۰۰۵ بحثی سخت برای بستن معادن غیرایمن در گرفت و ادعا شد که ۱۰۰۰۰ مورد این از اینگونه معادن تا پایان آن سال تعطیل شد.

تقاضای انرژی در چین هم‌اکنون آنقدر زیاد است که تنها شرکت‌های بزرگی که سرمایه کافی برای ساخت تجهیزات غول‌پیکر دارند می‌توانند امیدوار باشند که از پس نیازهای آن برمی‌آیند. در فضای کار چین روزبه‌روز این واقعیت شفاف‌تر می‌شود که معادن دارای مجوز که به‌صورت حرفه‌ای و توسط شرکت‌های بزرگ مورد استخراج قرار می‌گیرند، نه تنها ایمن‌ترند، بلکه بهره‌وری آنها بالاتر است و نظام مالیاتی برای آنها تسهیلات بیشتری در نظر می‌گیرد.

یک شرکت چینی به نام شنهوا انرژی، هم‌اکنون در بازار سهام ارزشی معادل ۶۳میلیارد دلار دارد و به‌زودی به بزرگترین و باارزش‌ترین تولیدکننده ذغال‌سنگ جهان تبدیل خواهد شد.

یکی از شرکت‌های وابسته به این شرکت، نسبت به تولید خود حوادث کمتری در مقایسه با میانگین معادن در آمریکا دارد. همزمان با رشد چنین شرکت‌هایی، خسارت‌های جانی شاهد کاهش بسیار شدیدی است. در دهه ۵۰ میلادی به‌طور میانگین ۷۰۰۰۰ نفر هر سال در معادن ذغال‌سنگ چین جان می‌باختند. این رقم در دهه ۸۰ میلادی به ۴۰۰۰۰ نفر رسید، در دهه ۹۰ به ۱۰۰۰۰ نفر و از سال ۲۰۰۰ تاکنون به کمتر از ۶۰۰۰ نفر در سال. اما این به هیچ‌وجه تسلی برای بازماندگان حادثه این هفته نیست.