در پایان اجلاس تاریخی تهران صادر شد
بیانیه نهایی سران عدم تعهد
دنیای اقتصاد - شش روز مذاکرات هیات‌های ۱۲۰ کشور جهان در شانزدهمین نشست سران جنبش عدم تعهد، شامگاه جمعه با صدور بیانیه‌ای در تهران به پایان رسید، تا دوره سه ساله ریاست ایران بر این جنبش رسما آغاز شود. مذاکراتی که پس از چهار روز زمینه‌سازی هیات‌های کارشناسی و وزرای خارجه، در روزهای پنج شنبه و جمعه با رایزنی‌های سران کشورها به اوج خود رسید. محمد مرسی، رییس‌جمهور مصر، مان موهان سینگ، نخست‌وزیر هند و بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد از جمله مهم‌ترین مقاماتی بودند که در اجلاس تهران حاضر شدند و به تبیین مواضع خود پرداختند. از ایران نیز علاوه بر محمود احمدی نژاد که ریاست دوره‌ای جنبش را از رییس‌جمهور مصر تحویل گرفت، مقام معظم رهبری هم در افتتاحیه نشست سران حاضر شدند و سخنرانی کردند. در پایان نشست سران غیرمتعهدها در تهران، بیانیه‌ای در ۱۱ بند منتشر شد که در آن بر اصلاح ساختار سازمان ملل متحد، مخالفت با تحریم‌های یکجانبه اقتصادی و دیگر اقدامات تهدید آمیز علیه کشورها و حق مسلم همه ملت‌ها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح‌جویانه تاکید شده است. در پایان اجلاسیه شش روزه «نم» در تهران صادر شد
بیانیه ۱۱ بندی سران عدم تعهد
دنیای‌اقتصاد- مرجان توحیدی: ساختمان اجلاس سران واقع در خیابان ولنجک تهران که از مدت‌ها پیش مهیای برگزاری شانزدهمین دوره اجلاس جنبش غیرمتعهدها شده بود در روزهای نهم و دهم شهریورماه بالاخره میزبان ۱۲۰ هیات از کشورهای عضو جنبش شد.
اجلاسی که از پنجم شهریورماه آغاز شد و جمعه شب هم با برگزاری مراسم اختتامیه و انتقال ریاست آن به ایران و البته صدور بیانیه‌ای ۱۱ بندی پایان پذیرفت. بیانیه‌ای که تقریبا تامین‌کننده و تاییدکننده دیدگاه‌های ایران در سیاست خارجی است. موضوعاتی همچون محکومیت تحریم‌های یکجانبه اقتصادی علیه کشورها و تهدیدهای کشورها علیه تاسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای و دخالت‌های غیرقانونی کشورها در امور داخلی یکدیگر و همچنین برخورداری از حق استفاده صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای اشاره شده است. در این بیانیه تاکید شده است که کشورهای عضو جنبش توافق می‌کنند که از اجرای تحریم‌های یکجانبه اقتصادی و دیگر اقدامات تهدید آمیز علیه کشورها خودداری کنند. همچنین هرگونه تهدید علیه فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز کشورهای عضو هم در این بیانیه ناقض منشور سازمان ملل و مقررات آژانس به شمار می‌آید. از دیگر مفاد این بیانیه می‌توان به موضوع فلسطین اشاره کرد. در این بخش از بیانیه اشغال فلسطین توسط رژیم صهیونیستی علت اصلی بحران خاورمیانه خوانده شده و راه‌حل این بحران هم ایجاد کشوری فلسطینی به پایتختی قدس اعلام شده است. در این بیانیه همچنین به موضوع اصلاح ساختار نظام سازمان ملل متحد اشاره شده و آمده است که احیا و تقویت نقش مجمع عمومی سازمان ملل، از جمله در زمینه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی تجدید ساختار شورای امنیت با این هدف که این دو نهاد منعکس کننده واقعیت‌های جهان امروز باشند، ضروری است. تمامی موارد مذکور از جمله موضوعاتی است که ایران در دیپلماسی خود به آنها توجه زیادی داشته و از تریبون‌های مختلف درباره این موضوعات سخن گفته است. بیانیه مذکور حاصل نشست شش روزه تهران است که در نهایت به اجماع سران کشورهای عضو در روزهای پنج‌شنبه و جمعه رسید که البته روز پنج‌شنبه (اولین روز از نشست دو روزه سران) برنامه‌ها متنوع‌تر و سخنرانی و سخنران‌ها هم از اهمیت خاصی برخوردار بودند. نشستی که سخنران اصلی آن مقام معظم رهبری بودند و پس از آن هم نشست با سخنرانی محمد مرسی رییس جمهور مصر آغاز و سپس ریاست به محمود احمدی نژاد واگذار شد؛ هرچند که مرسی ترجیح داد تا در طول سخنرانی احمدی‌نژاد همچنان جایگاه ریاست را حفظ کند و صندلی خود را ترک نکند. دبیرکل سازمان ملل و رییس مجمع عمومی این سازمان هم از جمله میهمانان ویژه مراسم بودند که هر یک به سخنرانی پرداختند. موضوع نحوه حل بحران سوریه و نگاه به آن، چگونگی مرتفع شدن مناقشه فلسطین و بحث خلع سلاح هسته‌ای و البته حق بهره مندی از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای موضوعاتی بود که در صحبت‌های سخنرانان اصلی مراسم و به ویژه مرسی و بان منعکس شد و رییس جمهور ایران هم ترجیح داد تا درباره موضوعاتی همچون انتقاد از نظام سرمایه‌داری و نظام حاکم بر جهان و مشکلات کشورهای اروپایی و ایالات متحده سخنرانی کند. این سخنرانی‌ها محور نشست صبح را تشکیل می‌داد و پس از آن عکس یادگاری خاتمه بخش، برنامه صبحگاهی پنج شنبه بود. نشست عصر، اما به صورت غیررسانه‌ای برگزار شد. روز دوم هم سران کشورهایی که به عدد ۵۰ تن رسیده بودند درباره موضوعات مختلفی ازجمله حل بحران سوریه و موضوعات مبتلا به کشورهای متبوعشان که عمدتا ضعف‌های اقتصادی را شامل می‌شد، سخنرانی کردند. این سخنرانی‌ها آن قدر طولانی شد که جلسه اختتامیه به جای ساعت ۱۸ ساعت ۲۲ و با ریاست احمدی‌نژاد برگزار شد. در این نشست تعدادی از اسناد به تصویب اعضا رسید و جلسه با سخنرانی محمود احمدی‌نژاد و اعلام ونزوئلا به عنوان دور بعدی این نشست خاتمه پیدا کرد و احمدی‌نژاد هم آرزو کرد که به میهمانان در تهران خوش گذشته باشد. این خاتمه حاصل نشستی شش روزه بود که از روز سه‌شنبه و چهارشنبه با گردهمایی وزیران خارجه اعضای جنبش ادامه یافته بود و در آن بر ورود تروئیکای نم بر حل موضوع سوریه تاکید شده بود و اسناد هم برای ارائه به اجلاس سران به تصویب اعضا رسیده بود.
محورهای اصلی سخنان مقامات بلندپایه
تلاش برای یافتن راه‌حل برای بحران سوریه و البته فلسطین و جلب حمایت اعضای جنبش از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای به ویژه درباره ایران محورهایی بود که ایران و برخی کشورهای عضو در پی کسب آن بودند و به دلیل اهمیت هم در سخنرانی‌های خود به آن اشاره مستقیم داشتند. از مرسی که کشورش ریاست دوره گذشته جنبش را بر عهده داشت تا دبیر کل سازمان ملل.
مرسی رییس‌جمهوری عربی مصر که برای نخستین بار بعد از تعلیق روابط ایران با قاهره دوران مبارک به ایران سفر کرده بود با نشستن بر صندلی ریاست جلسه را رسمیت بخشید و سخنان خود را آغاز کرد. او در اظهاراتش هم به اصلاح نظام سازمان ملل اشاره و هم بر ایجاد کشور فلسطینی و عضویت آن در سازمان ملل تاکید کرد. او حتی از جمال عبدالناصر رییس‌جمهور چپ‌گرای مصر و مخالف شدید اسرائیل و البته منتقد گروه اخوان‌المسلین در دوره خود تمجید و بر نقش جنبش به جهت فروکش کردن بحران‌های موجود در منطقه تاکید کرد. مرسی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع سوریه هم اشاره کرد وگفت که ما باید به دنبال آینده شکوفا برای سوریه باشیم و همبستگی خود را با یک نظام دموکراتیک که برآورده کننده نیاز مردم سوریه باشد اعلام کنیم. وی تاکید کرد: خونریزی سوریه به گردن همه ماست و همه ما باید درک کنیم که این خونریزی امکان ندارد جز از طریق یک دخالت کارآمد از طرف همه ما متوقف شود.
بان کی مون دبیر کل سازمان ملل نیز دیگر سخنران مهم این اجلاس بود. او در سخنانش هم به موضوع هسته‌ای ایران و هم سوریه اشاره کرد و گفت: اکنون که در جامعه بینالملل شاهد فشارهستیم می‌خواهم همه کشورها را ترغیب کنم که به صدای ملت خود گوش کنند و به تقاضای آنها برای عدالت، کرامت و حقوق بشر جامه عمل بپوشاند. وی اظهار کرد: از این تریبون با هرگونه تهدید از طرف یک کشور برای از بین بردن کشور دیگر و ادعای اینکه برخی وقایع تاریخی به وقوع نپیوسته است، مخالفت می‌کنم. این غلط است و تضعیف اصول حاکم بر جهان است. وی در خصوص بحران سوریه هم گفت: بحران سوریه با تظاهرات مسالمت‌آمیز شروع شد، اما سرکوب شد و در حال حاضر با خطر جنگ داخلی درازمدت در سوریه مواجه هستیم. بانکیمون تصریح کرد: کشورهایی که به هریک از طرفین سلاح می‌دهند در حال دامن زدن به فاجعه‌ای بزرگ هستند. ما با ۱۸ هزار نفر کشته نمی‌توانیم این مشکل را حل کنیم. همه طرفین را تشویق به پایان بحران می‌کنم.وی از دولت سوریه خواست با گوش دادن به حرف ملت بحران را پایان دهند. بان کی‌مون همچنین گسترش سلاح‌های هسته‌ای را بزرگ‌ترین تهدید برای جامعه جهانی خواند و گفت: نم این فرصت را به ایران می‌دهد که در عرصه بین‌المللی نقشی سازنده داشته باشد. ایران باید در برنامه‌های بین‌المللی مسوولانه برخورد کند. برای خاطر صلح و امینت در منطقه و دنیا از دولت ایران تقاضا می‌کنم اقدامات لازم را برای ایجاد اعتماد انجام دهد و نشان دهد برنامه‌های هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز است. وی ادامه داد: این کار از طریق رعایت مقررات سازمان انرژی اتمی و سازمان ملل امکان‌پذیر است. بانکیمون تاکید کرد: طرفین تهدیدآمیز صحبت نکنند چون هر خشونتی به خشونت دیگر می‌انجامد و به خونریزی منتهی می‌شود. رهبران از صدای خود برای کم کردن تنش‌ها استفاده کنند. محمود احمدی‌نژاد هم به عنوان رییس جلسه در سخنانی از ساختار حاکم بر شورای امنیت و نیز آنچه آن را حاکمیت سرمایه‌داری در جهان می‌داند، انتقاد کرد و گفت که مدیریت جهانی باید اصلاح شود. رییس‌جمهور همچنین ادامه داد که می‌توانیم با مشارکت همگانی، سازوکارهای لازم از جمله مرجع داوری سیاسی، صندوق پول، بانک، بیمه و ساختارهای اقتصادی مستقل داشته باشیم و با ابداع روش‌های جدیدی از تجارت، مانند تهاتر، مبادله با ارزهای ملی و حذف سلطه یک واحد ارزی خاص از مبادلات جهانی، شرایط بهتری برای ملت‌هایمان فراهم نماییم و بر سازوکارهای مدیریت جهانی تاثیر بیشتر و سازنده تری داشته باشیم. او همچنین در نشست اختتامیه نیز بار دیگر از عضویت آذربایجان و فیجی به‌عنوان اعضای جدید جنبش ابراز خرسندی کرد. در این نشست هم نمایندگان آسیا، اروپا و آمریکای لاتین به‌عنوان نمادی از جغرافیای تحت پوشش جنبش به سخنرانی پرداختند و در نهایت هم رییس‌جمهور خطاب به سران حاضر در جلسه گفت: همه اعضای جنبش عدم تعهد در سخنرانی‌های خود تاکید داشتند باید مراقب دشمنان مشترک که دشمنان بشریت هستند باشیم. آنها با ایجاد تفرقه در میان دولت‌ها فرصت تسلط بر جهان را برای خود ایجاد می‌کنند. وی ادامه داد: سران جنبش عدم تعهد در سخنرانی‌های خود همچنین بر ارتقای جایگاه جنبش و مقدمه‌سازی جهت ایجاد ساختارهای لازم برای هم‌افزایی و دخالت در مناسبات جهان تاکید دارند. احمدی‌نژاد ادامه داد: بنده با مشورت و همکاری شما باید برای استقرار دبیرخانه موقت و ایجاد ساختارهای لازم تلاش کنم.
آرزوی اقامت خوش برای میهمانان تهران خاتمه بخش صحبت‌های رییس جلسه و البته نشست دور شانزدهم در ساختمان خیابان ولنجک بود.
متن کامل بیانیه نهایی اجلاس تهران
بیانیه نهایی اجلاس جنبش عدم تعهد که در آن به مسائل متنوعی از جمله بحران‌های سیاسی و اقتصادی، موضوع فلسطین، حق دارا بودن انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای و صلح پایدار جهانی اشاره شده است، در ۱۱ بند منتشر شد. به گزارش دنیای اقتصاد، متن بیانیه شانزدهمین نشست سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در تهران درتاریخ ۹ و ۱۰ شهریور ۱۳۹۱ به این شرح است: ما سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد در شانزدهمین نشست خود در نهم و دهم شهریور ۱۳۹۱ در تهران، جمهوری اسلامی ایران، گرد هم آمده‌ایم و شرایط بین‌المللی را با هدف کمک موثر به حل مشکلات عمده‌ای که موجب نگرانی همه کشورهای عضو جنبش و کل بشریت است، مرور کردیم و با الهام از بینش، اصول و اهداف جنبش عدم تعهد که در کنفرانس‌های باندونگ (۱۹۵۵) و بلگراد (۱۹۶۱) مورد تاکید قرار گرفته‌اند و مبنای تلاش‌هایمان برای دستیابی به جهانی توام با صلح، برابری، همکاری و رفاه برای ملت‌ها هستند و با تمسک به تجارب جنبش در گذشته و توان بالقوه کنونی آن، با تاکید مجدد بر اینکه جنبش، اصول و اهداف جنبش عدم تعهد و شرایط کنونی بین‌المللی همچنان معتبرند، با تکیه بر دستاوردهای گذشته جنبش در مبارزه علیه امپریالیسم، استعمار، استعمار نو، نژادپرستی، آپارتاید، استکبار و تمامی اشکال مداخله خارجی، تجاوز، اشغال، سلطه جویی و تاکید بر لزوم کنارماندن از ائتلاف‌های معطوف به قدرت و رویارویی‌ها که همچنان محورهای اصلی در سیاست‌های جنبش خواهند بود، با تجدید عهد با اصول و اهداف جنبش عدم تعهد و تعهد به تلاش در جهت کمک سازنده برای افکندن طرحی نو در روابط بین‌المللی بر مبنای اصولی همچون همزیستی مسالمت‌آمیز، همکاری منصفانه بین ملت‌ها و حق برابری کشورها، با تاکید بر اصول شامل: حاکمیت ملی کشورها برابری دولت‌ها، تمامیت ارضی کشورها و عدم دخالت در امور آنها؛ با اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از اقدامات تجاوزکارانه و دفع این اقدامات یا دیگر انواع نقض صلح، تشویق و ترغیب همگان به حل و فصل اختلافات بین‌المللی به طرق صلح‌آمیز یا به هر طریقی که صلح و امنیت بین‌المللی و عدالت به خطر نیفتد؛ ضمن خودداری از تهدید یا استفاده از زور علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی هر کشور به هر طریقی که مغایر اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد باشد، با توجه به نکات فوق اعلام می‌کنیم:
۱- شکل گیری نظامی منصفانه، جامع، شفاف و موثر برای مدیریت مشترک جهانی، بر مبنای عدالت و انصاف و مشارکت همه کشورها، جهت مواجهه با چالش‌ها و مخاطرات کنونی که از تهدیدات امنیتی، خطرات زیست‌محیطی، تغییر آب و هوا، مهاجرت، بیماری‌های واگیردار، اقدامات اقتصادی بین‌المللی و غیره ناشی می‌شود، ضروری است. برای برپایی چنین نظامی اعضای جنبش عدم تعهد باید مواضع خود را هماهنگ و نیروهای خود را بسیج نموده و در جهت تامین منافع کشورهای در حال توسعه گام بردارند. در این رابطه، اولویت‌هایی به شرح زیر باید در نظر باشد:
الف- حوزه مدیریت مشترک جهانی بسیار گسترده بوده و علاوه بر موضوعات مربوط به توسعه، بسیاری از دیگر مسائل و موضوعات مورد توجه و نگرانی کشورها را نیز شامل می‌شود.
جهان با چالش‌هایی در زمینه‌های امنیتی، اجتماعی، زیست‌محیطی، بهداشتی، پناهندگان، مواد مخدر، جرائم سازمان یافته فراملی، حملات سایبری و تروریسم، مواجه است. حفظ صلح و امنیت بین‌المللی همچنان در صدر دستور کار بسیاری از کشورها قرار دارد. ساختار کنونی تصمیم‌گیری بین‌المللی در زمینه صلح و امنیت ناکارآمد است و در برابر تغییر از خود مقاومت بیشتری نشان می‌دهد.
ب- سازمان ملل متحد به عنوان نهادی جهانشمول باید نقشی اساسی در شکل‌دهی به چارچوب حقوقی و اساسی مدیریت جهانی ایفا نماید. لذا، این سازمان می‌تواند و باید نقشی مهم در تلاش برای یافتن راه حل‌های مشترک برای مسائل مشترک مانند ایجاد هماهنگی بین تمامی سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دیگر داشته باشد. برای اینکه سازمان ملل متحد در خط مباحث مربوط به مدیریت جهانی قرار گیرد تقویت و اصلاح آن باید در مرکز توجه باشد. برای دستیابی به چنین هدفی، احیاء و تقویت نقش مجمع عمومی سازمان ملل، از جمله در زمینه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی تجدید ساختار شورای امنیت با این هدف که این دو نهاد منعکس کننده واقعیت‌های جهان امروز باشند، ضروری است.
ج- اهمیت و جایگاه فزاینده کشورهای در حال توسعه از نظر اقتصادی باید در ساختارهای مدیریتی نهادهای کلیدی بین‌المللی انعکاس یابد. تصمیمات کلیدی مربوط به موضوع مدیریت جهانی دیگر نمی‌توانند در انحصار گروه کوچکی از کشورهای توسعه یافته بمانند. با توجه به اینکه سیاست‌گذاری در قبال شمار کثیری از موضوعاتی انجام می‌شود که همه کشورها را تحت تاثیر قرار می‌دهند، ضروری است که کشورهای در حال توسعه حضور و نقش بیشتری در نهادهای مهمی که در صدد هماهنگی سیاست‌ها در سطح بین‌المللی هستند، داشته باشند.
د - بحران‌های چند سال اخیر عدم کفایت‌ها و نارسایی‌های نهادهای مالی و اقتصادی بین‌المللی را برای پرداختن به بحران‌ها و حرکت در جهت ایجاد هماهنگی‌‌های لازم در سطح کلان، عیان ساخته است. از آنجا که این نهادها طی دوره بعد از جنگ دوم ایجاد شده‌اند، قادر به حل و فصل چالش‌های جهان کنونی نیستند و این امر تاثیرات سوئی در کشورهای در حال توسعه دارد.
ه - در جامعه بین‌المللی هر ملتی دارای ارزش‌ها و نظرات خاص خود است. زندگی صلح‌آمیز و توام با همکاری در صورتی میسر است که تنوع در جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده و مورد احترام باشد. لذا تلاش برای تحمیل ارزش‌ها بر سایر اعضای جامعه بین‌المللی باید پرهیز شود.
۲- اشغال سرزمین فلسطین و جنایات مستمر رژیم صهیونیستی بر اراضی اشغالی همواره علت اصلی وضعیت بحرانی در خاورمیانه بوده است. هر راه‌حلی برای این بحران مستلزم پایان بخشیدن به اشغال، اعاده حق لاینفک مردم فلسطین در خصوص حق تعیین سرنوشت آنها و ایجاد کشوری پایدار و مستقل در فلسطین با پایتختی قدس شریف است. اعاده حقوق ملی مردم فلسطین، تنها راه برقراری صلح پایدار و منصفانه در منطقه است.
۳- نژاد پرستی و تبعیض نژادی توهین آشکاری به کرامت و برابری انسان‌ها است. اشکال جدید نژاد پرستی و جنایات مرتبط با آن در قسمت‌های مختلف جهان موجب نگرانی بسیار است. لذا، ضروری است که با اتخاذ تصمیمات قاطع و داشتن اراده سیاسی به تمامی اشکال و نمادهای نژاد پرستی و تبعیض نژادی، بیگانه هراسی، اسلام هراسی و مانند آن و بردگی تحت اشکال جدید و قاچاق انسان در هر جایی که اتفاق افتد، پرداخته شود.
۴- تمامی انواع حقوق بشر غیر قابل تفکیک و مرتبط با هم هستند. مسائل حقوق بشری باید بر اساس همکاری و رویکردی سازنده، غیر تقابلی، غیرگزینشی، عادلانه، منصفانه، بی‌طرفی، متوازن، عینی و دور از ملاحظات سیاسی مد نظر قرار گیرند. احترام به تنوع فرهنگی، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی، عدم مداخله در امور داخلی کشورها، با مد نظر قرار دادن ویژگی‌های فرهنگی، مذهبی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی هر کشور از دیگر اصولی است که باید مبنای پرداختن به موضوعات حقوق بشری باشد. توجه ویژه به حقوق و ظرفیت‌های زنان و جوانان و مشارکت آنان در فرآیندهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ضرورت دارد.
۵-تسلیحات هسته‌ای غیر انسانی‌ترین سلاح‌هایی هستند که تاکنون ساخته شده‌اند. حفظ و نگهداری توان هسته‌ای تاکتیکی و راهبردی و مدرن‌سازی مستمر آنها و دکترین‌های نظامی نوین که توجیه‌گر استفاده از آنها، خصوصا علیه کشورهای فاقد سلاح‌هسته‌ای هستند، بزرگ‌ترین تهدید علیه افراد بشرند. پیمان منع اشاعه سلاح‌های هسته‌ای حقی را برای کشورهای دارنده تسلیحات هسته‌ای جهت حفظ زرادخانه‌های خود به طور نامحدود به‌وجود نمی‌آورد. کشورهای یاد شده باید به تعهدات خود در چارچوب ماده ۶ پیمان منع اشاعه برای نابودی کلیه سلاح‌های هسته‌ای خود در یک چارچوب زمانی مشخص عمل کنند و در این راستا تدوین کنوانسیون جامع امحاء سلاح‌های هسته‌ای ضرورت دارد.
۶- تمامی کشورها باید بتوانند از حق مسلم و انکار ناپذیر خود برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای مقاصد صلح جویانه، بدون تبعیض و منطبق با تعهدات حقوقی مربوطه بهره‌مند شوند. بنابراین، هیچ چیزی نباید به نحوی تفسیر شود که حق کشورها برای توسعه انرژی‌اتمی برای مقاصد صلح‌آمیز را منع نموده یا محدود نماید. تصمیمات و انتخاب کشورها، از جمله جمهوری اسلامی ایران در زمینه استفاده صلح آمیز از فناوری هسته‌ای و سیاست‌هایشان در زمینه چرخه سوخت باید محترم شمرده شود.
۷- مصونیت فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای باید محترم شمرده شود و هرگونه حمله یا تهدید به حمله علیه تاسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای فعال یا درحال ساخت به منزله خطری جدی علیه انسان‌ها و محیط زیست بوده و نقض جدی حقوق بینالملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به شمار می‌آید. بنابراین، تدوین سندی جامع و بین‌المللی که حمله یا تهدید به حمله علیه تاسیسات هسته‌ای مورد استفاده برای تولید انرژی را منع کند، مورد نیاز مبرم است.
۸- کشورهای عضو جنبش عدم تعهد توافق می‌نمایند که از شناسایی، تصویب یا اجرای اقدامات یا قوانین قهرآمیز یکجانبه یا فرامرزی، شامل تحریم‌های یکجانبه اقتصادی و دیگر اقدامات تهدیدآمیز علیه کشورها و اعمال محدودیت‌های خودسرانه علیه سفر اشخاص که هدفشان اعمال فشار به کشورهای عضو جنبش عدم تعهد- از طریق اعمال تهدید علیه حاکمیت و استقلال و آزادی در تجارت و سرمایه‌گذاری- است خودداری کنند.
کشورهای عضو جنبش همچنین توافق دارند که مانع از تهدید حق کشورها برای تصمیم‌گیری بر مبنای اراده آزاد خود و در چارچوب نظام‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی خود شوند؛ چرا که چنین اقدامات یا قوانینی به منزله نقض آشکار منشور ملل متحد، قوانین بینالملل، نظام تجاری چندجانبه و هنجارها و اصول حاکم بر روابط دوستانه میان کشورها است. در همین راستا کشورها توافق کرده‌اند با چنین اقدامات و قوانین و کاربرد آنها مخالفت نموده و آنها را محکوم نمایند و به نحوی مجدانه درصدد خنثی کردن چنین تلاش‌هایی باشند. همچون مجمع عمومی و دیگر نهادهای سازمان ملل متحد، اعضای جنبش عدم تعهد نیز از کشورها می‌خواهند در همین راستا عمل نمایند. اعضای جنبش همچنین خواستار آن هستند که کشورهایی که چنین اقداماتی اتخاذ می‌کنند یا چنین قوانینی را وضع می‌کنند بخواهند که بلافاصله و به طور کامل اقدامات یاد شده را لغو نمایند.
۹- تمامی اقدامات تروریستی از جمله تروریسم دولتی، باید بدون هرگونه ابهامی محکوم شود. همه دولت‌ها باید در رابطه با تهدید تروریسم که بر صلح، امنیت، ثبات و توسعه بسیاری از کشورهای عضو جنبش عدم تعهد تاثیر منفی می‌گذارد، به تهدات بین‌المللی خود پایبند باشند و در جهت تحقق جهانی عاری از تروریسم بکوشند. تمامی قربانیان تروریسم از جمله دانشمندان و محققین ایرانی که قربانی اقدامات تروریستی ضد بشری شده‌اند شایسته عمیق‌ترین ابراز همدردی هستند.
۱۰- ضروری است که با تلاش‌های معطوف به تحمیل تک فرهنگی یا تحمیل مدل‌های خاص، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، حقوقی یا فرهنگی مخالفت شود و گفت‌وگوی میان ادیان، فرهنگ‌ها و تمدن‌ها که می‌توان به تقویت صلح، امنیت، ثبات و توسعه، احترام به تنوع گرایی بر اساس عدالت، اخوت و برابری و کاهش تقابل کمک کند، ارتقا یابد.
۱۱- جنبش عدم تعهد باید تمامی امکانات خود و اعضا را برای اجرای تصمیمات و اراده سران کشورهای عضو که در اسناد جنبش منعکس می‌شوند به کار گیرند. بر همین اساس جنبش می‌باید درصدد ایجاد سازوکاری مستحکم برای پیگیری اهداف و اجرای مصوبات خود باشد.
عکس: آکو سالمی
ارسال نظر