کردبچه: قطرلایحه بودجه به یک سانتیمتر رسیده است

سیاست‌های تعدیل دولت‌هاشمی، ماجرای تصویب برنامه چهارم، دلایل برداشت دولت از حساب ذخیره‌ارزی و مبنای ایرادات احمدی‌نژاد به برنامه چهارم از جمله مواردی بود که محمد کردبچه کارشناس اقتصادی دولت‌های گذشته تاکنون در گفت‌وگویی با خبرگزاری فارس درباره آن سخن گفت‌. کردبچه درباره تصویب برنامه چهارم توسعه گفت‌: نکته مهم در تصویب نهایی برنامه چهارم تناقض ایجاد شده بین جداول و متن برنامه چهارم بود. لایحه برنامه چهارم دارای جداول مختلفی بود.

وقتی متن برنامه در شورای نگهبان و سپس در مجلس تغییر کرد، جداول همچنان بدون هیچ تغییر و بدون آنکه با تغییرات متن هماهنگ شود، نهایی شد. در واقع متن برنامه تغییر کرد اما جداول همچنان برمبنای متن اولیه برنامه باقی ماند. دلیل اصلی ایرادهایی که آقای احمدی‌نژاد به برنامه‌ چهارم می‌گیرند؛ به همین دلیل است و من هم ایرادات آقای احمدی‌نژاد را به برنامه درست می‌دانم‌. ایراد ایشان کاملا درست است.

دلیل بن‌بست در برنامه تعدیل‌هاشمی

کردبچه درباره بن‌بست در برنامه‌های اقتصادی دولت‌هاشمی هم گفت‌: مشکل اصلی زمانی شروع شد که بحث یکسان شدن نرخ ارز مطرح شد. زمانی که برنامه اول توسعه به اجرا درآمد و تورم ۵۰ درصدی ایجاد شد که به خاطر کاهش نرخ برابری ارز در تبادل دلار بود نه صرفا به خاطر برنامه تعدیل اقتصادی که مورد انتقاد قرار گرفت. یکسان‌سازی نرخ ارز نباید آن زمان اجرا می‌شد. چون ذخیره‌ارزی به میزان کافی نداشتیم. آن زمان ما به بانک مرکزی گفتیم زمانی شما می‌توانید این طرح را اجرا کنید که حداقل ۵ میلیارد دلار منابع ارزی به صورت نقد در اختیار داشته باشید.

ولی ما زمانی آزادی نرخ ارز را اجرا کردیم که کشور با خیل عظیم تعهدات ارزی مواجه بود. یادم هست سال ۷۲ که می‌خواستیم بودجه را ببندیم، برآورد ما از درآمد نفت ۱۵ میلیارد دلار بود. همین زمان سررسید تعهدات خارجی بالای ۱۹ میلیارد دلار بود. یعنی ۴ میلیارد دلار کم داشتیم. مشکلات خیلی زیادی وجود داشت. اگر تمام درآمد نفت را هم به تعهدات خارجی اختصاصی می‌دادیم. باز هم ۴ میلیارد دلار کم می‌آوردیم. برای حل این موضوع دولت به استمهال بدهی‌های خارجی خود روی آورد. چند سالی بازپرداخت وام‌های خارجی را به تعویق انداخت. در مجموع آنچه برنامه تعدیل اقتصاد آقای ‌هاشمی را با مشکل مواجه کرد، برنامه یکسان سازی نرخ ارز در سال ۷۲ بود.

بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول نهادهای کارشناسی‌اند

کردبچه درباره اینکه آیا سازمان‌هایی نظیربانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول جهت گیری سیاسی دارند یا خیر‌، می گوید‌: زمانی که می‌خواستم کار طبقه‌بندی بودجه را انجام دهم، برای آشنایی بیشتر با تحولات آن در سطح بین‌المللی به صندوق بین‌المللی پول رفتم و از نمایندگان ایران در این صندوق و چند نفر کارشناس دیگر کمک گرفتم. برای بودجه‌ریزی عملیاتی هم به بانک جهانی رفتم تا با اصول کار آشنا شوم. آنجا متوجه شدم این بحث‌هایی که در مورد این دو نهاد می‌کنند صحت ندارد‌. در این دو نهاد کارشناسانی از همه کشورها حضور دارند که بدون حب و بغض نظرات کارشناسی خود را در اختیار کشورها قرار می‌دهند. کمتر در میان این کارشناسان آمریکایی می‌بینید. بیشتر کارشناسان صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی از کشورهای در حال توسعه هستند. اینها مدیران بخش‌های مختلف این دو نهادند‌. هر کدام در مورد کشورهای منطقه تجربه دارند‌.

چرا بودجه کوچک شد ؟

کردبچه درباره کوچک شدن لایحه بودجه هم گفت‌: در سال ۸۷ آقای احمدی‌نژاد نظرشان این بود که تعداد ردیف‌های بودجه خیلی کم شود. آقای مهندس برقعی نظر ایشان را به ما ابلاغ کردند. کاری که ما کردیم این بود که دستگاه‌های زیر مجموعه دستگاه‌های اصلی با هم ادغام شوند. مثلا مرکز آمار، سازمان نقشه‌برداری، موسسه برنامه‌ریزی و... هر کدام بودجه مستقل داشتند. همه اینها را در قالب یک دستگاه اصلی آوردیم‌. با این کارها تعداد ردیف‌های بودجه به ۱۳۰ مورد رسید. تعداد ردیف‌هایی که تا قبل از این بیشتر از ۶۰۰ مورد بود و بسیار وقت گیر و زمان بر با این اقدام خلاصه شد و به ۱۳۰ ردیف رسید. بعد از آنکه این ۱۳۰ ردیف را به نظر آقای رییس‌جمهور رساندند، ایشان نظرشان این بود که می‌توان باز هم این ردیف‌ها را کم کرد. آقای احمدی‌نژاد معتقد بود ما خودمان می‌توانیم بر نحوه انجام کار نظارت کنیم، چرا باید این موارد در بودجه بیاید و در مجلس مطرح شود. کردبچه گفت‌: نهایتا آخرین تصویری که آقای احمدی‌نژاد از بودجه تایید کرد ۳۹ دستگاه و ردیف بود‌. از ۶۰۰ ردیف به ۳۹ ردیف رسیدیم و با این کار تقریبا قطر بودجه به یک سانتیمتر رسید. یک ششم قبل شد.