نگاه عمان به توسعه منطقه راهبردی الدقم
منطقه ویژه اقتصادی الدقم، واقع در استان الوسطی عمان، بزرگترین منطقه ویژه اقتصادی در خاورمیانه و شمال آفریقا به شمار میآید. این منطقه در نزدیکی تنگه هرمز و در سواحل دریای عرب واقع شده و در سالهای گذشته معافیتهای مالیاتی و گمرکی جذابی برای سرمایهگذاران ارائه داده است. این منطقه با موقعیت راهبردی خود در نزدیکی تنگه هرمز و مزایای مالیاتی و گمرکی متعدد، به مقصدی جذاب برای سرمایهگذاران و گردشگران تبدیل شده است. منطقه ویژه اقتصادی الدقم با مساحتی بالغ بر ۲هزار کیلومترمربع و ۹۰ کیلومتر خط ساحلی، به بخشهای مختلفی تقسیم میشود: بندر الدقم، بندر خشک، فرودگاه، پالایشگاه، مناطق صنعتی، اسکله ماهیگیری، مناطق ویژه جهت گردشگری و انرژیهای تجدیدپذیر و... مسوولان عمان وعده دادهاند که منطقه ویژه اقتصادی الدقم میتواند در بازه زمانی ۲۰ ساله بیش از ۱۷۰هزار شغل ایجاد کند که میتواند فرصتی بینظیر برای کارآفرینی، نوآوری و توسعه اقتصادی در منطقه باشد. از مهمترین مشوقها برای سرمایهگذاران در منطقه ویژه اقتصادی الدقم میتوان به معافیت مالیاتی ۳۰ساله، مالکیت ۱۰۰ درصدی، اجاره بلندمدت زمین، معافیت از حداقل سرمایهگذاری، استرداد کامل سود و اصل سرمایه، آزادی واردات بدون نیاز به مجوزهای قبلی و نرخ عمانیسازی ۱۰ درصدی نیروی کار اشاره کرد.
اخبار منتشرشده در رسانههای سلطنت عمان حاکی از آن است که کل سرمایهگذاری صورت گرفته در منطقه ویژه اقتصادی الدقم تا پایان ژوئن ۲۰۲۴ به بیش از ۱۵ میلیارد دلار رسیده که این رقم در مقایسه با حجم سرمایهگذاریهای صورتگرفته در این منطقه راهبردی تا پایان ژوئن ۲۰۲۳ بیش از ۵۵درصد رشد داشته است. حجم کل سرمایهگذاری در منطقه ویژه اقتصادی الدقم تا پایان ژوئن سال گذشته بیش از ۱۰ میلیارد دلار گزارش شده بود. این رشد همزمان با آغاز بهرهبرداری از پالایشگاه الدقم و چند پروژه اقتصادی دیگر در این منطقه صورت گرفته است. مهندس احمد بن علی عکعاک، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی الدقم اظهار کرد این افزایش نشاندهنده علاقه قابلتوجه شرکتهای داخلی و بینالمللی است زیرا این منطقه تلاشهای خود را برای جذب سرمایهگذاری بیشتر تشدید کرده است. وی خاطرنشان کرد در نیمه اول سالجاری چند قرارداد جدید در بخشهای مختلف به امضا رسیده است.
احمد بن علی عکعاک با تاکید بر اینکه چند سرمایهگذاری راهبردی و مهم در بخش صنایع سبز در این منطقه صورت گرفته، افزود: برخی از این پروژهها وارد فاز ساختوساز شده یا به طراحی نهایی نزدیک شده است. از مهمترین پروژهها در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر میتوان به کارخانه تولید فولاد سبز ولکان، پروژه هایپورت الدقم، پروژه هیدروژن سبز ای.سی.ام.ای (ACME) و پروژه سرمایهگذاری مشترک میان شرکتهای کوبه استیل و میتسویی ژاپن به منظور تولید آهن با کاهش اشاعه کربن در منطقه ویژه اقتصادی الدقم اشاره کرد. مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی الدقم توضیح داد این پروژهها موقعیت الدقم را به عنوان یک پیشرو در صنایع سبز تقویت میکند و به هدف سلطنت عمان برای دستیابی به کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ کمک میکند. وی افزود: این منطقه راهبردی همچنان پیشنهادهایی از شرکتهای بزرگ بینالمللی دریافت میکند و این پیشنهادها را در راستای اهداف برنامه چشمانداز ۲۰۴۰ مورد ارزیابی قرار میدهد.
وی با اشاره به تلاشهای منطقه ویژه اقتصادی الدقم برای بهبود ارائه خدمات به سرمایهگذاران با همکاری سایر نهادهای دولتی، اظهار کرد: منطقه ویژه اقتصادی الدقم تصمیم کابینه در خصوص اجرای طرح جامع را در نیمه اول سالجاری با هدف نظارت و مدیریت خدمات شهری و ارائه خدمات عمومی در مناطق تعیینشده برای استفاده عمومی در داخل کشور اجرا کرده است. این ابتکار با هدف توسعه و فعال کردن بخشهای مختلف اقتصادی در داخل منطقه ویژه اقتصادی الدقم صورت گرفته است. همچنین منطقه ویژه اقتصادی الدقم مقدمات را برای به عهده گرفتن مسوولیت صدور مجوز آماده کرده و شروع به آموزش نیروهای فنی جهت ارائه خدمات به شرکتهای حاضر در این منطقه کرده است. مساحت کل منطقه تعیین شده برای استفاده عمومی در طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی الدقم بالغ بر ۳۳ کیلومترمربع است که در ۹ قطعه مختلف توزیع شده است.
این مناطق علاوه بر مناطق سرمایهگذاری در بخشهای تجاری، صنعتی، گردشگری، لجستیک، توسعه املاک و مستغلات و انرژیهای تجدیدپذیر، برای مقاصد مختلف تجاری، صنعتی و مسکونی اختصاص داده شده است. وی با اشاره به اینکه منطقه ویژه اقتصادی الدقم ارائه خدمات لازم به این مناطق را در نیمه دوم سال آغاز کرده، از پیشرفت پروژههای در حال انجام در این منطقه ابراز خرسندی کرد. وی تاکید کرد: منطقه ویژه اقتصادی الدقم در نیمه اول سالجاری شاهد افتتاح رسمی چند پروژه مهم اقتصادی بود که مهمترین آنها پالایشگاه الدقم بود که با حضور سلطان هیثم بن طارق افتتاح شد. انتظار میرود این پالایشگاه که یکی از بزرگترین پروژههای منطقه است، منطقه ویژه اقتصادی الدقم را به قطب انرژی پیشرو در منطقه تبدیل کند.
این پالایشگاه با ظرفیت تولید ۲۳۰هزار بشکه در روز، ظرفیت پالایش عمان را به حدود ۵۰۰هزار بشکه در روز افزایش داده است. وی همچنین به افتتاح رسمی بندر ماهیگیری چندمنظوره، بزرگترین بندر ماهیگیری در عمان، راهاندازی پایانه خدمات باری و گمرکی بندر الدقم، اسکله و تکمیل جادههای اصلی و گمرک اشاره کرد. بهعلاوه سدهای وادی جرف و وادی صای برای محافظت از پروژههای منطقه در برابر خطرات سیل تکمیل شدند. مهندس عکعاک در بحث پروژههای تازه عملیاتی شده در نیمه اول سالجاری به آغاز چند پروژه جدید از جمله عملیات آزمایشی شرکت بینالمللی غذاهای دریایی (سیماک)، یکی از شرکتهای تابعه شرکت توسعه شیلات عمان، که بزرگترین تولیدکننده کنسرو ماهیهای تن و ساردین با ظرفیت ۱۰۰ میلیون قوطی کنسرو است، اشاره کرد.