فایننشال تایمز گمانهزنی کرد
سیگنال «مذاکرات»؟
روزنامه فایننشال تایمز به تحلیل اولین نشست خبری مسعود پزشکیان پرداخت و در گزارشی نوشت: مسعود پزشکیان رئیسجمهور جدید ایران در اولین کنفرانس مطبوعاتی آمادگی برای از سرگیری مذاکرات هستهای با غرب را اعلام کرد. وی همچنین از این نشست خبری برای تکذیب ارسال موشک به روسیه در جنگ اوکراین استفاده کرد.
مسعود پزشکیان رئیسجمهور اصلاحطلب ایران، از سرگیری مجدد مذاکرات هستهای با کشورهای غربی را خبر داده و تصریح کرده که کشورش از زمان روی کار آمدن او در هفت هفته پیش، به روسیه موشکهای بالستیک تحویل نداده است. او در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود با رسانههای داخلی و خارجی از روابط قوی با کرملین دفاع کرد و افزود که در زمانی که جمهوری اسلامی تحت تحریمهای غرب دست و پنجه نرم میکرد، روسیه حمایتهای مهمی از ایران بهعمل آورد.
پزشکیان روز دوشنبه در جمع خبرنگاران در تهران گفت: ممکن است برخی تبادلات [نظامی] در گذشته اتفاق افتاده باشد و هیچ مانعی برای انجام آن وجود نداشته است. اما آنچه میتوان با قطعیت گفت این است که [ارسال موشکهای بالستیک به روسیه] از زمان روی کار آمدن ما اتفاق نیفتاده است. وی جزئیات بیشتری ارائه نکرد. ایالات متحده، بریتانیا، آلمان و فرانسه ایران را به ارسال موشکهای بالستیک به روسیه در جنگ علیه اوکراین متهم کردهاند که این امر موجب اعلام دور جدید تحریمها علیه تهران شده است.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته گفت که انتظار میرود روسیه موشکهای جدید را که حداکثر برد ۷۵ مایل (۱۲۰ کیلومتر) دارند، ظرف چند هفته مستقر کند. به گفته بلینکن، این به مسکو «قابلیت و انعطافپذیری اضافی» میدهد و به این کشور اجازه میدهد تا موشکهای دوربرد دیگر خود را برای اهداف عمیقتر در اوکراین حفظ کند.
پزشکیان که در رقابتی تنگاتنگ با رقیب اصولگرای خود در ژوئیه انتخاب شد، گفت که دولت او به جای جنگ در جهان به دنبال صلح خواهد بود و آماده است تا از سرگیری مذاکرات بر سر برنامههای هستهای خود را مشابه توافقی که ایران با قدرتهای جهانی در سال ۲۰۱۵ امضا کرد بررسی کند. در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا به طور یکجانبه از این توافق خارج شد و تحریمهای سختی را علیه ایران اعمال کرد. در پاسخ، تهران بیش از سه سال است که اورانیوم را با خلوص ۶۰درصد - نزدیک به درجه تسلیحات - غنی میکند. ما به دنبال بازگشت به چارچوب توافق هستهای [۲۰۱۵] هستیم. اگر آنها متوقف شوند، ما نیز متوقف خواهیم شد. پزشکیان گفت: اگر آنها به توافق پایبند باشند، ما نیز متعهد خواهیم بود.
ما به دنبال [سلاح] هستهای نیستیم. اما در برابر فشارها تسلیم نخواهیم شد.» پزشکیان ۶۹ساله افزود: «ما نمیخواهیم تحت تحریم باشیم و نمیخواهیم با کسی بجنگیم» و از آمریکا خواست «به حقوق ایرانیان احترام بگذارد و علیه این کشور توطئه نکند». وی گفت که جمهوری اسلامی «به توافقات خود با آمریکا و اروپا متعهد خواهد بود». دیپلماتهای غربی اصرار دارند که نشان دهند این تمایل را دارند که به مذاکرات فرصت بدهند، اما متقاعد شدهاند که ایران از نظر نظامی با روسیه در جنگ علیه اوکراین همکاری میکند و میگویند که این امر احتمال دستیابی به یک توافق هستهای جدید را به میزان قابلتوجهی کاهش میدهد. در همین حال، افزایش تنشها بین ایران و اسرائیل امضای یک توافق هستهای جدید را حتی پیچیدهتر از سال ۲۰۱۵ کرده است.
خطرات جنگ منطقهای همهجانبه زمانی تشدید شد که اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی حماس ساعاتی پس از شرکت در مراسم تحلیف پزشکیان در ماه ژوئیه در تهران ترور شد. ایران مسوولیت این ترور را متوجه اسرائیل دانست و متعهد شد در زمان و مکانی که انتخاب کرده بود، انتقام بگیرد.
از زمان روی کار آمدن رئیسجمهور جدید ایران، وی خواهان روابط بهتر با غرب است. آیا او میتواند در این روند موفق شود؟ وی با اشاره به ترور اسماعیل هنیه گفت: آنها [اسرائیل] میخواستند ما را به یک جنگ منطقهای بکشانند، اما ما تاکنون خویشتنداری نشان دادهایم و در عین حال حق پاسخگویی را برای خود محفوظ میداریم. پزشکیان تلاش میکند از دیپلماسی برای ترمیم وجهه ایران در داخل و خارج استفاده کند. او هفته گذشته عراق را به عنوان اولین سفر خارجی خود انتخاب کرد و اولین رئیسجمهور ایران بود که از اقلیم کردستان عراق بازدید کرد و در آنجا میزبانان خود را با صحبت به زبان کردی تحتتاثیر قرار داد. او همچنین از شهر شیعهنشین بصره دیدن کرد و در آنجا لباس سنتی را که رهبران قبایل شیعه به او هدیه دادند به تن کرد. پزشکیان در چند روز آینده به نیویورک سفر خواهد کرد تا اولین سخنرانی خود را در مجمع عمومی سازمان ملل ارائه کند، جایی که انتظار میرود از اسرائیل در مورد جنگ غزه انتقاد کند، اما همچنین امکان مذاکره مجدد با غرب را بررسی خواهد کرد.