آمریکا از آمادگی ارتش اسرائیل در منطقه نگران است
رفاقت نارفیقان علیه تهران
ناوگان پنجم ایالات متحده و کماندوهای نیروی دریایی اسرائیل در هفته گذشته رزمایش مشترکی را با نام رمز «جنیپر اسپارتان» برگزار کردند که جدیدترین تمرین از سری تمرین‌‌‌هایی است که قابلیت همکاری دو نیروی نظامی متحد را بررسی می‌کند. این رزمایش پارادوکس شدیدی را نشان داد: با وجود بدتر شدن روابط بین رئیس‌جمهور آمریکا (بایدن) و نخست‌وزیر اسرائیل (بنیامین نتانیاهو)، روابط امنیتی بین دو ارتش در حال شکوفایی و تعمیق است. «بن کاسپیت» در گزارش ۲۸ جولای در المانیتور می‌نویسد، همزمان با این جدیدترین رزمایش، ژنرال «مایکل اریک کوریلا»، رئیس مرکز سنتکام، به عنوان مهمان ژنرال «هرزی هالوی»، فرمانده نظامی اسرائیل، از این سرزمین دیدن کرد. کوریلا همچنین چهارشنبه با «یوآو گالانت» وزیر جنگ برای پنجمین دیدارشان از زمان روی کار آمدن گالانت در هفت ماه پیش ملاقات کرد.
آیا این جلسات مکرر حاکی از تعمیق و تقویت واقعی روابط امنیتی بین طرفین است، حتی در شرایطی که اسرائیل در حال گذر از بزرگ‌ترین بحران قانون اساسی خود است، یا حاکی از نگرانی عمیق آمریکا در مورد تاثیر تحولات داخلی بر ارتش اسرائیل است؟ رزمایش «جنیپر اسپارتان» به‌ویژه با توجه به هویت نیروهای درگیر جالب بود: نیروی عملیات ویژه دریایی اسرائیل موسوم به «شایتت ۱۳»- معادل یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا- و نیروهای آمریکایی مشابه (که در بیانیه رسمی طرفین مشخص نشد). چند هفته پیش، تیپ ۷ زرهی اسرائیل مانوری را با یک واحد زرهی آمریکایی انجام داد. رزمایش هفته گذشته با هدف تقویت «امنیت مشترک در فضای دریایی» توصیف شد، اما به طور مشخص از سوی «فرماندهی عمق» ارتش اسرائیل (Depth Command of the IDF) رهبری می‌شود؛ یک واحد نظامی چند رشته‌‌‌ای که برای مقابله با تهدیدهای «حلقه سوم» تاسیس شده است: یعنی ایران.
این تمرینات و سایر تمرینات مشترک از قبل به عنوان بخشی از برنامه‌های کاری سالانه دو طرف برنامه‌ریزی شده بود. ارتش اسرائیل همچنین به علایق آمریکاییها به برنامه‌های خود عادت کرده است. بیشترین علاقه نشان داده شده در سال ۲۰۱۲-۲۰۱۱ ثبت شد، زمانی که بنا بر گزارش‌ها، اسرائیل در حال آماده شدن برای حمله به زیرساخت‌های هسته‌ای ایران بود و برخی در واشنگتن نگران بودند که نتانیاهو و وزیر دفاع وقت او ایهود باراک ممکن است ایالات متحده را با حمله‌ای غافلگیر کنند که منجر به کشاندن ایران به دوره‌ای از نزاع می‌شد. این روزها، نگرانی ایالات متحده یک نگرانی متفاوت است. برای اولین بار، آمریکاییها نه تنها به طرح‌‌‌های ارتش اسرائیل ابراز علاقه و از غافلگیری و اقدام نظامی غیرضروری ابراز نگرانی می‌کنند، بلکه نگرانی واقعی خود را در مورد وضعیت ارتش اسرائیل و آمادگی آن برای مقابله با چالش‌‌‌هایی که با آن روبه‌رو هستند، ابراز می‌کنند. این نگرانی ناشی از امواج فزاینده اعتراض در میان نیروهای ذخیره نظامی است که ستون فقرات توانایی عملیاتی ارتش اسرائیل را تشکیل می‌دهند، در حالی که طرح کابینه به دنبال تضعیف دادگاه‌های کشور است. بازنگری قضایی روز دوشنبه با تصویب لایحه‌ای که اختیار دیوان عالی برای بررسی تصمیمات کابینه را خنثی می‌کند، آغاز شد. صدها خلبان ذخیره، که نیروی هوایی اسرائیل برای ماموریت‌‌‌های جنگی و شناسایی خود به شدت به آنها متکی است، اعلام کرده یا قصد دارند اعلام کنند که داوطلب شدن در خدمت ذخیره را در اعتراض به آنچه از سقوط اسرائیل به سمت دیکتاتوری می‌خوانند، متوقف خواهند کرد.
اعتراض در سایر واحدها نیز احساس می‌شود و برای اولین بار در ارتش حرفه‌ای نیز رخنه کرده است. در هفته‌‌‌های اخیر، اداره اطلاعات ارتش اسرائیل، چهار سند را برای نتانیاهو ارسال کرده که در آن هشداری درباره تهدید بازنگری قضایی هم علیه توانایی عملیاتی ارتش اسرائیل و هم برای کاهش توان بازدارندگی اسرائیل وجود دارد.
به نظر می‌رسد نتانیاهو مانند اکثر اعضای کابینه امنیتی خود، هشدارها را نادیده گرفته است. روز دوشنبه، ساعاتی قبل از رای قاطع کنست، سرلشکر «آهارون هالیوا»، رئیس اطلاعات نظامی و سرلشکر «اودد باسیوک»، رئیس اداره عملیات ارتش اسرائیل، به سوی وزیران کابینه اعزام شدند تا در مورد خطرات امنیتی در حال ظهور توضیحاتی ارائه کنند. آنها به کنست آمدند، در یک اتاق کناری قرار گرفتند و امیدوار بودند که وزرا برای شنیدن ارزیابی‌های دست اول مقامات ارشد ارتش حاضر شوند. اما فقط دو نفر حاضر شدند: یکی، مدیر سابق آژانس امنیتی شین بت و وزیر کشاورزی فعلی یعنی «آوی دیچتر» و دیگری «گیلا گاملیل»، وزیر اطلاعات که هر دو از حزب لیکودِ نتانیاهو هستند.چنین بی‌‌‌توجهی کاملی به نگرانی نظامی جدی از سوی کل رده‌های سیاسی بی‌‌‌سابقه است، جایی که ملاحظات امنیتی در اولویت است. شخص نتانیاهو از ملاقات با هالوی قبل از رای‌‌‌گیری روز دوشنبه خودداری کرد، احتمالا برای اینکه سطحی از انکار در آینده را در مورد آگاهی خود از خطر این قانون فراهم کند. ملاقات بین آنها تنها پس از تصویب قانون به اتفاق آرا صورت گرفت. یک منبع امنیتی ارشد اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود، به المانیتور گفت: «آمریکاییها از آنچه در اسرائیل می‌گذرد بسیار نگران هستند. اگرچه روابط بین جو بایدن و بنیامین نتانیاهو متزلزل است و هنوز تاریخ یا مکانی برای ملاقات بین آنها مشخص نشده است، اما آنها به تجزیه کلی نظام سیاسی و به‌ویژه آسیب‌هایی که به ارتش اسرائیل وارد می‌شود با نگرانی زیاد می‌نگرند.
ما نباید فراموش کنیم که اسرائیل و ایالات متحده هنوز متحدان بسیار نزدیکی هستند. اسرائیل برای سال‌ها «درازترین و قدیمی‌ترین ناو هواپیمابر ایالات متحده در خاورمیانه» نامیده می‌شد و به محض اینکه چیزی در قلب این ناو دچار اشتباه شود، موجب دردسر ایالات متحده می‌شود. به همین دلیل است که رزمایش‌های مشترک بین اسرائیل و آمریکا ادامه دارد و حتی ممکن است بیشتر هم بشود و اشارات آمریکا در مورد طراحی گزینه سخت علیه برنامه هسته‌ای ایران نیز هر از چند گاهی به درخواست اسرائیل مطرح می‌شود. موسسه مطالعات امنیت ملی، یک اندیشکده اسرائیلی، در ماه‌‌‌های اخیر یک رزمایش جنگی را در حضور مخاطبان آمریکایی متشکل از مقام‌های امنیتی و نظامی انجام داده است که تقابل نظامی بین اسرائیل و ایران را شبیه‌‌‌سازی می‌کنند. یکی از گزینه‌‌‌های مطرح شده، رویارویی آمریکا و اسرائیل با ایران بود که ناشی از مجموعه‌‌‌ای از رویدادهای غیرمنتظره و محاسبات اشتباه بود که ایران را وادار به از سرگیری غنی‌‌‌سازی اورانیوم با درجه نظامی کرد و به دنبال آن پاسخ مورد انتظار اسرائیل و تبدیل سریع به یک درگیری نظامی رخ داد. هدف کنونی آمریکا ساده است. یک منبع بلندپایه سیاسی اسرائیلی که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «از یکسو می‌‌‌خواهند غول ایران را تا بعد از انتخابات ریاست جمهوری در بطری نگه دارند، اما از سوی دیگر آن را محدود و بیهوش کنند. پس از انتخابات ۲۰۲۴چطور؟ همه شرط‌‌‌بندی‌‌‌ها لغو می‌شود.»
