شهریههای ۱۰۰ میلیونی شایعه است یا واقعیت؟
خیز بلند مجلس برای مدارس غیرانتفاعی
رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی وزارت آموزشوپرورش اعلام کرده است میزان شهریه مصوب مدارس غیردولتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲، از ۵ میلیون تا ۴۸ میلیون تومان است که فقط دو مدرسه ما مجاز به دریافت شهریه ۴۸ میلیون تومانی هستند. این در حالی است که شهریه مدارس حتی در سال گذشته بالاتر از این رقم بوده است. یک نماینده مجلس نیز این اعداد را رد کرده و گفته است ارقام بالاتر از این است. «دنیای اقتصاد» پیشتر در گزارش از مدارس به اعدادی متفاوت دست پیدا کرده بود. این ارقام که برای مدارس بینالمللی ۸۵۰ تا ۱۵۰۰ دلار و در مدارس غیرانتفاعی خاص از ۶۰ تا ۹۰ میلیون تومان متغیر بود. مدارس تاکید میکردند که ارقام شهریه مربوط به سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ و موقت است و با اعلام شهریه جدید این رقم افزایش پیدا خواهد کرد.
فاصله طولانی ابلاغیه و واقعیت
احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی وزارت آموزشوپرورش، در عین حال که عدد ۵ میلیون تا ۴۸ میلیون تومان را برای شهریه مدارس اعلام کرده، گفته است که حدود ۱۵ هزار مدرسه زیر ۲۰ میلیون تومان شهریه میگیرند. ۲۴ ساعت از اعلام شهریه مدارس نگذشته بود که اطلاعات مختلفی که خلاف ابلاغیه آموزشوپرورش را ثابت میکرد، منتشر شد و حتی محمدحسن آصفری، نماینده اراک نیز در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد شهریهای که مدارس از دانشآموزان دریافت میکنند، بالاتر از این ارقام است.
او با رد مبالغ ۵ تا ۴۸ میلیون تومان، گفته است: «برخی از مدارس غیر انتفاعی ۷۰ و بعضا ۱۰۰میلیون تومان به بهانههای مختلف تحت عناوین آموزش یوگا، زبان، استخر و... دریافت میکنند. چند درصد اینها را آموزشوپرورش بررسی کرده است؟ از ابتدا که مدارس غیر انتفاعی شکل گرفت بعضی از شخصیتهای برجسته که بعضا رئیسجمهور، یا جزو خانواده رئیس مجلس، وزرا یا مسوولان مختلف بودند، این مدارس غیرانتفاعی را شکل دادند. چه مقدار نظارت و بازرسی از مدارس شکل گرفته است؟ تا الان اینگونه بوده و هیچ نظارتی که باعث سوال و جواب کردن از مدیر مدرسه غیر انتفاعی باشد، نبوده است.»
محمودزاده در پاسخ گفته است: «الگویی برای تعیین شهریهها به صورت علمی و منطقی وجود دارد و نظارت جدی بر این مدارس انجام میشود. بهطوری که طی ۱۲ ماه گذشته، برای ۱۰۲۴ مدرسه در شورای نظارت استان پرونده تشکیل و رای صادر شده و مجوز حدود ۸۰۰ آموزشگاه لغو شده است. همچنین طی بازدید از مدارس شهر تهران متوجه تخلف و دریافت شهریه بیش از حد مصوب از سوی ۵۰ مدرسه در تهران شدم.» به گفته او، تعداد مدارسی که بیش از ۴۰ میلیون تومان شهریه دریافت میکنند به یک درصد هم نمیرسد.
براساس بررسیهای «دنیای اقتصاد»، در مدارس غیرانتفاعی خاص که برخی به صورت زنجیرهای و دارای شعب مختلف هستند و کلاسهای فوقالعاده برگزار میکنند، در پیش ثبتنامشان در اردیبهشت ماه به قیمت سال قبل، شهریههایی از ۶۰ تا ۹۰ میلیون تومان را اعلام کردند که این اعداد قرار بود با اعلام شهریه جدید آموزش و پرورش افزایش پیدا کند. کف قیمت مربوط به دوره ابتدایی و سقف آن به دوره متوسطه دوم تعلق میگیرد. کلاسهای ویژه زبان از خصوصیات این مدارس است و همچنین کلاسهای کنکور برای بالا بردن شانس قبولی در کنکور است. مدارس «سین» و «میم» جزو این مدارس هستند. البته رئیس سازمان مدارس غیردولتی گفته است: «مدارسی که بیشتر از شهریه اعلامی دریافت کردهاند، اولا شهریه مازاد را باید به خانوادهها بر میگرداندند و ثانیا شهریه امسال آنها را کمتر افزایش دادیم.»
دریافت شهریه دلاری؛ تکذیب آموزش و پرورش
از جمله مدارس با درجه کیفی بالا، مدارس بینالمللی هستند که بهطور اختصار میتوان آنها را «نون»، «سین» و «الف» نامید. بخش قابل توجهی از این مدارس به صورت خصوصی اداره میشوند، کلاسهای فوق برنامه و زبان انگلیسی یا زبانهای دیگر ساعات بیشتری نسبت به دیگر مدارس دارند. حداقل شهریه آنها برای سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ مبلغ ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ دلار که تا ۱۵۰۰ دلار نیز میرسد. البته آقای محمودزاده قویا تکذیب کرده که «در هیچ مدرسهای پرداخت دلاری اتفاق نمیافتد. مدارس بینالمللی ما باید از کشور مقصد خدماتی بگیرند و پولی پرداخت کنند. قبل از این دولت، به موسسین این مدارس اجازه داده شده بود بر اساس دلار شهریه بگیرند، اما زمانی که ما ورود کردیم این بخشنامه لغو شد و امروز در هیچ مدرسهای در کشور شهریه دلاری گرفته نمیشود.»
یکی از مسوولان مدرسه «نون» به «دنیای اقتصاد» گفت: «دریافت شهریه به صورت دلار مخصوص مهاجران یا افراد مقیم است.» اما این موضوع تغییری در اصل ماجرا ایجاد نمیکند، والدین بعد از تبدیل دلار به ریال که در بازار ایران نوسان مداوم دارد، باید شهریه را پرداخت کنند. شرایط ثبتنام در این مدارس «اقامت و تابعیت غیرایرانی، اتباع خارجی و اثبات قصد مهاجرت و داشتن مدارک مرتبط» است که شما یا از خارج از ایران آمدهاید یا قرار است به خارج بروید. در صورتی که شما شماره حساب خارجی داشته باشید، میتوانید این شهریه را به صورت دلار پرداخت کنید.
رویارویی مدارس غیرانتفاعی و دیوان عدالت اداری
موضوع شهریه مدارس غیرانتفاعی و تخلفاتی که احتمالا در این زمینه وجود دارد، صدای رئیس دیوان عدالت اداری را نیز درآورده و حجتالاسلام حکمت علی مظفری گفته است: «حق مدارس غیرانتفاعی هر چه که هست باید شفاف به مردم اعلام شود. بهتر است متولیان به موضوع ورود و مسائل را حل کنند، بنابراین نیاز نیست که همیشه یک قوهای از بالا برای رسیدگی به این مسائل وارد شود.»
البته آصفری معتقد است که وزارت آموزش و پرورش صلاحیت نظارت بر مدارس غیرانتفاعی را به دلیل تعارض منافع ندارد. نظارت بر این مدارس به غیر از بحث فصول درسی و امتحانات باید در اختیار دستگاههای دیگر باشد. محمودزاده هم گفته که قانون مدارس غیردولتی در حال بازنگری در مجلس است. طبق این مصوبه امکان برداشت شهریه مازاد از مدرسه، با نظر اولیا وجود دارد. به نظر میرسد مجلس خیز بلندی برای مدارس غیرانتفاعی برداشته است.