در نشست شورای حکام مطرح شد
مهر تایید گروسی بر پیشرفت همکاری‌ها با ایران
در همین ارتباط، رافائل گروسی در کنفرانس خبری در وین در خصوص همکاری ایران و آژانس گفت: «آژانس موضع خود را در قبال فعالیت‌‌‌های هستهای ایران تغییر نداده است اما ما پاسخ‌‌‌های قابل قبولی از ایران دریافت کرده‌‌‌ایم و آنها را راستیآزمایی خواهیم کرد.» گروسی سپس در خصوص فعال شدن دوربین‌‌‌های آژانس در ایران گفت: «ما به طرف ایرانی بر لزوم فعال‌سازی مجدد دوربین‌‌‌ها و دستگاه‌های نظارت الکترونیکی در سایت‌‌‌های هستهای تاکید کردیم.» گروسی توضیح داد: «دسترسی به اطلاعات مساله مهمی است که ما با مقام‌‌‌های ایران در میان گذاشته‌‌‌ایم. در حقیقت نصب مجدد تجهیزات آژانس و نصب دوربین‌‌‌های آژانس و تجهیزات الکترونیکی که برای کنترل سطح غنیسازی مورد استفاده قرار می‌‌‌گرفت و حذف شده بسیار مهم است.»
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه داد: «ما در ماه مارس بیانیه مشترکی با ایران داشتیم که پیش‌‌‌فرض آن بود که چند اقدام نظارتی و راستیآزمایی داوطلبانه اضافی را اجرا کنیم که البته حقیقت این است که این روند کند پیش می‌رود. ما در حال انجام کار هستیم و وظیفه من این است که گزارش کاملی ارائه دهم اما حقیقت این است که کارها کند پیش می‌رود. ما یکسری دوربین و ابزارآلات الکترونیک نصب کردیم اما هنوز لازم است که اقدامات بیشتری انجام شود و به همین دلیل است که من می‌‌‌خواهم آژانس هر چه سریع‌‌‌تر قابلیت نظارتی بیشتری داشته باشد. به همین دلیل است که ما باید در محل حضور داشته باشیم و نظارت‌‌‌های بیشتری داشته باشیم و باید سریع‌‌‌تر پیش برویم.» او تاکید کرد که ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌‌‌های راستیآزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. روش اجرای آن طی یک نشست فنی که به‌زودی در تهران برگزار می‌شود، بین دو طرف مورد توافق قرار خواهد گرفت. در یکی از بندهای مهم قطعنامه‌ای که در نشست فصلی ماه نوامبر ۲۰۲۲ و پیش از توافق ماه مارس ایران و آژانس علیه ایران صادر شد با اشاره به آخرین گزارش مدیرکل و مذاکراتی که بین ایران و آژانس در سپتامبر ۲۰۲۲ و ۷ نوامبر ۲۰۲۲ انجام شده و با تاکید بر انتظار و مطالبه مدیرکل درباره برگزاری یک نشست فنی در تهران قبل از پایان نوامبر ۲۰۲۲ آمده بود که ایران باید همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های موثر خود را که شامل توضیحات معتبر فنی در ارتباط با موضوعاتی شامل دسترسی به محل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، مواد هستهای و برداشتن نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های موردنیاز در سه سایت گفته شده است، انجام دهد. این قطعنامه بیان می‌کرد که نگرانی‌های عمیقی در ارتباط با موضوعات پادمانی درباره سه مکان ادعایی دارد و ایران باید در این زمینه همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های موثری انجام دهد. آژانس باید بتواند در ارتباط با سه مکان گفته شده در تورقوزآباد، ورامین و مریوان و تعهدات پادمانی به راستیآزمایی موثری دست پیدا کند.
از همین زاویه است که گروسی در اظهارات جدید خود تاکید کرده: «آژانس قادر به انجام فعالیت‌‌‌های راستیآزمایی و نظارت بر برجام در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها و قطعات میانی میان لوله‌‌‌های روتور، آب سنگین و اورانیوم فلزی متراکم [تمام مواد مربوط به سلاح‌‌‌های هستهای] برای دو سال و سه ماه نبوده است. از جمله پس از ژوئن ۲۰۲۲ که هیچ تجهیزات نظارتی و کنترل مرتبط با برجام نصب و راه‌‌‌اندازی نشده است.» مدیرکل آژانس در بخش دیگری از اظهارات خود در کنفرانس خبری گفت: تعاملات بین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران با روحیه همکاری و با رعایت کامل صلاحیت‌‌‌های آژانس و حقوق و تعهدات جمهوری اسلامی ایران بر اساس موافقتنامه‌‌‌های جامع پادمانی صورت خواهد پذیرفت. در خصوص مسائل پادمانی باقیمانده مربوط به سه مکان، ایران آمادگی خود را برای ادامه همکاری و ارائه اطلاعات و دسترسی بیشتر به منظور رسیدگی به مسائل پادمانی باقیمانده اعلام کرد. مدیرکل آژانس سپس تصریح کرد که دو نوع شکاف در دانش آژانس وجود دارد و گفت: «دو نوع شکاف وجود دارد. اول آنکه، همان‌طور که می‌‌‌دانید در سفر فوریه ۲۰۲۱ مقرر شد که تجهیزات نظارتی نصب شوند اما اطلاعات آن مهر و موم شوند و آژانس به آن دسترسی نداشته باشد. این یک مساله است که زمانی که ایران در تابستان گذشته تصمیم به قطع سیستم‌ها گرفت، ما هرگز به این اطلاعات دسترسی نداشته‌‌‌ایم و از آن زمان یک شکاف وجود داشته است و ما از آن زمان دسترسی به اطلاعات نداشتیم.»
وی در این خصوص گفت: «ما مجددا دوربین‌‌‌ها را نصب می‌‌‌کنیم و سیستم‌ها دوباره وصل می‌شود اما برای آنکه بتوانیم تصویر کلی را مجددا بازسازی کنیم باید با مقام‌‌‌های ایرانی نشست داشته باشیم و این پازل‌‌‌ها و نکاتی که به صورت معما در این دوران باقی مانده را بازسازی کنیم.» گروسی در خصوص دومین شکاف گفت: «دومین شکاف در زمینه دانش آژانس مربوط به ژوئن ۲۰۲۲ تا ژوئن ۲۰۲۳ می‌شود که رایزنی‌‌‌های دیگری در رابطه با دسترسی با فایل‌‌‌های ضبط شده، گفت‌‌‌وگو با افراد و مسائل دیگر باید صورت بگیرد.ممکن است بخش‌‌‌هایی باشند که کار روی آنها دشوارتر باشد. درباره شکاف نوع دوم ما به نوع متفاوتی از رایزنی‌‌‌ها نیاز داریم.» مدیرکل آژانس در بخش پایانی کنفرانس خبری خود درباره ابهاماتی درباره مریوان (آباده) گفت: «پاسخ ایران به سوالات بازرسان آژانس درباره منشأ آثار اورانیوم کشف شده، ممکن است صحیح باشد. آژانس در حال حاضر آن را رد یا تایید نمی‌‌‌کند اما با حسن نیت آنها را مورد ارزیابی قرا خواهد داد و بسته شدن موضوع یا پایان یافتن سوالات بازرسان درباره این مرکز صحت ندارد.تاکید می‌‌‌کنم که همچنان باید مسائل پادمانی باقیمانده از تعهدات ایران در چارچوب پادمان حل و فصل شود.» گروسی پیش از این نیز در بیانیه مقدماتی خود در جلسه شورای حکام در خصوص ابهامات مربوط به مریوان گفته بود: «ایران توضیح احتمالی برای وجود اورانیوم ضعیف شده در بخشی از محل معروف به مریوان ارائه کرده است. متذکر می‌‌‌شوم که ارزیابی ما برای این مکان همچنان پابرجاست و تکرار می‌‌‌کنم که مسائل پادمانی باقیمانده ناشی از تعهدات ایران ذیل توافقنامه پادمان جامع بین ایران و آژانس است و هنوز باید حل و فصل شود تا آژانس در موقعیتی قرار بگیرد که بتواند تضمین کند برنامه هستهای ایران منحصرا صلح‌آمیز است.»
