محمدرضا پور ابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با استقبال از مولدسازی دارایی‌های دولت، گفت: یکی از محورهای مهم ایجاد توانمندسازی اقتصاد کشور این است که بتوانیم از دارایی در اختیار دولت استفاده کنیم. دارایی‌های دولت انواع و اقسام مختلفی دارد و نحوه استفاده دولت‌ها از دارایی‌های در اختیارشان در قالب مدل‌هایی که به عنوان مولد‌سازی نام می‌بریم در کمترین حد ممکن است و این نشان می‌دهد باید در این زمینه اتفاق بسیار مثبتی رقم بخورد.

 دو هدف مولدسازی چیست؟

او با بیان اینکه اموال و دارایی‌های دولت ظرفیت بسیار مهمی در نظام اقتصادی کشور است، تاکید کرد: مولد‌سازی در لایحه بودجه ۱۴۰۲ یکی از موضوعات مهم و اساسی است که در حوزه افزایش ظرفیت اقتصادی کشور می‌تواند بسیار موثر باشد. آمارها نشان می‌دهد بیش از ۱۰ هزار همت از ظرفیت دارایی‌های کشور شناسایی شده است. البته بخشی از آن در حال استفاده و بهره‌برداری است. اما بخشی از آن بلا‌استفاده است یا با ظرفیت بسیار کم استفاده می‌شود. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: آنچه برای ما در اصلاح ساختار بودجه حائز اهمیت است این است که بتوانیم از ظرفیت مولد‌سازی با دو هدف استفاده کنیم. اول اینکه بتوانیم بخشی از کسری بودجه را پوشش دهیم و دوم اینکه اساسا دارایی‌های بلا‌استفاده یا دارایی‌هایی که از آنها استفاده نامناسب می‌شود را به دارایی‌های قابل استفاده تبدیل کنیم.

پورابراهیمی اظهار کرد: تجربه تاریخی ما در حوزه مولد‌سازی نشان می‌دهد که روش‌های مختلف مولدسازی در حوزه فروش اموال، اجاره، مشارکت و تبدیل به اوراق بهادار وجود دارد. این روش‌ها به دلایل مختلف با محدودیت‌هایی مواجه می‌شود و عمده محدودیت‌های آنها ناشی از عدم اجرای صحیح بوده که بعضا به دلیل شرایط خاص فضای تقابلی با این اقدامات شکل گرفته و در عمل به واسطه این فضا کلیه مجموعه تصمیمات موثر در این حوزه تحت‌الشعاع قرار گرفته است. یعنی ۵ بار یک کار اشتباه صورت گرفته و این چند اشتباه بر ۹۵ کاری که صحیح انجام شده اثر منفی گذاشته است. مانند کاری که ما در بحث واگذاری اصل ۴۴ داشتیم که در حال حاضر تقریبا همه واگذاری‌ها برگشته است. یعنی فضا آن‌قدر فضای خاصی شده که بر همه واگذاری‌ها دست گذاشته شده و به شکلی تصمیم گرفته می‌شود تا برگشت دارایی‌ها به دولت اتفاق بیفتد. در بحث مولد‌سازی همین شرایط در حال رقم خوردن است.

او در ادامه گفت: برای اینکه این معضل و مشکل اصلی نظام در بحث مولد‌سازی برطرف شود؛ پیشنهادی مطرح شد مبنی بر اینکه از این ظرفیت با اختیارت تام استفاده شود. اختیاراتی که به نظام، حاکمیت و دولت در مولدسازی دارایی‌های دولت و افزایش ظرفیت‌هایی که در اقتصاد وجود دارد کمک شود. مولدسازی موجب کاهش کسری بودجه دولت است که معضل اساسی در اقتصاد محسوب می‌شود

 چرا مصوبه جدید تایید شد؟

این نماینده مجلس تاکید کرد: تجربیاتی که در مولدسازی داشتیم، امکان جسارت در تصمیم‌گیری را از مدیران سلب کرده است. تجربیات در زمینه مولد‌سازی شرایطی را ایجاد کرد که در عمل استمرار کار مولد‌سازی را با مشکل مواجه کرده است. عملکرد مولدسازی براساس احکام بودجه در طی سال‌های اخیر هم موید همین موضوع است و هیچ خروجی نداشته است. در ۸ ماهه سال ۱۴۰۱ عملکرد مولد‌سازی دارایی‌ها و اموال دولت، صفر است و اجرای آن منتفی شده است. آنچه مهم است این است که بتوانیم مولد‌سازی را در چارچوب ضوابط و مقررات موجود عملیاتی کنیم. با اختیارات تامی که به مدیران مربوطه می‌دهیم می‌توانیم از ظرفیت مولد‌سازی استفاده کنیم.

پور‌ابراهیمی به تشریح روند تصمیم‌گیری برای دادن اختیارات به منظور مولدسازی دارایی‌های دولت اشاره کرد و گفت: وزارت اقتصاد و مجموعه دستگاه‌های تخصصی مرتبط با آنها مولد‌سازی را در قالب چارچوبی مدون کردند و آسیب‌شناسی اجرا در سنوات گذشته را هم به شکلی پوشش دادند. نهایتا این موضوع تبدیل شد به پیشنهادهایی که در شورای هماهنگی اقتصادی کشور آمد و در آنجا هم بحث و در نهایت قرار شد بر اساس چارچوب مشخصی که در شورا وجود دارد اختیاراتی برای مولدسازی داده شود.

 بدون اختیارات، مولد‌سازی اتفاق نمی‌افتد

پورابراهیمی تاکید کرد: اگر اختیارات داده نشود، مولدسازی اتفاق نمی‌افتد و از سوی دیگر به دلیل کاهش جسارت در تصمیم‌گیری مدیران این موضوع هم تبدیل شده به یک عدم اقدام. یعنی به جای آنکه عدم اقدام افراد مورد بررسی قرار گیرد اقدام آنها مورد بررسی قرار گرفته است و این امر باعث شده که هیچ کس در خصوص مولد‌سازی اموال و دارایی‌های دولت اقدامی نکند و اعلام می‌کنند ما اقدام نکنیم راحت‌تریم. رئیس کمیسیون اقتصادی اظهار کرد: در شورای عالی سران قوا مولدسازی به تصویب اعضا رسید و ما هم از این موضوع که ظرفیتی برای فروش اموال دولت ایجاد شود، حمایت کردیم. امیدواریم باتوجه به تاییدی که مصوبات شورا از مقام معظم رهبری می‌گیرد به عنوان یک سر فصل مهم در حوزه تصمیمات کلان اقتصادی کشور اجرایی و عملیاتی شود.  

پور‌ابراهیمی با بیان اینکه اقدام در جهت مولد‌سازی، بسیار مهم و موثر است، افزود: اختیاراتی که جهت فروش اموال و دارایی‌های دولت داده شده، می‌تواند کمک کند که دولت چابک، کارآمدتر و اثرگذار شود. او با اشاره به برخی انتقادات از دادن اختیارات تام جهت مولدسازی دارایی‌های دولت، گفت: هجمه رسانه‌ای که علیه مولد‌سازی ایجاد می‌شود به نظر بنده نشان‌دهنده موثر بودن این کار در بهبود عملکرد اقتصاد کشور است. چون به قدری ضوابط و مقررات دست و پا گیر با این موضوع گره خورده که مشکلات را دو چندان کرده و عملکرد صفر مولدسازی نشان‌دهنده آن است که کسی در کشور جرات و جسارت مولدسازی را ندارد. بنابراین باید احکامی تعریف می‌شد که ذیل آن بتوان مولدسازی را کلید زد.

 دروغ بزرگ چه بود؟

این نماینده مجلس ادامه داد: البته این مورد نافی نظارت مجلس و نظارت دستگاه‌ها نیست و حتما به صورت ۳ماهه، ۶ماهه، ۹ماهه و یک‌ساله گزارش‌های عملکرد از مولدسازی دارایی‌ها از سوی دولت ارائه می‌شود. مولد‌سازی محرمانه نیست و کاملا شفاف و با اختیارات کامل است. یعنی براساس مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا می‌تواند کار را انجام دهد، اما مولد‌سازی شفاف و نظارت‌پذیر است. این دروغ بزرگی بود که رسانه‌های معاند به آن پرداختند. ما اختیارات تام دادیم تا مولدسازی انجام شود، اما مولدسازی نظارت‌پذیر و شفاف است، بنابراین مشکلی ندارد. پورابراهیمی با بیان اینکه یکی از ضرورت‌های نظام اقتصادی کشور مولدسازی اموال دولت است، گفت: با توجه به اختیاراتی که به دولت در زمینه مولدسازی اموال داده شده اگر دولت این اقدام را انجام ندهد، گناه نابخشودنی است و ما کوتاه نمی‌آییم. دولت در زمینه مولدسازی اموالش اختیارات کامل دارد و باید پاسخگو باشد.

 همچنین محمد‌مهدی مفتح، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه، تاکید کرد: مولدسازی دارایی‌های دولت و تبدیل دارایی‌ها به پول اقدام خوبی است، اما در خصوص روشی که در حال حاضر مطرح است، دغدغه‌هایی وجود دارد. سمیه محمودی، عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲نیز با بیان اینکه با توجه به شرایط کشور به مولد‌سازی دارایی‌های دولت نیاز داریم، گفت: اصل مولد‌سازی دارایی‌های دولت خوب است. با توجه به شرایط اقتصادی که در کشور با آن مواجه هستیم؛ نیاز داریم که مولدسازی دارایی‌های دولت اتفاق بیفتد. اما باید مشخص باشد که مولدسازی چگونه انجام می‌شود و اتفاق خوبی در این زمینه رقم بخورد. شفافیت در زمینه مولدسازی بسیار حائز اهمیت است.

املاک دولتی به بخش خصوصی داده شود

همچنین محمدحسن آصفری، نماینده اراک و نایب رئیس دوم کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها با تاکید بر لزوم کوچک‌سازی دولت به «دنیای اقتصاد» گفت: دولت باید تا جایی که می‌تواند خودش را کوچک‌تر کند و این موضوع به نفع کشور است. دولت بیش از ۶۰ هزار میلیارد تومان به کارکنان حقوق می‌دهد. هر چه دولت را کوچک‌تر کنیم، موفق‌تر خواهیم بود. او ادامه داد: املاک مازاد دولت که مورد استفاده نیست باید در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرد و در جهت تولید، اشتغال و سرمایه‌گذاری استفاده شود. زمین‌های بدون استفاده‌ای را دولت‌ها در استان‌ها و شهرستان‌ها دارند که باید این زمین‌ها به فروش برسد و در اختیار مسکن و اشتغال مردم قرار گیرد.

 چه کسانی مخالفند؟

شهباز حسن‌پور، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، اظهار کرد: یکی از کارهایی که سال‌ها باقی‌مانده بود و متاسفانه برخی مقاومت می‌کردند تا اجرا نشود، بحث مولد‌سازی دارایی‌های دولت است. شرکت‌هایی را داریم که سال‌ها زیان‌ده بودند، اما مدیران‌شان حقوق‌های نجومی و پاداش می‌گرفتند و امروز این مدیران برای واگذاری مقاومت می‌کنند.

او ادامه داد: کلیه اموال و دارایی‌های مازاد بر نیاز دستگاه‌ها بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، باید به فروش برسد. ما سه وزارتخانه را در یک وزارتخانه ادغام کردیم، اما یک متر از ساختمان این وزارتخانه‌ها کم نشده است. ما به دنبال کوچک‌سازی دولت و تحرک بیشتر دولت بودیم نه پرورده شدن دولت.  نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تاکید کرد: مولدسازی دارایی‌های دولت، کار بسیار ارزشمندی است که از سوی سران قوا است و از سران قوا به نوبه خود تشکر می‌کنم و هر نوع حمایتی را در مجلس انجام خواهیم داد تا این کار و عمل حسنه به سرانجام خوبی برسد.  حسن‌پور افزود: از رئیس‌جمهور می‌خواهم کلیه شرکت‌های دولتی، خصولتی و خصوصی که در تهران نیازی به حضورشان نیست و محل فعالیت‌شان در شهرستان‌های محروم است را به شهرستان‌های محل ماموریت برگردانند و اجازه دهند مردم تهران نفس بکشند. در حال حاضر تهران به پارکینگ تبدیل شده و شاهد آلودگی و تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات هستیم. به حضور این ادارات در تهران نیاز نداریم.

او با اشاره به شرایط اقتصادی کشور گفت: یکی از کارهای بسیار ارزشمند که می‌تواند در حرکت‌های اقتصادی کشور پیشران باشد و پول‌های زیادی را آزاد کند و موجب تحرک پروژه‌های عمرانی و تولید شود، مولدسازی دارایی‌های دولت است. با این کار می‌توانیم مشکل اشتغال و معیشت مردم را حل کنیم. همچنین ولی اسماعیلی، نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با تاکید بر لزوم مولدسازی دارایی‌های دولت، تصریح کرد: یکی از کارهای پایه‌ای برای اقتصاد کشور، مولدسازی دارایی‌های دولت است. هر کشوری از جمله کشورهای اروپایی و کشورهایی مانند چین در بازه زمانی اموال مازادشان را به فروش رساندند و به تولید کشورشان کمک کردند. او ادامه داد: بنابراین ماهیت مولدسازی دارایی‌های دولت کار خوبی است و در راستای توسعه کشور است. اما در خصوص‌ سازو‌کار مولد‌سازی باید بررسی شود.

نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به شرایط اقتصادی کشور تاکید کرد: رشد و توسعه کشور چندین سال منفی یا ثابت بوده که اگر بخواهیم آن را افزایش دهیم؛ یکی از راهکارها مولدسازی دارایی‌های دولت است. بسیاری از وزارتخانه‌ها زمین و ساختمان‌های بلا‌استفاده دارند که می‌توان آن را به فروش رساند. مولدسازی دارایی‌های دولت قدم بزرگی در اقتصاد است و به تولید کمک می‌کند. همچنین موجب رشد نقدینگی نمی‌شود.