توافق نانوشته میان ایران و چین چیست؟
این استاد دانشگاه اشاره کرد که ایران به روابط سیاسی متمایز با چین بهویژه در سایه انزوای تحمیل شده به آن از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا و تاخیر در بازگشت به توافق هستهای، اهتمام دارد. وی افزود که چین بر توسعه شراکت استراتژیک با ایران که با قدرت در مخالفت با مداخله خارجی و حفظ حاکمیت، یکپارچگی و تمامیت ارضی و کرامت ملی آن حمایت میکند، مصمم است. حسن نافعه، استاد علوم سیاسی دانشگاه قاهره نیز گفت که احضار سفیر چین توسط ایران یک اعتراض گذرا بود برای تاکید بر موضع خود نسبت به جزایر سه گانه و اینکه این موضوع محل اختلاف یا مذاکره نیست. به نظر نافعه، نزدیک شدن چین به کشورهای عضو شورای همکاری، به دور شدن چین و ایران از یکدیگر منجر نخواهد شد زیرا چین به روابط قوی با همه کشورهای جهان اهتمام دارد بهخصوص کشورهایی که ممکن است نقش مهمی در موفقیت رویکرد و پروژه کمربند و جاده داشته باشند.
وی توضیح داد که کشورهای عضو شورای همکاری و ایران برای موفقیتآمیز بودن رویکرد چین مهم و حیاتی هستند؛ بهخصوص با توجه به اینکه چین در روابط خارجی خود اقتصاد را اساس ترسیم روابط و کنار گذاشتن اختلافات سیاسی قرار میدهد. احمد شمس الدین، پژوهشگر در موسسه بینالمللی ایرانشناسی هم گفت که بعید است اختلافات ایران و چین در پی موضع اخیری که در نشست شورای همکاری و چین بر سر جزایر سه گانه اتخاذ شد، تشدید شود. شمس الدین گفت که ایران در هر چیزی به چین نیاز دارد زیرا بزرگترین منبع واردات ایران و اکثر کالاهای مصرفی و لوازم یدکی برای ایران است.
وی افزود که چین نیز بزرگترین مشتری نفت ایران و مهمترین تامینکننده ارز ایران است، زیرا هیچ کشوری وجود ندارد بتواند تحریمهای آمریکا بر ایران را به چالش بکشد؛ در حالی که پکن مقدار زیادی نفت از تهران خریداری میکند. این پژوهشگر بیان کرد که چین اولین و مهمترین شریک تجاری ایران است و حجم تجارت دو کشور سالانه میلیاردها دلار برآورد میشود. وی توضیح داد که چین ناجی ایران و دروازه آن به جهان بهویژه پس از تحریمهای مجدد آمریکا بر ایران در سال ۲۰۱۸ است. شمس الدین اشاره کرد که چین و ایران همکاری استراتژیک اقتصادی و سیاسی بسیار خوبی دارند از این رو تهران شدت لحن خود را به تدریج کاهش خواهد داد زیرا راه دیگری جز این ندارد.