در این میان، امید برای احیای برجام تقریبا از بین رفته است. به گزارش فرارو به نقل از میدل ایست آی، یک دیپلمات اروپایی که نخواسته نامش فاش شود به «میدل ایست آی» گفت: «در افکار عمومی و مطبوعاتی اروپایی تاکید بر نوع برخورد با معترضان در داخل ایران است، اما زمانی که با مقام‌‌‌های دولتی اروپایی در محافل خصوصی صحبت می‌‌‌کنید علت اصلی چرخش موضع آنان تحویل پهپاد‌‌‌های ایران به روسیه بوده است.»این تغییر رویکرد در اجرای سریع تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران مشهود است و اقدامی شگفت‌‌‌انگیز و غیر‌منتظره بوده است؛ به‌خصوص برای کسانی که با رویکرد غالبا صُلب سیاستگذاری در اتحادیه اروپا آشنا هستند و تغییرات ناگهانی و شدید در آن تقریبا بی‌‌‌سابقه بوده است. از تاریخ ۱۰ اکتبر اتحادیه اروپا سه بسته تحریمی را علیه ایران اعلام کرده که بیش از مجموع تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران در ۹ سال گذشته محسوب می‌‌‌شود.

سرد شدن روابط ایران با اروپا در تضاد با روابط نوپای تهران با روسیه است. آن دو کشور در جنگ سوریه شریک یکدیگر بودند جایی که نیروی هوایی روسیه با نیرو‌‌‌های نیابتی زمینی ایران برای نجات دولت بشار اسد ترکیب شد. امروز تحلیلگران و دیپلمات‌‌‌ها معتقدند که روابط ایران و روسیه از یک رابطه مصلحتی در مناطق خاص فراتر رفته و به سوی یک مشارکت ایدئولوژیک‌‌‌تر در حال حرکت است. اولین سفر ولادیمیر پوتین به خارج از روسیه پس از حمله به اوکراین به ایران بود. «هنری روم» کارشناس ارشد موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک می‌‌‌گوید: «اگر تمام این عوامل را کنار یکدیگر قرار دهیم آنچه به دست می‌‌‌آید اولویت قائل شدن ایران برای سیاست نزدیکی به شرق در حوزه سیاستگذاری است.»قدرت‌‌‌های اصلی اروپایی از لحاظ تاریخی تمایلی به رویارویی مستقیم با تهران ندارند.

با همراهی آلمان، فرانسه و بریتانیا مذاکراتی آغاز شده بود که منجر به حصول توافق هسته‌‌‌ای در سال ۲۰۱۵ میلادی شد. کشور‌‌‌های اروپایی همچنین با تصمیم دولت ترامپ مبنی بر خروج یکجانبه از این پیمان مخالفت کردند و تلاش‌‌‌های آمریکا برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل را ناکام گذاشتند. روز دوشنبه آلمان بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در اتحادیه اروپا بر تغییر نگرش اروپایی‌‌‌ها در مورد مذاکرات هسته‌‌‌ای تاکید کرد. برلین اشاره کرد که با واشنگتن در تغییر تمرکز از احیای برجام بر توجه به اعتراضات در داخل ایران اجماع نظر دارد. «صنم وکیل» معاون مدیر برنامه خاورمیانه شمال آفریقا در اندیشکده «چتم هاوس» در لندن به «میدل ایست آی» می‌‌‌گوید: «دیدگاه اروپایی‌‌‌ها در مورد ایران سرسختانه‌‌‌تر شده است. این رویکرد البته به نگرش آنان نسبت به برنامه هسته‌‌‌ای ایران نیز تسری پیدا می‌کند.»

او می‌‌‌افزاید: «سطح فشار از سوی اروپا افزایش خواهد یافت و آلمان، بریتانیا و فرانسه در هماهنگی با دولت بایدن برای اجرای تحریم‌ها علیه ایران همکاری نزدیک‌‌‌تری خواهند داشت.»با سرد شدن روابط با اروپا، تهران و همسایگانش نزدیکی رابطه محتاطانه را دنبال می‌کنند. امارات و کویت هر دو سفیران خود را در ایران منصوب کردند. الی گرانمایه می‌‌‌گوید: «تهران می‌‌‌پرسد آیا ما واقعا دیگر به اروپا نیاز داریم، زیرا امارات یا قطر ممکن است به عنوان تسهیل‌کننده مذاکرات با آمریکایی‌‌‌ها مفیدتر باشند. من هنوز معتقدم ایران در ارزیابی و محاسبات خود دچار اشتباه شده است. آنان با آتش زدن پل روابط و فرصت با اروپا پل احیای  فرصت احتمالی برجام را می‌‌‌سوزانند.»

اخبار مرتبط