گره «پادمان» باز می‌شود؟
گزارش دیدار اسلامی و گروسی در وین
عکس: AP
موضع دو پهلوی مدیر کل
رافائل گروسی در سخنرانی افتتاحیه شصتوششمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز هم علیه موضوعات پادمانی ایران موضع گرفت. به گزارش خبرگزاری فارس، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این سخنرانی خواستار همکاری ایران برای حل «موضوعات پادمانی» برنامه هسته‌ای این کشور شد. گروسی در بخشی از سخنرانی خود گفت: «همان‌طور که در شصت‌و‌پنجمین نشست کنفرانس عمومی اعلام کردم، راستی‌آزمایی و نظارت آژانس بر تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران ذیل برجام به‌طور جدی تحت‌تاثیر تصمیم ایران برای توقف اجرای این تعهدات از جمله پروتکل الحاقی قرار گرفته است.»
مدیرکل آژانس با اشاره به اینکه در صورت ازسرگیری کامل اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران در چارچوب برجام، آژانس باید شکاف موجود در دانش خود را در مورد آنچه در زمانی که تجهیزات نظارتی و بازرسی ما مرتبط با برجام فعال نبود رفع کند، افزود: «چالش‌های قابل‌توجهی برای تایید انطباق با وضعیت میزان اعلام‌شده ایران درباره سانتریفیوژها و آب سنگین قبل از ۲۱ فوریه ۲۰۲۱ وجود خواهد داشت». مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدعی شد: «درباره توافق پادمانی ان‌پی‌تی با جمهوری اسلامی ایران، آژانس تلاش‌هایی برای تعامل با ایران به منظور حل موضوعات باقیمانده مرتبط با وجود ذرات اورانیوم با منشا انسانی در سه مکان اعلام‌نشده در ایران انجام داده است. از ماه ژوئن، ایران تعاملی با آژانس نداشته است. در نتیجه، این موضوعات حل نشده‌اند و آژانس در موقعیتی نیست که در این باره ضمانت دهد که برنامه هسته‌ای ایران منحصرا برای مصارف صلح‌آمیز است.»
وی افزود: «آژانس همچنان آماده است بار دیگر با ایران وارد تعامل شود تا بدون هرگونه تاخیر این موضوعات حل شوند. ما باید راه‌حل‌های مشترک برای مشکلات پیدا کنیم؛ مشکلاتی که اگر آنها را به روشی مبتنی بر همکاری حل نکنیم، قرار نیست کنار گذاشته شوند.»
ایران به توافق ۲۰۱۵ متعهد است
همچنین محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در بخشی از سخنرانی روز دوشنبه خود در این نشست عمومی گفت: «جمهوری اسلامی ایران همچنان به توافق ۲۰۱۵ متعهد است. اقدامات جبرانی ایران در پاسخ به نقض تعهدات طرف‌های مقابل صورت گرفته است. چنانچه دیگر طرف‌های این توافق با رفع همه موانع و برداشتن تحریم‌ها به تعهدات خود بازگردند، تداوم اقدامات اجرایی ایران با کسب مجوز قانونی از مجلس شورای اسلامی تعیین خواهد شد.»
به گزارش خبرگزاری تسنیم، اسلامی ادامه داد: «مایلم روشن سازم که هیچ‌گونه فعالیت یا مواد هسته‌ای اعلام‌نشده در ایران وجود ندارد و تمامی اتهامات صرفا مبتنی بر اطلاعات ساختگی و نادرست رژیم غاصب اسرائیل است. جمهوری اسلامی ایران حقیقتا انتظار دارد آژانس گزارش‌دهی، نظارت و راستی‌آزمایی خود را به صورت حرفه‌ای، بی‌طرفانه و مستقل‌تر انجام دهد.»
اسلامی درباره نظارت‌های آژانس نیز توضیح داد: «انتظار داریم آژانس برای حفظ اعتبار و انسجام خود اجازه ندهد برخی از عناصر اتهامات کهنه‌ای را که در سال ۲۰۱۵ بسته شده‌اند و دوباره تاکید می‌کنم اتهامات کهنه‌ای را که در طول سالیان مطرح شده و در سال ۲۰۱۵ بسته شده است، به بهانه‌های مختلف بازخوانی و مطرح کنند.» شصتوششمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه آغاز به کار کرد. طبق بیانیه آژانس، نمایندگان ۱۷۵ عضو این نهاد بین‌المللی از ۲۶ تا ۳۰ سپتامبر (چهارم تا هشتم مهر) برای این نشست در مقر آژانس در وین اتریش گرد هم می‌آیند.
مشکلی در همکاری با آژانس نداریم
همچنین حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌وگو با وبگاه خبری المانیتور، در پاسخ به اینکه به نظر می‌رسد تحقیقات پادمانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در احیای توافق هسته‌ای [برجام] است و آیا توافقی برای تعامل با آژانس در مسیری جداگانه نمی‌تواند راه‌حل این مساله باشد، گفت: «ما مشکلی در همکاری یا تعامل با آژانس نداریم. شما می‌دانید همکاری ما هنوز ادامه دارد؛ به ویژه در زمینه موضوعات پادمانی. دوربین‌های آژانس در محل بوده و آنها در حال نظارت بر ما هستند. می‌دانید چه کار کرده‌ایم؟ ما دوربین‌هایی را خاموش کرده‌ایم که داوطلبانه موافقت کرده بودیم، نصب شوند. ما این دوربین‌ها را به طور داوطلبانه نصب کردیم.»
به گزارش «ایسنا»، امیرعبداللهیان ادامه داد: «این موضوع ارتباطی به دیگر نظارت‌های پادمانی ندارد که روی ما انجام می‌گیرد. این کار اقدامی تلافی‌جویانه در قبال قطعنامه‌ای بود که حدود چهار ماه پیش علیه ما در آژانس صادر شد. از نظر ما کار اشتباهی بود که توسط آمریکایی‌ها و سه کشور اروپایی انجام شد. ما وسط مذاکرات بودیم و آنها یک‌باره علیه ایران قطعنامه صادر کردند. ما قطعا همکاری‌مان با آژانس را ادامه خواهیم داد. آژانس سوالاتی درباره سه محل دارد که می‌گوید در آن اورانیوم پیدا کرده است و ما آماده‌ایم به این سوالات پاسخ دهیم.»
وزیر خارجه در این مصاحبه تاکید کرد: «ما قطعا همکاری‌مان با آژانس را ادامه خواهیم داد. آژانس سوالاتی درباره سه محل دارد که می‌گوید در آن اورانیوم پیدا کرده است و ما آماده‌ایم به این سوالات پاسخ دهیم.» او ادامه داد: «در سال ۲۰۱۵ چیزی رخ داد. اراده‌ای سیاسی وجود داشت و آن موقع تصمیمی سیاسی اتخاذ شد. بین ایران و سه‌کشور اروپایی و آمریکا بود و به نهایی شدن برجام کمک کرد. از یک طرف، قصد داریم و مشتاقیم با آژانس همکاری کنیم تا به آن اتهامات و ادعاها پاسخی ارائه بدهیم. از طرف دیگر، ما به اراده‌ای سیاسی نیاز داریم؛ به همان چیزی که گفتم در سال ۲۰۱۵ بود تا این بار هم وجود داشته باشد.»
امیرعبداللهیان درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران توضیح داد: «احتمالا می‌دانید تمامی فعالیت‌های ما، فعالیت‌های هسته‌ای‌مان، حدود ۲درصد فعالیت‌های هسته‌ای جهان را تشکیل می‌دهد که تمامش در چارچوبی صلح‌آمیز قرار دارد. اما نظارتی که بر ما انجام می‌شود چطور؟ ۳۷درصد کل نظارت آژانس است. این یعنی پس از آنکه تمامی طرفین به برجام بازگردند، ما باز هم باید دسترسی کامل را برای آژانس ایجاد کنیم. منظورم دسترسی فراپادمانی است.» رئیس دستگاه دیپلماسی ایران همچنین گفت: «مسلما، اول باید اتهامات بی‌اساس فعلی که از سوی آژانس در این باره مطرح شده‌اند، برطرف شوند. اما باور و قبول داریم که برای عملی کردن این، برخی فعالیت‌های فنی باید انجام شود. اما به موازات این، درست مانند سال ۲۰۱۵، اراده‌ای سیاسی باید برای بستن پرونده این اتهامات وجود داشته باشد.» امیرعبداللهیان در پاسخ به اینکه آیا منظورش این است ایران آماده همکاری فنی با آژانس برای حل‌وفصل این مساله است، گفت: «مطمئنا.»
