مدیرکل آژانس: گفت‌وگوها بی‌‌نتیجه ماند
گزارش گروسی از مذاکرات تهران
نصب دوربین در کارگاه سانتریفیوژ تسا
از دیگر سو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که زمان برای حصول توافق با ایران بر سر نصب دوربین در کارگاه سانتریفیوژ تسا در کرج که در ماه ژوئن هدف یک خرابکاری آشکار قرار گرفته بود، در حال پایان یافتن است. به گزارش «ایسنا»، به نقل از خبرگزاری رویترز، گروسی در کنفرانس خبری افزود: «ما در آستانه رسیدن به نقطه‌‌ای هستیم که نمی‌توانم تداوم آگاهی نسبت به این مرکز را تضمین کنم.»
به توافق دست نیافتیم
مدیرکل آژانس در ادامه گفت که در جریان سفر روز گذشته خود به تهران، به‌رغم تلاش‌‌های زیاد نتوانسته است با مقامات ایرانی بر سر موضوع نظارت هسته‌‌ای و فعالیت‌های راستیآزمایی به توافق دست یابد. به گزارش خبرگزاری فارس گروسی در این گزارش که در پایگاه اطلاع‌‌رسانی آژانس اتمی منتشر شده، اعلام کرد: «گزارش من درباره راستیآزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد، فعالیت‌های مرتبط آژانس در چند ماه گذشته را پوشش می‌‌دهد.» وی افزود: «تا ۲۳ فوریه ۲۰۲۱، آژانس اجرای تعهدات هسته‌‌ای ایران تحت برجام را راستیآزمایی و نظارت کرد. با این حال، از آن تاریخ، این فعالیت‌ها به طور جدی در نتیجه تصمیم ایران برای توقف اجرای تعهدات مرتبط هسته‌‌ای خود تحت برجام، از جمله پروتکل الحاقی، تضعیف شده است.» مدیرکل آژانس بعد از سفر به تهران در گفتوگو با پرس تی وی گفته بود که «روابط بین آژانس و ایران، دائمی و مستمر است.» گروسی در ادامه گفت: «در غیاب دسترسی منظم آژانس به تجهیزات نظارتی خود در تمامی تاسیسات و مکان‌‌های ایران در رابطه با برجام، آژانس بر این باور است که توافق موقتی را که در فوریه ۲۰۲۱ با ایران به دست آوردم، حفظ تداوم آگاهی را تسهیل کرد. با این حال، تمدید مکرر توافق، که اکنون برای حدود ۹ ماه برقرار است، به چالشی مهم برای توانایی آژانس به منظور تداوم آگاهی (از فعالیت‌های ایران در این مکان‌‌ها) تبدیل شده است.» گروسی با اشاره به گزارش‌های سابق خود، ادعا کرد: «وجود ذرات متعدد اورانیوم با منشأ انسانی در سه مکان در ایران شناسایی شده و به آژانس اعلام نشده و همچنین وجود ذرات تغییر یافته ایزوتوپی در یکی از این مکان‌‌ها، نشانه روشنی است که مواد و/ یا تجهیزات هسته‌‌ای آلوده به مواد هسته‌‌ای در این مکان‌‌ها وجود داشته است.» وی همچنین نسبت به آنچه بازرسی‌‌های بیش از حد بازرسان آژانس توسط مقامات امنیتی در تاسیسات هسته‌‌ای ایران خواند، ابراز نگرانی کرد و افزود: «مجددا از ایران می‌‌خواهم که اقدامات فوری برای اصلاح وضعیت انجام دهد و رویه‌‌های امنیتی در تاسیسات هسته‌‌ای را به شیوه‌‌ای مطابق با رویه‌‌های امنیتی پذیرفته‌‌شده بین‌المللی و تعهدات قانونی ایران در رابطه با امتیازات و مصونیت‌‌های آژانس و بازرسان آن اجرا کند.» گروسی در ادامه درباره سفر اخیرش به تهران برای گفتوگو با مقامات ایرانی گفت: «در دو گزارش ذکر شده در بالا، من به شورای حکام اطلاع دادم که دعوت به سفر به تهران را برای انجام رایزنی‌‌های سطح بالا با دولت ایران مطابق با بیانیه مشترک ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱ پذیرفتم. در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۱، دیدارهایی در تهران با محمد اسلامی معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران داشتم. به‌رغم تلاش‌‌های من، این مذاکرات و رایزنی‌‌های گسترده برای رسیدگی به مسائل پادمانی باقی‌‌مانده ایران که در دو گزارش به تفصیل شرح داده شد، بی‌‌نتیجه ماند.»
ادامه تعامل با ایران
همچنین مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بخش دیگری از نشست خبری خود در وین گفت: «باید گزارش‌هایی را درباره وضعیت موجود در ایران به شورای حکام ارائه دهم و در عین حال تعامل و ارتباط با ایران را ادامه می‌‌دهم تا بتوانیم به این موضوع رسیدگی کنیم؛ این ضروری است که این موضوعات را خیلی سریع حل کنیم. هر اندازه لازم باشد با مقام‌‌های ایران برای حل این مسائل تعامل می‌‌کنیم.» وی در بخش پایانی کنفرانس خبری خود در خصوص اختلافات میان ایران و آژانس گفت: «مواضع ایران و آژانس بسیار متفاوت است و جای تعجب نیست. چالش موجود برای همه ما این است که یکدیگر را درک کنیم. دولت جدید روی کار آمده است و نظرات مربوط به خود را دارد. از نظر من مشکلی ندارد و من باید با دولت آنها همکاری کنم.»
دیدگاه دولت بایدن درباره مذاکرات ۸ آذر
از سوی دیگر در آستانه آغاز دور هفتم گفت‌وگوهای برجامی در وین، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک کنفرانس خبری در پاسخ به این سوال که از دیدگاه دولت بایدن، آیا مذاکرات وین روز دوشنبه هشتم آذر[۲۹ نوامبر] نتیجه مثبتی در بر خواهد داشت، گفت: «همان طور که می‌‌دانید ما چند ماه سعی کرده‌‌ایم مذاکرات از سر گرفته شوند. پیشرفت خوبی در شش دور قبلی مذاکرات انجام شده بود. از زمان روی کار آمدن دولت جدید ایران، وقفه‌‌ای چندماهه در این مذاکرات افتاد. بنابراین، ما امیدواریم دولت جدید ایران در وین حاضر شده و آماده برای مذاکره با حسن‌نیت باشد و ضمنا پیشرفت‌‌هایی که در شش دور قبلی مذاکرات انجام شده بود را مبنای کار قرار دهد.» به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا، ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه این کشور در یک کنفرانس خبری ادامه داد: «ما همچنان بر این باوریم که بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام[توافق هسته‌‌ای]، بهترین و موثرترین ابزار است که می‌توان با آن محدودیت‌‌های دائمی و قابل راستیآزمایی را دوباره بر برنامه هسته‌‌ای ایران اعمال کرد و مانع دستیابی ایران به یک سلاح هسته‌‌ای شد.»
او در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا دولت بایدن در نظر دارد برای جلب اعتماد اقداماتی انجام دهد که روند این مذاکرات آسان‌‌تر شود، بیان کرد: «ما به وضوح گفته‌‌ایم که حاضر نیستیم برای چنین چیزی اقدامات یکجانبه‌‌ای انجام دهیم. به نظرم این موضوع را از ماه آوریل روشن کرده‌‌ایم. امیدوارم همین جدیت در هدف را در ایرانی‌‌ها هم موقع بازگشتشان به وین در هفته بعد، شاهد باشیم.»
توافق موقت؟
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در توضیح اینکه آیا آمریکا راغب به انجام دادن توافقی موقتی با ایران است یا نه، گفت: «ما راغب به آزمودن این طرح هستیم که ببینیم آیا می‌توانیم به بازگشتی دوجانبه به پایبندی به برجام برسیم یا نه. این اولویت ماست چون بهترین راه برای اطمینان یافتن از این است که از دست یافتن ایران به یک سلاح هسته‌‌ای، به طور دائمی و قابل راستیآزمایی ممانعت شود. محتاطانه نیست که فرضیات و احتمالات را قبول کنیم، دقیقا به این خاطر که فرصتی کمتر از یک هفته برای آزمودن این امر داریم که آیا دولت جدید ایران با حسن‌نیت مذاکره خواهد کرد یا نه. بعد از آن به چیزهای بیشتری پی خواهیم برد.» پرایس در پاسخ به این سوال که آیا تیم مذاکره‌کننده آمریکا برای دیدن این حسن‌نیت از جانب ایران، یک بازه زمانی درنظر گرفته است یا نه، توضیح داد: «متاسفانه یکی از پیچیدگی‌‌ها این است که این مذاکرات به طور غیرمستقیم با ایران انجام می‌شود. بنابراین، این روندی است که به نوعی باید تکرار شود. این روند، روندی است که مستلزم رایزنی‌‌های عمیق ما با شرکایمان در گروه ۱+۵ در وین است. آنها در برخورد اول متوجه خواهند شد دولت جدید چه رویکردی را در پیش می‌گیرد و ما هم ارتباط نزدیکی با آنها خواهیم داشت. طبعا این کاری است که ما از زمان پایان یافتن دور ششم مذاکرات و در چند ماه پیش انجام داده‌‌ایم.»
