ریاض کماکان خواستار گفت‌و‌گو با تهران است

در همین ارتباط، فیصل بن فرحان بن عبدالله آل سعود وزیر امورخارجه عربستان روز شنبه ۱۹ فوریه- ۳۰ بهمن- در اظهاراتی در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ اظهار کرد، عربستان سعودی به‌رغم عدم‌پیشرفت اساسی در دوره‌های قبلی به دنبال برنامه‌ریزی برای برگزاری دور پنجم مذاکرات مستقیم با ایران است.  به گزارش «ایسنا» به نقل از الجزیره، بن فرحان با تاکید بر اینکه ریاض کماکان خواهان گفت‌وگو با تهران است، خاطرنشان کرد: در واقع این امر مستلزم تمایل جدی همسایه‌‌‌های ما  در ایران برای رسیدگی به مسائل اساسی موجود است. ما امیدواریم که تمایل جدی برای یافتن یک شیوه جدید وجود داشته باشد. وزیر امورخارجه عربستان همچنین بیان کرد: اگر ما شاهد پیشرفت اساسی درخصوص این پرونده‌ها باشیم، نزدیک شدن به یکدیگر و بهبود روابط هم امکان‌پذیر است. هرچند که تاکنون شاهد آن نبوده‌ایم.  فیصل بن فرحان در ادامه به بحث مذاکرات رفع تحریم‌های ایران که هم اکنون در وین، پایتخت اتریش در جریان است، اشاره کرد و گفت که اگر توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با ایران احیا شود، این باید نقطه شروع برای رسیدگی به چالش‌های منطقه باشد نه نقطه پایان.

فیصل بن فرحان در بخش دیگری از اظهارات خود به تکرار ادعاها مبنی بر کمک نظامی ایران به نیروهای یمنی پرداخت و مدعی شد: تهران همچنان به ارسال موشک‌های بالستیک، قطعات پهپاد و تسلیحات متعارف برای حوثی‌ها ادامه می‌دهد.

بنابر این گزارش، عربستان سعودی از ژانویه ۲۰۱۶ در پی تجمع اعتراضی مقابل سفارت این کشور در تهران روابط خود را با ایران قطع کرد، اما از فروردین ۱۴۰۰ گفت‌وگوهایی میان دو کشور برای برقراری مجدد روابط با میانجی‌گری عراق در جریان است. اولین بار روزنامه «فایننشال‌‌‌تایمز» گزارش داد که مقامات ارشد جمهوری اسلامی و عربستان‌‌‌سعودی، ۶ سال پس از قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور، ۹ آوریل ۲۰۲۱- ۲۰ فروردین‌‌‌۱۴۰۰ - در بغداد مذاکرات «مستقیم» انجام داده‌‌‌اند.

خبرگزاری فرانسه نیز ۱۹‌‌‌آوریل- ۳۰ فروردین- ضمن تایید این خبر، به نقل از یک مقام عراقی و یک دیپلمات غربی نوشت که هیات‌‌‌های دو کشور به ریاست سعید ایروانی نماینده علی شمخانی دبیر شورای‌‌‌عالی امنیت ملی ایران و خالد بن‌‌‌علی الحمیدان، رئیس وزارت اطلاعات عربستان، در بغداد با یکدیگر دیدار کرده‌‌‌اند. دور چهارم مذاکرات میان عربستان سعودی و ایران ۲۱ سپتامبر گذشته برگزار شد.  در همین خصوص وزیر خارجه عربستان سعودی چندی پیش با اشاره به اینکه ریاض تاکنون ۴ نشست با تهران برگزار کرده، گفت: «گفت‌‌‌وگوها با تهران دوستانه بوده اما پیشرفت ملموسی نداشته است.» فیصل بن فرحان اواسط مهر ۱۴۰۰ در مصاحبه با روزنامه «فایننشال تایمز» گفته بود که ریاض در حال بررسی دادن مجوز به ایران برای باز کردن کنسولگری خود در شهر بندری جده است، اما افزود که مذاکرات پیشرفت کافی برای احیای کامل روابط دیپلماتیک نداشته، چیزی که به ادعای این مقام، خواست ایران است.

به نوشته این روزنامه، فیصل بن فرحان آل سعود با اکتشافی توصیف کردن مذاکرات با ایران مدعی شد: برای ما این تغییر چندان بزرگی نیست. ما همیشه گفته‌‌‌ایم که می‌‌‌خواهیم راهی برای ایجاد ثبات در منطقه پیدا کنیم. بر اساس گزارش فایننشال تایمز، ریاض همچنین در حال بررسی اجازه به تهران برای بازگشایی دفتر نمایندگی خود برای سازمان همکاری اسلامی در شهر بندری جده است. به ادعای این گزارش به نقل از یک مقام ارشد سعودی، ریاض هنوز آماده بازگشایی کنسولگری در شهر مشهد نیست.  با این حال حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران دوم دی ماه ۱۴۰۰ در یک نشست خبری با «فواد حسین »وزیر خارجه عراق در تهران با اشاره به نقش بغداد در برگزاری چهار دور مذاکره بین ایران و عربستان اعلام کرد: عربستان سعودی با صدور ویزا برای سه تن از دیپلمات‌‌‌های ایران به عنوان دیپلمات‌‌‌های مستقر در سازمان همکاری اسلامی در جده موافقت کرده و ویزای این دیپلمات‌ها دریافت شده است، او همچنین به تازگی در مصاحبه با الجزیره صدور روادید برای دیپلمات‌های ایرانی‌را برای حضور در جده نشانه‌ای مثبت و خوب عنوان کرد.

پایگاه خبری آمریکایی «بلومبرگ» نیز به نقل از منابع آگاه از مذاکرات میان ایران و عربستان سعودی مدعی شد، ایران از عربستان‌سعودی خواسته به عنوان تمهیدی برای پایان دادن به جنگ یمن، کنسولگری ایران در جده و کنسولگری عربستان سعودی در مشهد گشوده شود. بلومبرگ به نقل از دو منبع آگاه خود آورده است: ایران پیشنهاد بازگشایی کنسولگری‌‌‌ها در مشهد و جده را به نشانه حسن نیت داده و یکی از این دو منبع هم گفت که مذاکرات به طور کلی پیشرفت کرده است، اما پای جزئیات که به میان می‌‌‌آید، مذاکرات پیچیده و دشوار می‌شود.  با این حال، سه دیپلمات ایرانی اواخر دی ماه راهی جده شدند و قرار است بعد از ۶ سال نمایندگی ایران در سازمان همکاری اسلامی فعالیت خود را مجددا آغاز کند. فعالیت دفتر نمایندگی ایران در جده در سال ۱۳۹۴ و در پی قطع روابط ایران و عربستان تعطیل شد. آخرین نماینده دائم ایران در سازمان همکاری اسلامی در جده، مهدی حمزه‌ای بود که بعد از این اتفاقات به همراه دیگر دیپلمات‌‌‌های ایرانی مستقر در جده راهی تهران شد. درهمان سال پس از این تحولات، اجلاس فوق‌‌‌العاده وزیران خارجه کشورهای عضو این سازمان به منظور رسیدگی به موضوع حمله به سفارت عربستان در تهران در جده تشکیل شد. این اجلاس در متن بیانیه پایانی خود تجاوز به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی را محکوم و این اقدام را نقض فاحش کنوانسیون‌‌‌های ژنو و وین راجع به حفاظت از اماکن سیاسی و مغایر قوانین و حقوق بین‌الملل دانست.