افزایش مطالبات معوق صندوق ذخیره فرهنگیان
واریز نشدن سهم دولت و رشد مطالبات فرهنگیان
بر اساس این گزارش و با استناد به مکاتبه صندوق ذخیره فرهنگیان با وزارت آموزش‌وپرورش که در مورخ ۱٣دی ماه سال جاری انجام شده است، ۲۶۰هزار و ۱۸۳ نفر از فرهنگیان که از مهرماه ۱٣٩۴ تا مهرماه۱۴۰۰ بازنشسته شده‌اند و عضو این صندوق بوده‌اند، به این دلیل که دولت بدهی خود را به این صندوق بازپرداخت نکرده است، جمعا به میزان ۵ میلیون و ۱۰۰هزار و ۵۰۵ میلیارد ریال مطالبات معوق دارند. بنا به اعلام کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس دولت درحالی سهم خود را به حساب صندوق ذخیره فرهنگیان واریز نکرده و این اقدام عملکرد صندوق مذکور را دچار اختلال کرده است که سایر کارکنان دولت با استناد به بند «ب» ماده «یک» قانون تشکیل حساب پس‌انداز کارکنان دولت، مصوب سال ۱۳۷۶به صورت ماهانه از معادل ۱۰۰ درصد واریزی خود به عنوان سهم دولت برخوردار می‌شوند.
حذف ردیف متفرقه در بودجه ۱۴۰۱
درحالی که در قوانین بودجه سنواتی، ردیف متفرقه‌ای با عنوان مطالبات صندوق ذخیره فرهنگیان با موضوع «تأدیه بدهی‌های معوق دولت به صندوق ذخیره فرهنگیان» وجود داشت، اما بنا به اطلاعات موجود از لایحه بودجه سال آتی، دولت این ردیف را در لایحه بودجه ۱۴۰۱ حذف کرده است. هرچند مشکلات و چالش‌های صندوق ذخیره فرهنگیان در ابعاد مدیریتی، نظارتی، ماهیت حقوقی، جایگاه فرهنگیان در اداره و نظارت بر آن و واریز نشدن سهم دولت باعث شده که بازنشستگان وزارت آموزش‌وپرورش از دریافت سهم‌الشرکه دولت و سود حاصل از سرمایه‌گذاری آن محروم شوند، اما از سوی دیگر صندوق ذخیره فرهنگیان نیز فرصت سرمایه‌گذاری از محل این منابع مالی را از دست داده است. مهم‌ترین منابع مالی این موسسه، واریز ماهانه حداکثر تا ۵ درصد از حقوق و مزایای مستمر فرهنگیان عضو این صندوق و کمک دولت معادل واریزی فرهنگیان عضو صندوق است. دولت نیز بر اساس ماده ۸۵ قانون برنامه ششم توسعه موظف است که سهم خود را به این صندوق پرداخت کند. اطلاعات موجود حکایت از آن دارد که روند بازپرداخت بدهی دولت نسبت به این صندوق از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ کاهشی است. تا پایان سال ۱۳۹۹ فقط ۲ میلیون و ۸۵۸ هزار و ۵۰۰ میلیون ریال یعنی معادل ۱۸ درصد از بدهی دولت به حساب این صندوق واریز شده است. این رقم در سال ۱۳۹۶ معادل ۱۰۰ و در سال ۱۳۹۷ برابر با ۷/ ۳۱درصد بوده که در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به صفر رسیده است. پرداخت نشدن بدهی دولت به صندوق ذخیره فرهنگیان موضوعی است که سازمان برنامه‌وبودجه کشور نیز در گزارش‌های متعددی به آن اشاره کرده و علت آن را محدودیت‌های منابع مالی دولت عنوان کرده است در حالی که اعضای این صندوق به تعهدات مالی خود پایبند بوده‌اند.
پیشنهاد به دولت؟
کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش خود به دولت پیشنهاد داده‌اند که برای جلوگیری از فرصت‌سوزی بیشتر برای سرمایه‌گذاری‌های این صندوق در عرصه اقتصادی، دولت بدهی‌های صندوق را با تهاتر شرکت‌های زیر مجموعه آن به دولت، تأدیه کند و بخشی از مطالباتی که صندوق ذخیره فرهنگیان از دولت دارد نیز با اولویت پرداخت مطالبات معوق اعضای بازنشسته صندوق ذخیره انجام شود. ۵/ ۸۵ درصد از واریزی فرهنگیان در قوانین بودجه سنواتی به عنوان تکلیف دولت مصوب نشده و نادیده گرفته شده است از همین‌رو می‌توان با تهاتر بدهی‌های صندوق و شرکت‌های زیرمجموعه آن به دولت، به تأدیه بخشی از مطالبات صندوق از دولت با اولویت پرداخت مطالبات اعضای بازنشسته صندوق اقدام کرد.
