به گزارش فرارو، «اینساید عربیا» در این باره می‌‌‌نویسد: «اولین نخست‌وزیر زن رژیم اسرائیل «گلدا مایر» در اظهارنظری مشهور معتقد بود که وقتی یهودیان در خطر باشند، اینکه خونسرد باشیم و به هر اقدامی برای نجات خود دست نزنیم، اساسا مساله‌ای فرعی و غیر‌قابل‌توجه است.» این مساله در نوع خود، در اسرائیل نوعی رویکرد دوگانه نسبت به ایران ایجاد کرده است. اسرائیل راجع به گزاره خودداری از جنگ با ایران در مقایسه با آغاز جنگ علیه این کشور چندان موضع‌گیری صریح و روشنی نداشته است؛ حتی به‌رغم ادعا‌‌‌های خود مبنی بر اینکه توان هسته‌‌‌ای ایران می‌تواند عاملی تهدیدزا برای اسرائیل باشد. در این میان، حتی با وجود اعلام آمادگی ارتش اسرائیل برای پیشبرد گزینه‌‌‌های نظامی علیه ایران، شک و تردید‌‌‌های فراوانی در مورد این موضوع وجود دارد که آیا اساسا حمله نظامی علیه توان هسته‌‌‌ای ایران می‌تواند موثر و مفید باشد یا خیر.

با این همه، باید توجه کرد که ایران یک رقیب دست و پا بسته در برابر اسرائیل نیست و با رویه‌‌‌های خود نشان داده که به دنبال تبدیل شدن به قدرت تمام‌عیار در منطقه است. در این راستا، تصمیم‌سازان اسرائیلی سعی می‌کنند گزینه تمسک به نیروی نظامی علیه ایران را تا جای ممکن کنار بگذارند یا ایالات‌متحده آمریکا را به پیشبرد چنین گزینه‌‌‌ای تشویق کنند. آنها به طور خاص بر این مساله تاکید می‌کنند که اسرائیل هیچ کنترل و نفوذی بر رفتار‌‌‌های تهران یا تبعات حمله احتمالی به ایران ندارد. این مساله تا حد زیادی حرکت بعدی اسرائیل در قبال ایران را پیچیده می‌کند. اسرائیل، آمریکا را تحت فشار قرار می‌دهد تا مذاکرات هسته‌‌‌ای جاری با ایران در وین را متوقف سازد. دلیل اصلی آنها نیز این است که این باور در تل‌آویو وجود دارد که اساسا دولت فعلی آمریکا، قدرت و توان چندانی برای ایستادن در برابر ایران هسته‌‌‌ای ندارد.

تلاش‌‌‌های اسرائیل برای جلوگیری از انعقاد توافق با ایران، ظاهرا جنگ با تهران را به گزینه جایگزین مطلوب تبدیل می‌کند. با این حال، این مساله در دوره‌ای مطرح می‌شود که نیرو‌‌‌های نظامی آمریکا در حال کاستن از حضور و نفوذ خود در منطقه خاورمیانه هستند. اوایل ماه دسامبر سال‌جاری میلادی، نیویورک‌تایمز از وجود تنش و درگیری‌‌‌های لفظی و فکری میان رهبران اسرائیل و آمریکا در مورد مساله ایران خبر داد که در نوع خود حاکی از این بود که اساسا واشنگتن به گزینه‌‌‌های قهری و نظامی علیه ایران کاملا بی‌‌‌رغبت است. در این راستا حتی جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، ۲۲ دسامبر به اسرائیل سفر کرد تا شاید بتواند با مقام‌‌‌های اسرائیلی به فهمی مشترک در مورد مساله ایران و برنامه هسته‌‌‌ای این کشور برسد.

در نقطه مقابل، منابع ایرانی با استدلال‌‌‌های گوناگون، احتمال وقوع هرگونه جنگ علیه ایران را غیرمنطقی و دور از واقعیت ارزیابی می‌کنند. سردار غلامعلی رشید، رئیس قرارگاه خاتم‌الانبیا هشدار داده که «اگر اسرائیل تهدیدات خود مبنی بر حمله به تاسیسات هسته‌‌‌ای ایران را عملی کند، ایران هم با زبان نظامی اقدام به مقابله به مثل خواهد کرد.»

در این راستا، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران هشدار می‌دهد که «تهدیدهای اسرائیل، بر نوع واکنش ایران به اقدامات مخرب و نادرست اسرائیل تاثیر‌گذار خواهد بود و آن را به شیوه‌‌‌ای جدی تحت‌تاثیر قرار می‌دهد؛ مساله‌ای که در نوع خود می‌تواند تبعات بسیار گسترده‌‌‌ای در حوزه‌‌‌های گوناگون داشته باشد.» با این حال، شمخانی به طور خاص ابراز امیدواری کرده که با خروج نظامیان آمریکایی از منطقه، روابط ایران با کشور‌‌‌های گوناگون در حوزه‌‌‌های مختلف، به نحو قابل‌توجهی توسعه یابد.

البته در این میان مشخص نیست که اگر توافق هسته‌‌‌ای میان ایران و غرب حاصل نشود، تهران چگونه می‌‌‌خواهد دستورکار توسعه روابط با همسایگانش را پیش ببرد. در این راستا شاهد بودیم چهل‌ودومین نشست شورای همکاری‌‌‌های خلیج‌فارس در ریاض که اوایل ماه دسامبر سال‌جاری میلادی برگزار شد، تا حد زیادی بر اهمیت گفت‌وگو‌‌‌های هسته‌‌‌ای با ایران تاکید داشت. در این چارچوب، عمان و امارات متحده عربی هیات‌‌‌هایی را به ایران فرستادند و در عین حال تهران و ریاض نیز گفت‌وگو‌‌‌های مستقیمی در عراق با یکدیگر داشتند. در واقع تمامی رایزنی‌‌‌ها با ایران سعی داشته‌اند به این کشور تضمین‌‌‌های کافی امنیتی بدهند؛ یعنی در صورت انعقاد توافق هسته‌‌‌ای با غرب، می‌تواند اطمینان داشته باشد که در محیط منطقه‌‌‌ای نیز با گرمی بیشتری مورد استقبال قرار خواهد گرفت. با این حال، ایران ضمن استقبال از این روند و تاکید بر توسعه روابط با همسایگان خود، به این مساله اشاره کرده که اساسا مساله هسته‌‌‌ای‌اش ارتباطی با کشور‌‌‌های عرب شورای همکاری‌‌‌های خلیج‌فارس ندارد. تهران همچنین این پیام را به طرف‌‌‌های منطقه‌‌‌ای داده که نمی‌توانند از ایران انتظار همکاری داشته باشند؛ وقتی در مورد ارتباط مسالمت‌آمیز با آن، جدیت کافی ندارند.  با این همه، ایران در چارچوب معادله هسته‌‌‌ای خود با چالش‌‌‌هایی روبه‌روست.

اگر روند دستیابی به توافق هسته‌‌‌ای طولانی شود، این چالش برای ایران وجود دارد که آمریکا از اقدامات خرابکارانه اسرائیل که به صورت آشکار یا پنهان علیه تاسیسات اتمی ایران و برنامه هسته‌‌‌ای این کشور انجام می‌‌‌شود، حمایت کند یا اقتصاد ایران با تحریم‌‌‌های بیشتری روبه‌رو شود که این مساله می‌تواند دست اسرائیل را برای تشدید فشار‌‌‌ها علیه ایران باز‌‌‌تر کند.  به طور کلی، در شرایطی که آمریکا و کشور‌‌‌های عرب خلیج‌فارس، هیچ حمایتی از اقدام نظامی تل‌آویو علیه ایران نمی‌‌‌کنند، هنوز معلوم نیست مسوولان اسرائیلی واقعا به چه تصمیمی در قبال ایران و برنامه اتمی این کشور خواهند رسید. در شرایط کنونی، بسیاری معتقدند که بدون دستیابی به توافق پایدار هسته‌ای، اسرائیل راه‌‌‌های مختلفی را برای مقابله با ایران و پیشرفت‌‌‌های این کشور در پیش خواهد گرفت و صرفا می‌توان انتظار تشدید تنش‌‌‌ها را میان دو طرف و حتی در سطح منطقه داشت.

 

اخبار مرتبط