کلید احیای برجام به روایت امیرعبداللهیان
در آستانه دور هشتم مذاکرات وین برای احیای توافق اتمی برجام، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبهای با رسانه روسیهای کامرسنت تاکید کرد تهران آماده انجام «گفتوگوهای نتیجه محور» برای رفع تحریمها است. همزمان وی در پستی اینستاگرامی نوشت که برای رسیدن به یک توافق خوب «جدی» هستیم. توافق باید جامع باشد که مردم به طور ملموس نتایج آن را احساس کنند. این در حالی است که ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز دوشنبه در یک نشست خبری از پا برجا ماندن تحریمهای یکجانبه دولت متبوعش علیه جمهوری اسلامی ایران در صورت حاصل نشدن توافق در مذاکرات احیای برجام در وین خبر داده بود. به گزارش خبرگزاری تسنیم، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این خصوص به خبرنگاران گفت: «ما صراحتا اعلام کردهایم که تحریمهای ما [علیه ایران] پابرجاست و پابرجا خواهد ماند، مگر اینکه بتوانیم برای بازگشت متقابل به پایبندی به برجام توافق کنیم.» در عین حال روز گذشته خبرگزاری تسنیم نوشت که هیاتهای مذاکره کننده ایران و ۱+۴ روز پنجشنبه در وین مذاکرات خود را از سر میگیرند. بر اساس این خبر، علی باقری، مذاکره کننده ارشد ایران و انریکه مورا، هماهنگ کننده کمیسیون مشترک روز دوشنبه در تماسی، تاریخ از سرگیری گفتوگوها را هماهنگ و نهایی کردند.
ایران آماده انجام گفت وگوهای موفق است
در ادامه رئیس دستگاه دیپلماسی ایران در مصاحبه با روزنامه کامرسانت تصریح کرد: «بهرغم آنکه غرب تعهداتش را اجرا نمیکند ایران برای نشان دادن حسننیت و با هدف رفع تحریمهای یکجانبه و غیرقانونی باز هم آماده گفتوگوهایی نتیجه محور برای رسیدن به یک توافق خوب است. ایران حسننیت دارد و آماده انجام گفتوگوهای موفق است.» این دیپلمات ارشد ایران توضیح داد وضعیت مربوط به برنامه هستهای ایران به این دلیل ایجاد شده که «آمریکا از هیچ تلاشی برای نابود کردن برجام فروگذار نکرده است.» وی تصریح کرد: «ایران در نقطه مقابل، بیشترین تلاش را برای زنده نگاه داشتن این توافق انجام داده است». مذاکرات رفع تحریمها در وین از دوشنبه هفته گذشته (۸ آذرماه/ ۲۹ نوامبر) در پایتخت اتریش آغاز شد و جمعه ۱۲ آذر به پایان رسید. ایران در جریان این مذاکرات دو سند در دو حیطه رفع تحریمهای آمریکا و تعهدات هستهای به طرفهای مقابل ارائه کرد. پس از ارائه این اسناد طرفهای اروپایی که انتظار نداشتند با پیشنهادهای مدون ایران در این دو حیطه مواجه شوند درخواست کردند که برای رایزنیهای بیشتر با مقامهای کشورهای خود، به پایتختهایشان بازگردند. ایران اعلام کرده که این طرحها بر سند برجام و پیشنویس حاصل شده در ۶ دور پیشین مذاکرات وین استوار است.
متن ایران در چارچوب برجام است
همزمان حسین امیرعبداللهیان، در پستی اینستاگرامی تاکید کرد:« برای رسیدن به یکتوافق خوب جدی هستیم. توافق باید جامع باشد که مردم به طور ملموس نتایج آن را احساس کنند.» به گزارش «ایسنا»، وزیر خارجه ایران نوشت: «آنچه که هیات ایرانی به عنوان متن مکتوب ارائه داده کاملا در چارچوب برجام است و هیچ چیزی فراتر از برجام در آن نیست و مطالبات فرا برجامی در متن وجود ندارد.» وی با اشاره به اینکه صراحتا به آقای بورل اعلام کرده که اخبار غنیسازی ۹۰درصدی ایران کذب محض است، گفت:« انتظار این است که در ادامه گفت وگو، طرفهای مقابل با پیشنهادها و پاسخهای مشخص شامل لغو تحریمها به وین آمده و دست از بازی مقصرنمایی بردارند. در این صورت توافق خوب در دسترس است. ما مسیر دیپلماسی و مذاکره را در وین و در چارچوب منطق مذاکراتی و تفاهم دنبال خواهیم کرد.»
موضع چین نسبت به درخواستهای ایران
از سوی دیگر در شرایطی که سخنگوی وزارت امور چین در یک کنفرانس خبری ضمن تاکید بر ضرورت لغو تحریمهای غیرقانونی ایران، خواستار نشان دادن اراده سیاسی و انعطاف از سوی تمامی طرفین مذاکرات وین برای به نتیجه رسیدن آن شد، وال استریت ژورنال در شماره روز دوشنبه ۱۵ آذر خود مدعی شد که چینیها از پیشنهادهای جدید هستهای ایران در دور هفتم مذاکرات وین شگفتزده شده و سعی کردند آنها را متعادلتر کنند. دیپلماتهای اروپایی به این روزنامه آمریکایی گفتهاند مذاکرهکننده ارشد چین در کمیسیون مشترک برجام بعد از آگاهی از پیشنهادهای ایران سه ساعت با همکار ایرانی خود دو جانبه مذاکره کرد تا این پیشنهادها را متعادلتر کند. در این گزارش ادعا شده که چین به هیاتهای مذاکرهکننده هستهای در وین گفته است که پکن میخواهد برنامه هستهای ایران تحت کنترل بینالمللی باشد.یک مقام ارشد آمریکایی نیز مدعی شده است که چین و روسیه از عقبنشینی جمهوری اسلامی از توافقهای قبلی خود در ۶ دور مذاکره هستهای در دوران ریاستجمهوری حسن روحانی شگفتزده شدهاند. این در حالی است که ژائو لیجیان، سخنگوی وزارت خارجه چین روز گذشته درباره دور هفتم مذاکرات و پیشنویسهای ارائه شده و با اشاره به اینکه فعلا هیچ گشایشی در گفت وگوها نبوده، گفت:«در شرایط فعلی، طرفین باید بر مسیر سیاسی مذاکرات متمرکز باشند، سرسختانه سرعت مذاکرات را حفظ کنند، سعی کنند به اتفاق نظر برسند و روند مذاکرات را پیش ببرند.»
به گزارش «ایسنا» به نقل از وزارت امور خارجه چین، وی همچنین ادامه داد:«مقصر جلوه دادن کسی و اعمال فشار به جایی نخواهد رسید. در حال حاضر، راهکار تمرکز بر مسائل باقی مانده، در پیش گرفتن رفتاری منعطف، نشان دادن اراده سیاسی، جستوجوی راهکارهای عملگرایانه و امکانپذیر و تلاش برای به توافق رسیدن در زمینه از سرگیری پایبندی به برجام در زودترین زمان ممکن است.»
در عین حال چین موضع پیشین خود مبنی بر اینکه آمریکا به عنوان اولین کسی که بحران هستهای ایران را ایجاد کرد، بایستی تمامی تحریمهای غیرقانونی و یکجانبه علیه ایران، چین و دیگر طرفهای سوم را لغو کند تاکید کرد و افزود ایران هم باید بر این اساس بر تعهدات هستهایاش عمل کند. به گفته این مقام چینی، تمامی طرفین باید انصاف و عدالت به خرج دهند، معقول باشند و خویشتنداری نشان دهند و از الفاظ تند و کارهایی که ممکن است در تلاشهای دیپلماتیک اختلال ایجاد کند، دوری کنند.
واکنش روسیه به رد توافق موقت از سوی تهران
در تحولی دیگر روسیه به رد توافق موقت از سوی ایران واکنش نشان داد؛ میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین در واکنش به اظهارات حسین امیر عبداللهیان مبنی بر اینکه «ما توافق موقت را یک توافق خوب برای کشور نمیدانیم، توافق باید جامع باشد چنانکه ایران و مردم ایران به صورت ملموس از مزایای اقتصادی برجام و رفع تحریمها برخوردار باشند»، نوشت: «البته منافاتی میان توافقی موقت و توافقی جامع وجود ندارد. اما این حق مسلم ایران است که مواضعش را تشریح کند. » به گزارش «ایسنا» اولیانوف ادامه داد: «احتمالا این حاکی از آن است که تهران انتظار دارد راهکاری جامع، بدون هیچ معطلی، پیدا شود.»
رایزنی برجامی باقری در مسکو
از دیگر سو علی باقریکنی مذاکره کننده ارشد ایران که به مسکو سفر کرده است، روز گذشته با سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه کشور میزبان درباره برجام و مسائل دو جانبه رایزنی کرد. معاون وزیر امور خارجه کشورمان پس از دیدار با مقامات روسی در مسکو گفت: ایران با پیشنهادهای مفید و سازندهای وارد دور جدید گفتوگوهای وین شده است و منتظر گامهای عملی غرب هستیم.
برلین: طرح ایران قابل قبول نیست
همچنین در اولین موضعگیری طرفین مذاکره کننده نسبت به دو پیشنویس ارائه شده از سوی ایران، سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان دوشنبه شب مدعی شد که طرح پیشنهادی ایران برای احیای این توافق در دوره هفتم مذاکرات وین قابل قبول نیست. سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان سه روز پس از پایان دور هفتم مذاکرات احیای برجام در وین گفت پیشنهادهای ایران در مورد برنامه هستهای این کشور قابل قبول نیست و افزود که برلین همچنان مایل است مسیر دیپلماتیک را در این زمینه دنبال کند اما زمان رو به اتمام است. به گزارش رویترز وزارت خارجه آلمان مدعی شده است: «ما پیشنهادها را با دقت و به طور کامل بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که ایران تقریبا تمام پیشنویس توافقاتی را که قبلا در ماهها مذاکرات سخت به دست آمده بود، کنار گذاشته است.» همچنین یک مقام ارشد دولت آمریکا گفت در تماس ویدئویی روز سهشنبه جو بایدن با ولادیمیر پوتین، روسای جمهور آمریکا و روسیه، برخی از مسائل حیاتی امنیت ملی آمریکا، از جمله گفتوگو درباره نگرانی واشنگتن در زمینه برنامههای هستهای در دستور کار قرار خواهد گرفت.