فینال مذاکرات احیای برجام
نه فقط برای مشورت‌های بیشتر بلکه برای تصمیم‌گیری به پایتخت‌ها برمی‌گردیم
همزمان با آخرین روز از ششمین دور گفتوگوهای وین با هدف احیای برجام، عباس عراقچی، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران در مذاکرات وین تاکید کرد الان در موقعیتی هستیم که فکر می‌کنم تمامی اسناد توافق تقریبا آماده است. عراقچی با اشاره به اینکه روز یکشنبه آخرین روز دور ششم مذاکرات بود، افزود: «چند روزی که نمی‌توانم الان دقیق بگویم چه تعداد روز خواهد بود، مذاکرات را متوقف می‌کنیم و نه فقط برای مشورت‌های بیشتر بلکه برای تصمیم‌گیری به پایتخت‌ها برمی‌گردیم.»
به گزارش «ایسنا» سیدعباس عراقچی ظهر روز یکشنبه پیش از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام با اشاره به اینکه «ما روزهای بسیار فشرده و کار بسیار سختی را پشت‌سر گذاشتیم»، تاکید کرد: «برخی از مسائل اصلی مورد اختلاف که باقی مانده بود، حل شده است، برخی از این مسائل هنوز باقی مانده است ولی شکل کاملا دقیقی به خود گرفته و کاملا روشن است که ابعاد این اختلافات چگونه است.»
تردید عراقچی
از سوی دیگر سیدعباس عراقچی، رئیس هیات کشورمان در مذاکرات وین پس از پایان این دور از گفت‌وگوها، ضمن تصریح این موضوع که بیش از هر زمان دیگری به توافق نزدیک هستیم، اظهار امیدواری کرد که در دور آتی مذاکرات بتوان به توافق دست یافت، گرچه نمی‌توان آن را تضمین کرد. عراقچی با اشاره به پیشرفت‌های صورت‌گرفته در این دور از مذاکرات به‌ویژه در مورد پیش‌نویس متون مذاکراتی، بیان کرد که موضوعات مهم باقیمانده نیازمند تصمیم‌گیری‌های جدی در پایتخت‌ها خصوصا در کشورهای طرف مذاکره است. وی از طرف‌های مذاکره خواست تا با جدیت و اراده قوی برای حفظ و احیای برجام، با واقع‌بینی تصمیمات لازم را اتخاذ کنند. روسای سایر هیات‌ها نیز ضمن تایید پیشرفت‌های صورت‌گرفته، بر ضرورت مشارکت همه طرف‌ها با رویکردی سازنده در ایجاد زمینه رسیدن به توافق تاکید کردند.
پیشرفت قابل‌توجه
همزمان میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی از بررسی «پیشرفت قابل‌توجه» در گفتوگوهای وین در نشست روز گذشته کمیسیون مشترک برجام خبر داد.
به گزارش خبرگزاری فارس، این دیپلمات روس در توییتی در این‌خصوص نوشت: «کمیسیون مشترک برجام به ارزیابی کلی پیشرفت قابل‌توجه در گفتوگوهای وین، از جمله در دور ششم پرداخت و تصمیم گرفته شد وقفه‌ای ایجاد شود تا شرکت‌کنندگان بتوانند با پایتخت‌های خود به‌منظور آمادگی برای آنچه دور پایانی مذاکرات تصور می‌شود، به مشورت بپردازند.»
ادامه مذاکرات در آینده
همچنین انریکه مورا، نماینده اروپا در مذاکرات احیای برجام در شهر وین گفت: امیدوار است ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای درخصوص ادامه فعالیت‌های نظارتی به توافق برسند.
به گزارش خبرگزاری فارس، به نوشته خبرگزاری «رویترز»، مورا در جمع خبرنگاران گفت، ادامه مذاکرات احیای برجام بین طرف‌های برجام و آمریکا، به آینده موکول می‌شود تا نمایندگان این کشورها به منظور رسیدن به جمع‌بندی به پایتخت‌های خود بازگردند. این دیپلمات اروپایی بدون ارائه زمان مشخص برای از سر گیری مذاکرات گفت؛ در این ۶ دور مذاکره پیشرفت‌هایی حاصل شده و کشورهای شرکت‌کننده، هنگام بازگشت به وین نظر روشن‌تری درباره نحوه انعقاد توافق خواهند داشت. او همچنین گفت انتظار دارد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران بتوانند با یکدیگر به تفاهم برسند و توافق نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران که ۲۴ ژوئن (۳تیر) منقضی خواهد شد، بار دیگر تمدید شود.
زمان تصمیم‌گیری طرف مقابل است
در ادامه این دیپلمات ارشد کشورمان با بیان اینکه فکر می‌کنم «زمان برای تصمیم‌گیری طرف‌های مقابل ما فرا رسیده است»، توضیح داد: «چون کاملا صحنه مذاکرات و یک توافق احتمالی روشن است و آنها باید تصمیمات خود را بگیرند.»
این دیپلمات ارشد کشورمان افزود: «اکنون مشخص است که در چه حوزه‌هایی چه کارهایی امکان دارد و چه کارهایی امکان ندارد و زمانی است که همه طرف‌ها به خصوص طرف‌های مقابل ما باید تصمیم نهایی خود را بگیرند. به همین جهت پس از کمیسیون مشترک برجام چند روزی مذاکرات را متوقف می‌کنیم. هیات‌ها به پایتخت‌هایشان برمی‌گردند، نه فقط برای مشورت‌های بیشتر بلکه برای تصمیم‌گیری.»
روز شنبه نیز محمدجواد ظریف، وزیرخارجه کشورمان در حاشیه نشست «مجمع دیپلماسی آنتالیا» گفت من جدیدترین متن ویرایش شده توافق را ملاحظه کردم. متن خالص و خالص‌تر شده است. ظریف با اشاره به اینکه ما اواسط مرداد کنار می‌رویم، افزود: «فکر می‌کنم به احتمال زیاد خیلی قبل از این تاریخ بتوانیم به توافق برسیم.» همچنین وزیرخارجه گفت موارد مورد اختلاف درباره این توافق درحال حذف شدن است.
آمریکا باید برجام را سروسامان دهد
همچنین رئیس دستگاه دیپلماسی روز شنبه در توییتی با اشاره به سخنان خود در مجمع دیپلماسی آنتالیا نوشت: «این ایالات‌متحده بوده که زیر برجام زده و حالا هم بر عهده ایالات‌متحده است که آن را درست کند.» به گزارش «ایسنا» محمدجواد ظریف، وزیرخارجه کشورمان روز شنبه در توییتی نوشت: «در مجمع دیپلماسی آنتالیا بر ضرورت این اصلاحات شناختی تاکید کردم:
۱- در دیپلماسی بحث اعتماد نیست، بلکه بحث احترام به منافع همتایان است.
۲- این ایالات‌متحده بود که زیر برجام زد و حالا هم بر عهده ایالات‌متحده است که باید آن را درست کند.
۳- خارجی‌ها دیر یا زود منطقه ما را ترک می‌کنند. باید خودمان آن را به‌دست بگیریم.»
دشواری‌های مذاکراتی
عراقچی در ادامه سخنانش پیش از کمیسیون مشترک برجام درباره سختی‌های این گفت‌وگوها توضیح داد و گفت: «همکاران من روزهای بسیار سختی را داشته‌اند، تا پاسی از شب روی اسناد کار می‌کردند و دیشب (شنبه شب) تا ۲ صبح روی آخرین برگه اسناد و آخرین پاسخ‌هایی که باید داده می‌شد کار کردند.»
وی ادامه داد: «به هر حال شما می‌دانید انجام مذاکره غیر مستقیم کار آسانی نیست و برای جلوگیری از سوءتفاهمات باید خیلی دقیق‌تر و خیلی جزئی‌تر کار کرد و مطالب را آماده کرد.»
این دیپلمات ایرانی با اشاره به برگزاری آخرین دور نشست کمیسیون برجام در عصر یکشنبه گفت:«ما یک جمع‌بندی از کار و فعالیتی که تا الان انجام شده خواهیم داشت و ان‌شاءالله یکشنبه شب به تهران باز خواهیم گشت.»
دور ششم پیشرفت‌های خوبی داشتیم
این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان گفت در دور ششم مذاکرات نسبت به دوره‌های قبلی پیشرفت‌های بیشتری صورت گرفته و اختلافات کلیدی کمتر شده است تصریح کرد: «ما در هر دور از مذاکرات، پیشرفت‌هایی داشتیم. برخی از ادوار این پیشرفت‌ها بیشتر و برخی ادوار کمتر بوده است، فکر می‌کنم این دور پیشرفت‌های خوبی را داشتیم.»
به توافق بسیار نزدیک شده‌ایم
عراقچی تاکید کرد الان از همیشه به یک توافق نزدیک‌تر هستیم ولی آن فاصله‌ای که بین ما و توافق مانده است پر کردنش کار آسانی نیست. وی در این رابطه توضیح داد: «پر کردن آن نیازمند تصمیم‌‌هایی است که عمدتا طرف‌های مقابل ما باید بگیرند و امیدوارم که در دوره بعدی بتوانیم این فاصله کوتاه باقیمانده را اگر چه راه سخت و پر‌سنگلاخی است طی کنیم و بتوانیم به یک جمع‌بندی نهایی برسیم. این امید من برای آینده است ولی قطعا نمی‌توان پیش‌بینی کرد که آیا واقعا در دور آینده می‌توانیم این کار را انجام بدهیم یا نه؟ ولی من به شدت امیدوارم.»
بازگشت برجام بعد از انتخابات
این درحالی است که عراقچی هفته گذشته و در بحبوحه گفت‌وگوها تاکید کرد فکر نمی‌کند این مذاکرات تا پایان هفته جاری به نتیجه برسد. وی همچنین احتمال داد که مذاکره‌کنندگان باید یک‌بار دیگر برای مشورت به پایتخت‌ها بازگردند. معاون سیاسی وزیر امورخارجه افزود: «مذاکرات ما موکول به انتخابات نیست و این مذاکرات را تا هر زمانی که طول بکشد و نیاز بدانیم ادامه خواهیم داد تا به مطلوب خودمان برسیم.» همچنین معاون وزیر امورخارجه ایران در سخنانی که شنبه هفته گذشته داشت، گفت: «ما به‌دنبال دستیابی به یک توافق مطلوب و خوب برای جمهوری اسلامی ایران در نشست کمیسیون برجام در وین هستیم و در هرگونه توافق اصول ایران باید رعایت شود. به‌نظر می‌رسد با توجه به مواضع مثبت طرف‌های برجامی و پیشرفت‌های حاصل‌شده، حصول نتیجه نهایی به بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در ۲۸ خرداد موکول خواهد شد.» ششمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران سیاسی وزرای امورخارجه ایران و گروه ۱+۴، روز شنبه ۱۲ ژوئن-۲۲ خرداد در گراند‌هتل وین پایتخت اتریش برگزار شد و شب گذشته پایان یافت.
آمریکا: به ادامه مذاکرات هسته‌ای پس از انتخابات ایران متعهدیم
همزمان وزارت امورخارجه آمریکا پس از پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری کشورمان اعلام کرد که واشنگتن به ادامه مذاکرات برجامی با ایران متعهد است. به گزارش «ایسنا» وزارت امورخارجه آمریکا بامداد امروز (یکشنبه) به برگزاری سیزدهمین دور انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران واکنش نشان داد و ادعاهایی بی‌اساس و نخ‌نما علیه کشورمان مطرح کرد.
بنابر گزارش خبرگزاری فرانسه، یک سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در این اقدام مداخله‌جویانه مدعی شد که مردم ایران نتوانسته‌اند در یک انتخابات آزاد و عادلانه کاندیدای مورد نظر خود را انتخاب کنند.
این سخنگو همچنین اعلام کرد که آمریکا با این وجود به ادامه مذاکرات غیرمستقیم با ایران برای احیای توافق هسته‌ای ٢٠١٥ متعهد است. همچنین یک خبرنگار شبکه سی ان ان به نقل از سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا در توییتر نوشت: «سیاست ما درقبال ایران برای پیشبرد منافع آمریکا طراحی شده است، فارغ از آنکه چه کسی به قدرت می‌رسد. ما تمایل داریم که به پیشرفت معناداری که در جریان آخرین دور مذاکرات وین به‌دست آمده است، ادامه دهیم.»
ایران خواستار تعهد کتبی آمریکا!
همزمان روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از منابع آگاه مدعی شد که ایران در مذاکرات وین خواستار تعهد کتبی آمریکا برای تضمین عدم خروج مجدد این کشور از برجام شده است. به گزارش «ایسنا» روزنامه نیویورک‌تایمز در گزارش خود درباره روند مذاکرات ایران و سایر طرف‌های برجام در وین به‌منظور احیای این توافق نوشت: «افراد حاضر در رایزنی‌های وین می‌گویند که دو مانع اصلی همچنان به قوت خود باقی است که می‌تواند تلاش جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا برای بازگشت به این توافق را نابود کند.»
نیویورک‌تایمز ادامه داد: «ایرانی‌ها خواستار تعهد کتبی مبنی بر این شده‌اند که هیچ دولت آینده‌ای در آمریکا نتواند همانند دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شود که به گفته یک مقام ارشد آمریکایی، درخواستی منطقی است اما هیچ دموکراسی واقعی نمی‌تواند آن را ارائه دهد.»
این روزنامه در توجیه ارائه ندادن این تضمین از سوی آمریکایی‌ها نوشت: «برجام یک توافق است و یک پیمان به شمار نمی‌آید زیرا بایدن همچون اوباما هرگز نمی‌تواند موافقت دو سوم مجلس سنای آمریکا (با برجام) را داشته باشد. بنابراین برجام می‌تواند یک توافق‌نامه اجرایی باشد و هر رئیس‌جمهور دیگری در آینده، همانند ترامپ می‌تواند آن را کنار بگذارد.» به نوشته نیویورک تایمز، دولت بایدن نیز که از کاستی‌های توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ آگاه است از ایران می‌خواهد که به‌طور مکتوب موافقت کند، به محض حصول توافق در وین و بازگشت برجام، تهران به میز مذاکره بازگردد و شرایط برای یک توافق بزرگ‌تر را فراهم کند. توافقی که به گفته وزیر امورخارجه آمریکا، قوی‌تر و طولانی‌تر است. اما بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این، یک سناریوی دست‌نیافتنی است و ایران پس از بازگشت کامل برجام و رفع تحریم‌ها به میز مذاکره باز نخواهد گشت.
دیدارهای برجامی
این درحالی است که روز گذشته مذاکره‌کننده ارشد روسیه در وین با اشاره به دیدارش با معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: «درباره موضوعات حساس باقیمانده که باید حل‌وفصل شوند، رایزنی کردیم.» به گزارش «ایسنا» میخائیل اولیانوف رئیس هیات مذاکره‌کننده روسیه در رایزنی‌های وین در صفحه رسمی خود در توییتر نوشت: «با انریکه مورا هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، درباره برجام دیدار کردیم.» وی ادامه داد: «ما درخصوص وضعیت فعلی و همچنین حساس‌ترین موضوعاتی که در دستور کار باقی مانده و باید حل‌وفصل شوند، بحث و رایزنی کردیم.»
همچنین وزارت امورخارجه لهستان اعلام کرد که محمدجواد ظریف و همتای لهستانی‌اش درباره برجام و چشم‌انداز همکاری‌های دوجانبه رایزنی کرده‌اند. به گزارش «ایسنا» وزارت امورخارجه لهستان در حساب رسمی خود در توییتر اعلام کرد در این دیدار که در آنتالیا انجام شد، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و چشم‌اندازهای تقویت همکاری میان دو کشور از اصلی‌ترین موضوعات مورد بحث میان ظریف و زبیگنیو راو بوده است.
ادامه گمانه‌زنی‌ها درباره زمان احیای برجام
از سوی دیگر با وجود پایان دور ششم گفتوگوهای برجامی، گمانه‌زنی‌ها درباره تاریخ احیای برجام و بازگشت همه طرفین به این توافق، همچنان ادامه دارد. در حالی که مدیر‌کل آرژانتینی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته گذشته اعلام کرده بود که برای بازگشت به برجام باید منتظر استقرار دولت جدید در ایران - یعنی ۱۲ مرداد - ماند، اکنون نماینده روسیه در مذاکرات، از احتمال احیای توافق در سالروز امضای برجام خبر می‌دهد. به گزارش منابع خبری، این دیپلمات روسی که در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای حضور دارد، به طور محتاطانه تاریخی برای توافق رفع تحریم آمریکا و بازگشت ایران به محدودیت‌های اتمی ارائه کرده است. اولیانوف روز شنبه در توییتر نوشت که مایل است تاریخ ۱۵ ژوئیه برابر با ۲۴ تیرماه را به‌عنوان یک تاریخ هدف برای رسیدن به توافق اعلام کند که مصادف با ششمین سالگرد به‌دست آمدن توافق اتمی برجام هم محسوب می‌شود. با این حال سفیر روسیه گفته شرایط، اجازه شرط‌بندی در این تاریخ را به او نمی‌دهد و نمی‌توان این زمان را بیش از حد جدی گرفت. پیش‌تر عباس عراقچی نماینده ایران در کمیسیون مشترک برجام اعلام کرده بود که «از هر زمان دیگری به توافق نزدیک‌تر شده‌ایم.»
همزمان با اظهارات اولیانوف، یک مقام ارشد اروپایی گفت که مذاکرات روز شنبه با ایران مثل همیشه و به‌صورت عادی انجام شده است. به گزارش برخی منابع خبری، این مقام ارشد اروپایی که خواست نامی از وی برده نشود، با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری ایران در روز جمعه ۲۸ خرداد گفت که مذاکرات هسته‌ای در این روز به صورت عادی مثل هر روز دیگری انجام شده است. این مقام اروپایی در ادامه از «پیشرفت‌های زیاد» در مذاکرات هسته‌ای خبر داده و گفته است کماکان موضوعات کلیدی سیاسی باقیمانده که البته در کنار هر مذاکره پیچیده‌ای چنین مسائلی وجود دارد.
فضاسازی صهیونیست‌ها علیه رئیسی
از سوی دیگر به‌دنبال برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در ایران و پیروزی سید ابراهیم رئیسی، کاندیدای اصولگرا برخی رسانه‌های صهیونیستی به فضاسازی در خصوص احتمال رسیدن به توافق پرداخته‌اند. در این خصوص به گزارش شبکه ۱۲ اسرائیل، برآورد مقام‌های اسرائیلی این است که توافق برای احیای برجام تا پیش از روی کار آمدن رئیسی در مرداد امضا نمی‌شود. همزمان رئیس کمیته روابط خارجی رژیم صهیونیستی در صفحه توییترش با مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران، به انتخاب شدن سیدابراهیم رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور بعدی ایران واکنش نشان داد. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه تایمز آو اسرائیل، رام بن باراک رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان رژیم صهیونیستی روز شنبه در واکنش به پیروزی سیدابراهیم رئیسی در سیزدهمین دور از انتخابات ریاست‌جمهوری ایران، در صفحه توییترش با مطرح کردن ادعاهایی علیه ایران، گفت: «انتخاب شدن رئیسی به عنوان رئیس‌جمهور بعدی ایران اثبات‌کننده مسلم تصمیم ایران برای تند روی در رفتار در زمینه سیاست خارجی، هسته‌ای و تروریسم است.» این مقام صهیونیست در ادامه مدعی شد: «چالشی بزرگ پیش روی غرب و اسرائیل قرار گرفته است.»
سفر هیات اسرائیلی به آمریکا
همچنین برای نخستین بار از تشکیل کابینه جدید در اسرائیل، یک هیات بلندپایه اسرائیلی با هدف بحث و گفت‌وگو در مورد « خطر ایران» به آمریکا سفر کرد. به گزارش سرویس ترجمه شفقنا به نقل از آرتی، قرار بود هیات بلندپایه نظامی به رهبری «آویو کوخاوی»، فرمانده ستاد کل ارتش اسرائیل در ساعات پایانی روز شنبه راهی آمریکا شود. ارتش اسرائیل اعلام کرد که این هیات در مورد چالش‌های امنیتی مشترک از جمله مسائل مرتبط به برخورد با تهدید هسته‌ای ایران، تلاش‌های جهت‌دار ایران برای موقعیت‌یابی نظامی در خاورمیانه، تلاش‌های حزب‌الله لبنان برای مسلح‌سازی مجدد و عواقب خطر موشک‌های هدایت شونده و همکاری میان اسرائیل و آمریکا در زمینه افزایش توان نظامی با همتایان آمریکایی خود گفت‌وگو خواهند کرد. این سفر سه بار به تاخیر انداخته شده که آخرین بارآن در اواخر آوریل بود.
