توافق هستهای دو هفته دیگر احیا میشود؟
بازگشت برجام بعد از انتخابات
عراقچی: به شخصه فکر نمیکنم که ظرف هفته جاری ما بتوانیم به جمعبندی نهایی برسیم
معاون وزیر امورخارجه ایران گفت ما بهدنبال دستیابی به یک توافق مطلوب و خوب برای جمهوری اسلامی ایران در نشست کمیسیون برجام در وین هستیم و در هرگونه توافق اصول ایران باید رعایت شود. بهنظر میرسد با توجه به مواضع مثبت طرفهای برجامی و پیشرفتهای حاصلشده، حصول نتیجه نهایی به بعد از انتخابات ریاستجمهوری ایران در ۲۸ خرداد موکول خواهد شد. ششمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران سیاسی وزرای امورخارجه ایران و گروه چهار بهعلاوهیک، روز شنبه ۱۲ ژوئن-۲۲ خرداد در گراندهتل وین پایتخت اتریش برگزار شد. روز یکشنبه نیز این مذاکرات بهصورت فشرده و مستمر ادامه داشت.به گزارش خبرگزاری صداوسیما از وین؛ عباس عراقچی معاون وزیر امورخارجه ایران و سرپرست هیات ایرانی در مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین پس از نشست روز شنبه کمیسیون مشترک، گفت: بلافاصله پس از نشست کمیسیون مشترک برجام، جلسات کارشناسی آغاز شد و ظرف روزهای آینده نیز مذاکرات ادامه خواهد داشت تا به جمعبندی دست یابیم و تصویر تقریبا کاملی را از یک توافق نهایی داشته باشیم. عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا بهنظر وی تا قبل از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری این مذاکرات به نتیجه مشخص و نهایی خواهد رسید، تاکید کرد: ما بهدنبال رسیدن به توافقی خوب و مطلوب برای جمهوری اسلامی ایران هستیم و در این مسیر نه عجله میکنیم، نه وقت را تلف میکنیم. البته هرچه زودتر به توافق نهایی برسیم بهتر است. مهم این است که در هرگونه توافق، اصول و شاخصهای جمهوری اسلامی ایران در آن رعایت شده باشد. سرپرست تیم مذاکرهکننده ایران در رایزنیهای وین تاکید کرد، تا هر زمان که لازم باشد به مذاکرات درباره برجام ادامه میدهیم.
سیدعباس عراقچی همچنین در گفتوگو با شبکه پرس تیوی درباره روند مذاکرات وین اظهار کرد: آنها (سایر طرفهای برجام) باید به جمهوری اسلامی ایران اطمینان دهند که آنچه در گذشته اتفاق افتاد (خروج آمریکا از توافق) در آینده تکرار نخواهد شد. او ادامه داد: برای رسیدن به این منظور، ما نیازمند بحث و رایزنیهای زیاد سیاسی، فنی و قانونی هستیم و تا هر زمان که لازم باشد به این گفتوگوها ادامه خواهیم داد.
رئیس تیم ایران در مذاکرات وین پس از پایان نشست کمیسیون مشترک برجام در وین هم تصریح کرده بود: ما بهدنبال رسیدن به یک توافق خوب و مطلوب برای جمهوری اسلامی ایران هستیم و در این مسیر نه عجله میکنیم، نه وقت را تلف میکنیم. البته هرچه زودتر به توافق نهایی برسیم بهتر است. عراقچی ادامه داد: مهم این است که در این توافق آن اصولی که جمهوری اسلامی میخواهد رعایت شده باشد و به آن شاخصهایی که مدنظر ماست رسیده باشیم. او تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران بدون رسیدن به خواستههای کلیدی خود قطعا توافق نخواهد کرد.این دیپلمات ارشد همچنین تاکید کرد: طرفهای مقابل در نقطهای هستند که باید تصمیم خود را بگیرند. ایران تصمیمات سخت خود را پیش از این اتخاذ کرده است. آن موقعی که در مقابل خروج ترامپ و آمریکا از برجام تصمیم گرفت که در برجام باقی بماند؛ تصمیم سخت ما آن موقع اتخاذ شد و الان نوبت طرفهای مقابلمان است که تصمیمات سخت خود را بگیرند. وی همچنین یادآور شد: اگر آنها میخواهند برجام را حفظ کنند باید انعطافهای لازم را داشته باشند تا بتوانند تصمیمات خود را بگیرند. ما آمادگی داریم که مذاکرات را تا آنجا که آنها بتوانند به تصمیم برسند ادامه دهیم.
عراقچی همچنین افزود: به شخصه فکر نمیکنم که ظرف هفته جاری بتوانیم به جمعبندی نهایی برسیم و تصور من این است که حداقل یکبار دیگر باید جمعبندی مذاکرات را به پایتختها منتقل کنیم، لذا من در این دوره مذاکراتی هم فکر نمیکنم به جمعبندی نهایی برسیم.»
عراقچی با بیان اینکه وقایع زمانی هیچ ارتباطی به مذاکرات ما ندارد، خاطرنشان کرد: انتخابات ریاستجمهوری در ایران در پیش است. من امیدوارم که انتخابات پرشوری داشته باشیم و شاهد مشارکت وسیع مردم در این انتخابات باشیم. این موضوع (برگزاری انتخابات) در جای خودش انجام خواهد شد ولی مذاکرات ما موکول به انتخابات نیست، چه قبل و چه بعدش. برای ما آنچه که ملاک است، این است که در مسیر تحقق خواستههای جمهوری اسلامی ایران حرکت کنیم. تاریخی را برای خودمان ملاک قرار نمیدهیم که کی برسیم و کی نرسیم و تا هر زمانی که طول بکشد و ما نیاز بدانیم که مذاکرات باید ادامه پیدا کند تا به نتیجه مطلوب خودمان برسیم این مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد، بدون اینکه وقت تلف کنیم یا اجازه بدهیم که دیگران وقت تلف کنند.
او همچنین در پاسخ به این سوال که کمیسیون مشترک برجام قبل از سفر هیاتها به پایتختهایشان چه زمانی برگزار خواهد شد، گفت: نمیتوان این را پیشبینی کرد. من حتی نمیتوانم پیشبینی کنم که این دور چند روز طول میکشد. به هر میزان که لازم باشد ما در اینجا خواهیم ماند تا بتوانیم بار بعد که به تهران میرویم یک مجموعه کاملا منقح و شسته رفتهای داشته باشیم. اگر توافقاتی شده، روشن باشد. اگر موارد اختلافی است به حداقل رسیده باشد و آنها هم روشن باشد و بتوانیم تصویری را منتقل کنیم که تصمیمگیری در مورد آن برای تهران مقدور باشد و اگر مقدور نباشد مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد.معاون سیاسی وزیرخارجه ادامه داد: آنچه که میتوانم عرض کنم این است که به اعتقاد بنده طرفهای مقابل ما در نقطهای هستند که باید تصمیم خود را بگیرند. جمهوری اسلامی ایران تصمیمات سخت خود را قبلا اتخاذ کرده است. آن موقعی که در مقابل خروج ترامپ و آمریکا از برجام تصمیم گرفت که در برجام باقی بماند؛ تصمیم سخت ما آن موقع اتخاذ شده است و الان نوبت طرفهای مقابلمان است که تصمیمات سخت خود را بگیرند. اگر میخواهند برجام را حفظ کنند باید انعطاف لازم را داشته باشند تا بتوانند تصمیمات خود را بگیرند. ما آمادگی داریم مذاکرات را تا آنجایی که آنها بتوانند به تصمیم برسند ادامه دهیم.
موضع طرفهای برجامی
همزمان با اظهارات عراقچی، میخائیل اولیانوف دیپلمات ارشد روسیه در وین درباره این رایزنیها گفت: اختلافنظرها میان تهران و واشنگتن زیاد نیست اما اساسی است. مساله اصلی حلنشده و باقیمانده در این مرحله از مذاکرات، این است که توافق چگونه اجرایی شود. اینکه چه کسی، چه کاری را در چه زمانی انجام دهد.میخائیل اولیانوف افزود: همه ما میخواهیم در سریعترین زمان ممکن این اتفاق بیفتد، اما کیفیت سند نهایی در اولویت قرار دارد. اتحادیه اروپا نیز در صفحه توییتر خود نوشت: هیاتها به مذاکرات خود در اشکال متفاوت درباره همه جزئیات ادامه خواهند داد. اتحادیه اروپا بهعنوان هماهنگکننده به مذاکرات خود با همه اعضای برجام و بهطور جداگانه با آمریکا ادامه خواهد داد. مذاکرهکننده ارشد روسیه اضافه کرد: این [اجرای توافق] عمدهترین مساله حلنشده است. پیشرفتهایی حاصل شده اما سرعت آن به اندازهای نیست که ترجیح میدادیم. اما من همچنان خوشبین هستم.اَلن جورج متِن، وابسته مطبوعاتی اتحادیه اروپا در سازمانهای بینالمللی در وین نیز پس از برگزاری نشست روز شنبه کمیسیون مشترک و آغاز دور تازهای از رایزنیهای برجامی تصریح کرد: درحال پیشرفت در مذاکرات هستیم اما گفتوگوها فشرده است و هنوز برخی مسائل، ازجمله درباره چگونگی گامهای اجرایی (برجام) باقیمانده است. وی افزود: اتحادیه اروپا نیز بهعنوان هماهنگکننده، گفتوگوها را با تمام شرکتکنندگان در برجام و به طور جداگانه با ایالاتمتحده ادامه میدهد.این درحالی است که انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که ریاست نشستهای هستهای را بر عهده دارد، هفته گذشته نسبت بهدستیابی به توافقی برای احیای برجام و بازگشت ایران و آمریکا به تعهدات خود در چارچوب این توافق در دور ششم ابراز خوشبینی کرده بود.
پیش از این برخی مقامهای اروپایی ابراز امیدواری کرده بودند که مذاکرات احیای برجام که در وین در جریان است، پیش از انتخابات ریاستجمهوری ایران که قرار است روز ۲۸ خرداد برگزار شود، به نتیجه برسد. هیات آمریکایی در این مذاکرات بهدلیل امتناع ایران از دیدارهای حضوری، در هتلی دیگر در همین خیابان مستقر است و بهطور غیرمستقیم در این مذاکرات مشارکت دارد.در همین حال، هایکو ماس وزیرخارجه آلمان گفته است، بازی با زمان به نفع هیچکس نیست و باید همه طرفین انعطافپذیر و عملگرا باشند. نماینده چین در مذاکرات هستهای نیز گفته است، مساله اصلی، لغو تحریمهای آمریکا است و ایالاتمتحده باید سریع تصمیم به لغو تحریمها بگیرد.یک مقام ارشد آمریکایی هم به روزنامه واشنگتنپست درباره دور جدید رایزنیها در وین گفت، رسیدن به توافق نهایی درباره برجام «چند هفته» زمان میبرد. این مقام ارشد آمریکایی که نامش فاش نشده است، درباره وضعیت مذاکرات غیرمستقیم در وین درباره برجام به این روزنامه گفت: «هر وقت ما دیدار میکنیم، درباره تکتک موضوعات» پیشرفتهایی ایجاد شده است. این مقام مطلع آمریکایی از روند رایزنیها در وین البته اعلام کرد، برطرف کردن شکافها و رفع اختلافات باقیمانده برای رسیدن به توافق نهایی، «چند هفته» زمان میبرد.به گفته این مسوول دولت جو بایدن که نامش فاش نشده، تا زمانی که بیاعتمادی بین دو طرف (واشنگتن و تهران) برطرف و تصمیمات سیاسی برای پذیرش نتایج مذاکرات در وین اتخاذ نشود، اینکه ۷۰ یا ۸۰ درصد توافق شده باشد، مهم نیست.» در گزارش واشنگتنپست، از یک مقام یکی از سه کشور اروپایی حاضر در برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) هم نقل قول شده اما این روزنامه به هویت و ملیت او اشاره نکرده است.این مقام اروپایی گفته: «ما تعدادی کمی از مسائل را مورد بررسی قرار دادهایم اما از منظر صرف ریاضی، خوشبین هستیم که حصول توافق امکانپذیر است. البته این (حرف)، بخشی از پاسخ است و بقیه موضوعات (باقیمانده برای حصول توافق نهایی)، بیشتر سیاسی است.»