وزیر امور خارجه قطر به تهران آمد
دیپلماسی برجامی دوحه
عکس: محمدصادق نیک‌گستر، فارس
در همین ارتباط وزیرخارجه قطر عصر دیروز با حضور در محل وزارت امورخارجه ایران با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود دیدار و به رایزنی درخصوص مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخت. ظریف پیش از این سفر نیز با همتای قطری خود تلفنی گفتوگو کرده بود. سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز صبح دیروز در نشست خبری در رابطه با سفر وزیرخارجه دوحه به تهران گفت: «از این کمک‌ها استقبال می‌کنیم. قطر میان دوستان و همکاران منطقه‌ای ایران قرار دارد. رایزنی‌های نزدیکی میان ایران و قطر در سطوح مختلف در جریان بوده است.» خطیب‌زاده با اشاره به ارتباط این سفر با میانجی‌گری بر سر برجام نیز گفت: «اجرای تعهدات آمریکا نیازمند پیام بردن نیست، این کشور به راحتی می‌تواند این کار را بکند.» او افزود: آمریکا فردای روزی که بخواهد از مسیر شکست‌خورده دولت قبلی فاصله بگیرد راهش باز است و به سادگی می‌تواند چنین کند.
برجام
سفر محمد بن‌عبدالرحمن بن‌جاسم آل‌ثانی وزیرخارجه قطر به تهران درحالی رخ می‌دهد که دوحه تلاش می‌کند به حل مساله برجام کمک کند. وزیر امورخارجه قطر چهارشنبه هفته گذشته از آمادگی این کشور برای حمایت از فرآیندی سیاسی و دیپلماتیک به‌منظور بازگشت ایران و آمریکا به توافق هسته‌ای و کاهش تنش‌های منطقه‌ای خبر داد. چند روز پیش وزیرخارجه قطر با رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران گفتوگو کرد. وزیرخارجه قطر همچنین در اظهاراتی دیگر با بیان اینکه ایران کشور همسایه قطر است و مسائل منطقه بر این کشور بازتاب دارد، گفت ارتباطات با ایران و آمریکا متوقف نشده و همچنان در جریان است.
در همین ارتباط، وزیرخارجه قطر با بیان اینکه کشورش برای کاهش تنش‌ها میان تهران و واشنگتن تلاش می‌کند، گفت تماس‌های دوحه با دو طرف ادامه دارد. به گزارش سی‌ان‌ان، «محمد بن‌عبدالرحمن» روز پنج‌شنبه ۲۳ بهمن ضمن شرکت در نشست خبری مشترک با وزیرخارجه اسپانیا اعلام کرد که «ایران همسایه ماست و آنچه در منطقه رخ می‌دهد، مستقیما روی ما تاثیر می‌گذارد.» او همچنین آمریکا را متحد راهبردی قطر خواند و افزود: «دوحه سعی در تنش‌زدایی و احیای فرآیند سیاسی و دیپلماتیک برای بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران دارد و این بخشی از تلاشهای بین‌المللی است که همه کشورها و نه فقط قطر به آن مبادرت میورزند.» محمد بن‌عبدالرحمن تاکید کرد: «همان‌طوری که قبلا هم اعلام کرده بودیم، قطر در صورت درخواست طرف‌ها، این آمادگی را دارد که در بازگشت ثبات و امنیت به منطقه نقش‌آفرینی کند. ما به تلاشهای خود در این زمینه ادامه خواهیم داد.»
وزیرخارجه قطر پیش‌تر نیز در مصاحبه با بلومبرگ برای تسهیل گفت‌وگوی میان ایران و آمریکا اعلام آمادگی کرده بود. او در این مصاحبه گفت: «چنانچه طرف‌ها از قطر بخواهند ما مذاکرات را تسهیل خواهیم کرد. ما خواستار این دستاورد هستیم. می‌خواهیم شاهد وقوع این توافق باشیم.» وی اضافه کرد: «هر کسی که این مذاکرات را پیش ببرد و آن مذاکرات هر چه باشند ما از آنها حمایت خواهیم کرد.» جمهوری اسلامی ایران پیش از این تاکید کرده چنانچه آمریکا به توافق هسته‌ای برجام برگردد مذاکرات در چارچوب این توافق با واشنگتن را طبق روال سابق ادامه خواهد داد. چگونگی بازگشت آمریکا به برجام به یک موضوع مناقشه‌برانگیز میان طرف‌های برجامی تبدیل شده است و از این رو کشورهای مختلفی از جمله فرانسه، عمان و ترکیه نیز در کنار قطر، آمادگی خود را برای میانجی‌گری میان ایران و آمریکا اعلام کرده‌اند.
دی ماه سال‌جاری سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران در سفر به دوحه با وزیرخارجه قطر دیدار و گفتوگو کرده بود. ظریف پیش از این سفر نیز با همتای قطری خود تلفنی گفتوگو کرده بود. معاون نخست‌وزیر و وزیرخارجه قطر آذر ماه سال‌جاری و در پی شهادت شهید محسن فخری‌زاده دانشمند هسته‌ای ایران در تماس تلفنی با محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران، ضمن محکوم کردن اقدام تروریستی، مراتب تسلیت خود و دولت قطر را به ظریف اعلام کرد.
عربستان
دوحه پیش‌تر برای میانجی‌گری میان ایران و کشورهای منطقه اعلام آمادگی کرده بود. به‌نظر می‌رسد مساله تنش‌های ایران و عربستان سعودی محور دیگری از سفر وزیرخارجه قطر به تهران است. چندی پیش وزیر امورخارجه قطر در مصاحبه‌ای با یک رسانه آمریکایی از دولت‌های عربی خلیج‌فارس خواست وارد گفتوگو با ایران شوند.
محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی در مصاحبه‌ای که بامداد سه‌شنبه ۳۰ دی ماه ۱۳۹۹ با بلومبرگ انجام شد از کشورهای عربی خلیج‌فارس خواست وارد گفتوگو با ایران شوند و آمادگی دوحه را برای میانجی‌گری جهت برگزاری نشستی میان اعضای ۶ کشور شورای همکاری خلیج‌فارس و جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد. او در مصاحبه‌ای با تلویزیون بلومبرگ گفت: «دولت [قطر] امیدوار است که این اتفاق بیفتد و ما معتقدیم این اتفاق باید بیفتد. سایر اعضای شورای همکاری هم چنین تمایلی دارند.»
وزیر امورخارجه ایران هم در پیامی توییتری از پیشنهاد وزیرخارجه قطر درباره گفتوگو بین ایران و کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس استقبال کرد. حمیدرضا دهقانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در دوحه هم با اشاره به پیشنهاد قطر تاکید کرد: با توجه به لزوم امنیت جمعی در منطقه ما معتقدیم یک راه‌حل مبتنی بر همکاری و گفتوگو موثرترین راه برای همه است و ما آماده گفتوگو به دور از مداخلات خارجی هستیم، همان‌طور که از سال ۱۹۸۲ خواستار یک گفت‌وگوی جامع شدیم و امیدواریم که به دور از سلطه بیگانگان وارد گفت‌وگوی دوستانه شویم. ما از همسایگان خود انتظار داریم پیشنهادهای خود را در زمینه طرح ابتکار صلح هرمز مطرح کنند. پیش از آن نیز «مطلق القحطانی»، نماینده ویژه وزیر امورخارجه قطر گفته بود کشورش آماده است بین ایران و عربستان سعودی وساطت کنند. او سه‌شنبه ۲۳ دی ماه ۱۳۹۹ در گفتوگو با شبکه عربی
«التلفزیون العربی» گفت که دوحه مانعی نمی‌بیند درصورت درخواست ریاض یا تهران برای وساطت بین آنها ورود کند. قحطانی گفت: «هم عربستان سعودی و هم ایران همسایه قطر هستند و با آنها روابط اقتصادی و همسایگی داریم و در قالب موسسه‌های بین‌المللی همکاری‌های مختلفی داریم، قطر برای وساطت بین آنها خودش را تحمیل نمی‌کند ولی آمادگی خود را در صورت درخواست این کشورها اعلام می‌کند.»
قطر اخیرا توانست بحران دیپلماتیک خود با عربستان سعودی، بحرین، امارات و مصر را که بیش از سه سال به طول انجامیده بود حل‌وفصل کند. عربستان سعودی، بحرین، امارات‌متحده‌عربی و مصر حدود سه سال و نیم پیش با متهم کردن قطر به حمایت از گروه‌های تروریستی و نزدیک بودن سیاست‌هایش به ایران روابط دیپلماتیک با دوحه را قطع کرده و این کشور را تحت محاصره دریایی، زمینی و هوایی قرار دادند.
تاکید روحانی بر ضرورت لغو تحریم‌ها از سوی آمریکا
پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری: وزیر خارجه قطر در جریان سفر به ایران با حسن روحانی، رئیس‌جمهوری هم دیدار کرد. روحانی در این دیدار از کشور قطر به‌عنوان دوست و همسایه خوب ایران در منطقه نام برد و بر ضرورت توسعه مناسبات دو کشور در همه زمینه‌ها به ویژه روابط تجاری و اقتصادی تاکید کرد. رئیس‌جمهور با بیان اینکه پیشرفت هر کشوری در منطقه با برقراری صلح و ثبات و آرامش در منطقه حاصل خواهد شد، با استقبال از گفتوگو و همکاری با کشورهای حوزه خلیج فارس، تاکید کرد: «همچنان بر طرح ابتکار صلح هرمز پایبند هستیم و معتقدیم صلح و ثبات در منطقه جز در سایه همکاری، همراهی و گفتوگو میان کشورهای منطقه به‌دست نخواهد آمد و این کشورهای منطقه هستند که باید برای سرنوشت خود تصمیم بگیرند.» روحانی در ادامه با اشاره به تحولات اخیر در کشور آمریکا و پایان ترامپیسم در این کشور و اعلام سیاست‌های متفاوت از سوی دولت جدید این کشور از جمله تمایل به بازگشت به برجام، اظهار کرد: «امروز برای همه دنیا ثابت شده که سیاست فشار حداکثری شکست خورده و دولت جدید آمریکا چاره‌ای جز جبران اشتباهات دولت قبل و عمل به تعهدات قانونی ندارد.» رئیس‌جمهور با تاکید بر ضرورت لغو تحریم‌ها از سوی آمریکا و بازگشت به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل از سوی این کشور، گفت: «هر زمانی که آمریکا تحریم‌های غیرقانونی را لغو و به قانون بازگردد، بلافاصله ایران هم به همه تعهدات خود در قالب برجام بازخواهد گشت.» وزیر امور خارجه قطر نیز در این دیدار، از ایران به‌عنوان یک کشور دوست در منطقه نام برد و بر توسعه و تعمیق روابط دو جانبه در همه زمینه‌ها به‌ویژه همکاری‌های تجاری و اقتصادی تاکید کرد. «محمد بن‌عبدالرحمن بن‌جاسم آل‌ثانی» در دیدار با رئیس‌جمهور ایران، پس از تقدیم پیام کتبی امیر قطر به روحانی، از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشور قدرتمند و تاثیرگذار منطقه یاد و بر ضرورت همکاری و همفکری کشورهای منطقه و خلیج فارس برای حل مشکلات تاکید کرد. بن‌جاسم آل‌ثانی افزود: همواره معتقد به حفظ آرامش و ثبات و گفتوگو میان کشورهای منطقه بوده‌ایم و ما نیز در تداوم طرح ابتکار صلح هرمز و طرح امید، خواستار گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای برای حل مشکلات میان کشورهای منطقه هستیم. وزیر امور خارجه قطر با قدردانی از همراهی و همکاری ایران در دوره تحریم‌ها علیه این کشور، اظهار کرد: امیدواریم هرچه سریع‌تر با بازگشت آمریکا به برجام، مشکلات و تحریم‌ها در چارچوب این توافق حل و فصل شود و در این راه قطر از هر گونه مساعدت برای شکل‌گیری این اتفاق دریغ نخواهد کرد.
