پایگاه اکسیوس تحلیل کرد
بایدن با برجام چه خواهد کرد؟
وی میگوید پس از بازگشت ایران به توافق دوباره وارد توافق شده و از آن بهعنوان مبنایی برای مذاکره در مورد توافقی گستردهتر و در عین حال طولانیمدت با ایران استفاده میکند. ترامپ در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از توافق بیرون کشید و تحریمها را دوباره علیه ایران اعمال کرد تا اقتصاد ایران تحت کمپین فشار حداکثری زیر بار فشاری شدید قرار گیرد. ترامپ ادعا میکند که با به زانو درآوردن ایران سرانجام این کشور را به میز مذاکره بازمیگرداند، اتفاقی که البته هنوز نیفتاده است. ایران همچنان عضوی از برجام است، اما از ماه مه گذشته بهطور سیستماتیک آن را نقض میکند. این به معنای دستیابی قریبالوقوع ایران به سلاح هستهای نیست، اما تهران زمان دستیابی خود را از یک سال به سه ماه کاهش داده است. کشورهای اروپایی امضاکننده این توافق یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس ناامیدانه در تلاشند تا برجام را نجات دهند. یک دیپلمات اروپایی در ماه سپتامبر به آکسیوس گفت که پیشبینی میکند که اگر این توافق فقط چند ماه دیگر جان سالم به در برد، بتوان آن را حفظ کرد. دولت ترامپ در تلاش است تا با اعمال حداکثری تحریمها برجام را به نابودی کامل بکشاند. راب مالی، مشاور سابق باراک اوباما در خاورمیانه و رئیس کنونی گروه بحران بینالمللی، میگوید که تلاشها برای نجات برجام فقط در صورت پیروزی بایدن در ۳ نوامبر شدت خواهد گرفت. در این بین سیاست داخلی ایران ممکن است چالش برانگیزترین موضوع باشد. دولت اصلاحطلب رئیسجمهور حسن روحانی به شدت تضعیف شده و انتظار میرود تندروها پس از انتخابات ریاستجمهوری در ژوئن آینده دولت را به دست بگیرند. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران میگوید اگر آمریکا به برجام بازگردد ایران به آن عمل خواهد کرد اما اصرار دارد که تهران هیچ درخواست اضافی از سوی آمریکا را بررسی نخواهد کرد و انتظار دارد غرامتی هم برای تحریمهای ترامپ دریافت کند. ظریف ماه گذشته چشمانداز توافقنامه بعدی حتی یک توافق که فقط برای عقب انداختن بندهای غروب برجام طراحی شده بود را رد کرد. وی به شورای روابط خارجی آمریکا گفت: ما بیش از هر چیز زمان بیشتری را صرف مذاکره درباره این محدودیتها کردیم. مالی میگوید: موانعی در این مسیر وجود دارد، خواستههایی که ممکن است ایران داشته باشد، سیاست داخلی خود ما، روابط پیچیدهتری که اکنون واشنگتن با روسیه و چین دارد؛ همه اینها موضوعاتی مهم هستند؛ بنابراین مسیر هموار نخواهد بود. ارنست مونیز، وزیر انرژی سابق آمریکا که در مذاکره برای امضای توافقنامه نقش مهمی ایفا کرده بود، گفت که نخستین بار، حدود شش ماه طول کشید تا ایران کاملا برجام را اجرا کند. این به آن معناست که بازگشت کامل ایران به تعهدات برجامیاش درست در زمان روی کار آمدن دولت بعدی در تهران خواهد بود. مونیز گفت که برای یک مذاکره جدی احتمالا باید منتظر رئیسجمهور جدید بود. وی افزود که یک برجام تجدید حیات شده این اطمینان را به جهانیان میدهد که ایران به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست. در حالی که اقدامات راستی آزمایی برای مدت نامعلومی باقی خواهد ماند، محدودیتهای مربوط به مواد و تاسیسات هستهای ایران طی چند سال آینده از بین میرود. محدودیت تامین اورانیوم غنی شده در ایران بزرگترین محدودیت هستهای از نظر مونیز در سال ۲۰۳۰ منقضی میشود. مونیز میافزاید که در مذاکرات آینده نگرانیهای منطقهای باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.